روز جهانی صلیب سرخ و هلال احمر

این سازمان بین المللی که با هدف تخفیف آلام انسانی و حفظ و پیشرفت بهداشت عمومی تشکیل شد، بر اساس موافقتنامه ژنو در سال 1864 میلادی و به خصوص به علت تلاش شخصی به نام ژن هنری دونان (Jean Henry Dunant) سوئیسی، "صلیب سرخ" نام گرفت.

در سال 1862 ، دونان كتاب "خاطره ای از سولفرینو Solferino " را شرح داد و خواستار تشكیل جمعیت های امدادی داوطلب برای تسكین آلام این گونه آسیب دیدگان از جنگ شد.

او چنین بیان داشت که:

"آیا نباید امكاناتی در زمان صلح و آرامش وجود داشته باشد و جمعیت هایی امدادی با داوطلبانی ایثارگر و كاملاً صالح تشكیل شوند که هدف شان مراقبت از زخمی ها در زمان جنگ باشد؟"

وی پیشنهاد كرد كه خدمت به زخمی های نظامی، فعالیتی بی طرف محسوب شود و "انجمن ژنو امور عام المنفعه" با علاقه ی وافر از پیشنهاد وی استقبال كرد. در نتیجه، یك كنفرانس بین المللی با شركت نمایندگان 16 كشور در ژنو تشكیل شد و موافقتنامه 1864 میلادی برای بهبود وضع مجروحان جنگ، تدوین شد و به امضای نمایندگان دوازده دولت از كشورهای شركت كننده رسید.

مواردی که در این موافقتنامه پیش بینی شد، شامل موارد زیر بود:

- بی طرف شمردن متصدیان خدمات پزشكی نیروهای مسلح،

- رفتار انسانی با زخمی ها،

- بی طرفی غیر نظامیانی كه داوطلبانه به كمك مجروحان جنگ می شتابند،

- علامتی بین المللی به منظور مشخص ساختن اعضا و وسایلی كه در این راه به كار می روند که بر اساس ملیت دونان و به تقلید از پرچم سوئیس ، به شکل صلیبی سرخ بر زمینه ای سفید انتخاب شد.

در سال 1963 میلادی، در 88 كشور جهان، جمعیت های ملی صلیب سرخ پدید آمد.

همچنین دو گروه بین المللی دیگر که مركز آنها نیز در ژنو بود، دایر شد:

یكی "كمیته بین المللی صلیب سرخ" که در سال 1863 میلادی تأسیس شد و از 25 نفر از بزرگان سوئیسی تشکیل شده بود كه هنگام  جنگ به عنوان میانجی بی طرف خدمت کنند.

دوم "اتحادیه جمیعت های صلیب سرخ" بود که در سال 1919 میلادی تاسیس شد و هدفش كمك های متقابل و همكاری و توسعه فعالیت های مربوطه در زمان صلح بود.

فعالیت صلیب سرخ بین المللی از پایان جنگ جهانی دوم توسعه فراوانی یافت.

هلال احمر

در سال 1876 میلادی، دولت عثمانی (ترکیه) به جای استفاده از نشان صلیب سرخ از معكوس رنگ های پرچم خود، یعنی هلال ماه قرمز رنگ (هلال احمر) در زمینه سفید برای جمعیت ملی خود استفاده كرد. از آن به بعد در كشورهای اسلامی به جای صلیب سرخ، هلال احمر به عنوان نماد این سازمان به كار گرفته شد.

جایگاه جمعیت هلال احمر از نظر عرف بین‌المللی نیز بسیار حائز اهمیت است.

در حال حاضر صلیب سرخ و هلال احمر بین‌المللی بزرگ ترین شبكه بشردوستانه غیرسیاسی و امداد رسانی جهانی را تشكیل می ‌دهد.

امروزه در سطح بین‌المللی یكی از معیارهای سنجش میزان فعالیت های بشردوستانه و غیرسیاسی در هر كشور، وضعیت جمعیت ملی صلیب سرخ و یا هلال احمر و عدم وابستگی و غیرسیاسی بودن آن است.

كمیته بین المللی صلیب سرخ(ICRC )، كه مقر آن در ژنو( سوئیس) قرار دارد، سازمانی است بی طرف، بی غرض و مستقل كه وظیفه منحصراً بشردوستانه آن عبارت است:

حفاظت از زندگی و كرامت قربانیان جنگ و نیز خشونت داخلی، و یاری رساندن به آن ها. فعالیت های كمیته بین المللی بر پایه مقررات حقوق بشردوستانه استوار است و در موارد سیاسی، دینی و عقیدتی بی طرف است.

هلال احمر در ایران

دولت ایران در سال 1301 جمعیت ملی هلال احمر خود را تأسیس نمود، ولی به جای استفاده از نشان صلیب سرخ و یا هلال احمر، علامت شیر و خورشید سرخ را به عنوان نشان جمعیت خود انتخاب كرد و با تلاش ها و پیگیری متمادی دولت و جمعیت ایران، سرانجام علامت شیر و خورشید در كنفرانس ژنو در سال 1929 به عنوان نشان سوم مورد حمایت بین‌المللی، به تصویب رسید.

از آن پس سه نشان صلیب سرخ، هلال احمر و شیر و خورشید سرخ به عنوان نشانه های رسمی بین‌المللی شناخته شدند.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی و در سال 1359 ، دولت ایران با ارسال نامه ‌ای به دولت سوئیس به عنوان امین و نگاهدارنده قراردادهای چهارگانه ژنو، اعلام نمود كه استفاده از شیر و خورشید سرخ را به تعلیق درآورده و به جای آن از علامت هلال احمر استفاده خواهد نمود.

از آن پس جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران به جمعیت "هلال احمر جمهوری اسلامی ایران" تغییر نام داد.

*مطالب مرتبط:

روز جهانی صلیب سرخ