استرس هم قند خون را بالا می برد

متاسفانه شیوع دیابت به ویژه دیابت نوع 2 طی دهه اخیر افزایش قابل توجهی یافته است.

تحقیقات گذشته نشان داده بود كه شیوه زندگی ناسالم، اعم از تغذیه ناصحیح و عدم تحرك بدنی، از طریق بروز چاقی باعث افزایش استعداد ابتلا به بیماری دیابت نوع 2 می‌شود.

اگرچه چاقی به‌طور كلی باعث افزایش خطر ابتلا به دیابت می‌گردد، ولی اهمیت چاقی شكمی، در این زمینه بیشتر است.

اما نكته جالب توجه آن است كه تحقیقات جدید نشان داده است، تجمع بیش از حد چربی در ناحیه شكم به همراه استرس بیش از حد (كه از ارمغان‌های زندگی امروزی است)، می‌تواند امكان بروز دیابت نوع 2 را در افراد با‌استعداد بالای ابتلا به دیابت افزایش دهد.

طی سال‌های گذشته توجه زیادی به نقش چاقی در ابتلا به دیابت نوع 2 صورت گرفته است، ولی محققان بر این باورند كه استرس ممكن است نقشی همانند چاقی، در افزایش خطر ابتلا به دیابت در جمعیت با خطر بالا داشته باشد.

در مطالعه‌ای كه اخیرا بر روی 62 زن آمریكایی - آفریقایی غیردیابتی سالم انجام گرفت، حجم چربی شكمی اندازه‌گیری شد.

علاوه بر آن از افراد مورد مطالعه تست ارزیابی واكنش به استرس به عمل آمد و اندازه‌گیری قند و میزان آدرنالین خون در واكنش به استرس نیز انجام گرفت.

استرس ممكن است نقشی همانند چاقی، در افزایش خطر ابتلا به دیابت در جمعیت با خطر بالا داشته باشد.

همان‌طور كه می‌دانیم میزان قند خون بیش از حد طبیعی در حالت ناشتا، به عنوان یك عامل خطر اساسی در بروز دیابت و نیز بیماری های قلبی و عروقی شناخته شده است.

نتایج این مطالعه نشان داد كه زنان با تجمع بیش از حد بافت چربی در ناحیه شكم، دارای میزان بالای آدرنالین خون و قند خون بالا در هنگام تست استرس و نیز در حالت ناشتا بودند.

از طرف دیگر نتایج این مطالعه حاكی از آن بود كه در نقطه مقابل، زنان با چربی شكمی کم و سطح استرس زیاد و نیز زنان با چربی شكمی زیاد و استرس كم، سطح قند خون طبیعی داشتند.

تئوری كه در رابطه با نقش استرس در افزایش خطر ابتلا به دیابت می‌توان مطرح نمود، آن است كه افزایش سطح خونی هورمون آدرنالین در پاسخ به استرس، باعث تحریك شكسته شدن چربی و ایجاد اسید چرب آزاد می‌گردد.

اسیدهای چرب آزاد با گلوكز در سطح سلولی به عنوان سوخت بدن رقابت می کنند كه نتیجه آن پیروزی اسیدهای چرب و بالا‌ رفتن گلوكز (قند) خون است، البته این كه چه میزان استرس در بروز دیابت موثر می‌باشد، مطالعات بیشتری را می‌طلبد.

نكته عملی:

زندگی شهرنشینی كه همراه با تغذیه ناسالم و عدم تحرك بدنی است، باعث شیوع چاقی و به ویژه چاقی شكمی شده است كه این‌ها از عوامل خطر اصلی در ابتلای به دیابت نوع‌ 2 می‌باشند.

علاوه بر این استرس زیاد، به ویژه در افراد مبتلا به چاقی شكمی، استعداد ابتلای به دیابت را بیش از پیش می‌نماید، لذا توجه به كنترل و کاهش استرس به همراه كاهش چاقی شكمی می‌تواند نقش اساسی در پیشگیری از بروز دیابت در افراد با خطر بالای ابتلا به دیابت داشته باشد.

دكتر حمیدرضا فرشچی- متخصص تغذیه

جام جم آنلاین