پاركینسون؛ زلزله‌ای در بدن

علائم و عوامل خطر

بیماری پاركینسون، جزو گروهی از بیماری‌های عصبی است كه در اصطلاح، اختلالات سیستم حركتی نامیده می‌شوند.

سابقه این بیماری به 5000 سال پیش از میلاد مسیح برمی‌گردد.

این بیماری اولین بار در سال 1817 توسط "جیمز پاركینسون" به نام "فلج لرزشی" خوانده شد. از آنجا كه جیمز تلاش‌هایی در زمینه شناخت علایم اولیه این بیماری انجام داد، این بیماری به نام وی خوانده شد.

در یک مغز طبیعی، بعضی از سلول‌های عصبی، ماده ای شیمیایی به نام "دوپامین" تولید می‌كنند كه یك انتقال دهنده پیام عصبی در مغز است و موجب حركات نرم و مناسب ماهیچه‌ها می‌شود. در بیماران مبتلا به پاركینسون بیش از 80 درصد سلول‌های تولیدكننده دوپامین از بین می روند یا دچار اشكال می شوند. همین مساله موجب می‌شود فرد در كنترل حركات ماهیچه‌ای خود با مشكل روبرو شود.

علائم اولیه بیماری می‌تواند خفیف باشد و گاهی اوقات بیماران به آن اهمیت نمی‌دهند، یا آن را جزو كهولت سن می‌دانند، اما به مرور زمان علائم بیماری تشدید می‌شود.

عوامل خطر

افزایش سن: هر چند تعداد اندكی از موارد این بیماری در جوانان دیده شده است، اما عمده بیماری به اواسط و اواخر زندگی مربوط می‌شود و این خطر با افزایش سن بیشتر می‌شود.

جنس: احتمال ابتلای مردان به پاركینسون بیشتر از زنان است. علل احتمالی آن می‌تواند مواجهه بیشتر مردان با عوامل خطری چون توكسین‌ها (سموم) و ضربه مغزی باشد. یك تئوری دیگر این است كه استروژن (هورمون زنانه) می‌تواند اثر حفاظتی روی عصب داشته باشد.

سابقه خانوادگی: در صورت ابتلای خویشاوندان نزدیك به پاركینسون، احتمال ابتلای فرد بیشتر می‌شود.

كاهش سطح استروژن: زنان یائسه ای كه از هورمون استفاده نمی‌كنند و آنهایی كه رحم خود را با عمل برداشته اند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به پاركینسون قرار دارند.

شغل كشاورزی: تماس با مواد سمی محیطی مانند آفت‌كش‌ها و علف هرزكش‌ها شما را در معرض خطر بالاتری قرار می‌دهد. بعضی از این مواد سمی، تولید دوپامین را مهار می‌كنند.

عوامل ژنتیكی: تحقیقات نشان داده است که ژن آلفا سینوكلئین ممكن است در ایجاد بیماری موثر باشد و افرادی كه این ژن در آنها فعال‌تر است، 5/1 برابر در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به پاركینسون قرار می‌گیرند.

ضربه به سر: مطالعات جدید نشان داده‌اند بین آسیب به سر، گردن یا مهره‌های گردنی و ابتلا به بیماری پاركینسون ارتباط وجود دارد. مطالعه‌ای كه در سال 2007 روی 60 بیمار مبتلا به پاركینسون انجام شد، مشخص كرد همه آنها به نوعی سابقه ضربه به سر یا گردن را دارند.

علائم و نشانه‌ها

پاركینسون، سیستم عصبی مركزی را درگیر می‌كند و باعث كاهش توانایی مغز در هماهنگی حركات می‌شود. مغز، تمام تلاش خود را برای فرستادن پیام عصبی انجام می دهد، اما در واقع ترجمه این پیام دچار اشكال است. این اختلال موجب بروز علائمی می‌شود كه در قسمت زیر آمده اند:

لرزش: زودرس‌ترین علامت قابل تشخیص است. معمولا از یك محل مانند انگشت یا دست شروع می‌شود. به مروز زمان پیشرفت می‌كند و كل بازو را مبتلا می‌كند.

لرزش‌ها معمولا هنگامی كه اندام در وضعیت استراحت یا بدون تكیه‌گاه است رخ می‌دهد.

لرزش ممكن است در لب‌ها، پاها یا زبان نیز دیده شود.

كندی حركت: حركت فرد بسیار آهسته می‌شود و به مرور زمان ماهیچه‌ها به طور تصادفی دچار افت حركت می‌شوند.

سفتی ماهیچه: معمولا در پاها یا گردن آغاز می‌شود. این ماهیچه‌ها بسیار خشك می شوند.

در صورت گرفتاری ماهیچه ‌های صورت، چهره فرد به صورت ماسك درمی‌آید.

مشكلات گوارشی: هضم غذا كند می‌شود، بنابراین شخص با كاهش انرژی و یبوست مواجه می‌شود.

افسردگی: پاركینسون موجب تغییرات شیمیایی در مغز می‌شود كه ممكن است به افسردگی بیانجامد.

فشار خون پایین: كه خود موجب سبكی سر و غش می شود.

حساسیت به دما: احساس دما دچار تغییر می‌شود كه به صورت گرگرفتگی و تعریق بیش از حد بروز می‌كند.

ناراحتی پاها: بعضی از بیماران از احساس سوزش در پاها و گرفتگی عضله شكایت می‌كنند.

اختلال تعادل: كه پیشرونده است و فرد را در معرض زمین‌خوردگی قرار می‌دهد.

در ادامه ای این مطلب، تشخیص و راه های بهبود علائم این بیماری توضیح داده خواهد شد.

ادامه دارد...

*مطالب مرتبط:

توصیه های تغذیه‌ای در پارکینسون

بیماری‌ پاركینسون‌

پارکینسون از کجا می‌ آید؟