عقل و وحی(1)
بدون توجه به نحوه خلقت انسان، آنچه كه غیر قابل انكار است، آن است كه انسان از دو طریق نیاز به «دانستن» را در خویش ارضاء می‌نماید. یكی از طریق « تعقل» و دیگر از راه « آموختن». انسان تركیبی است از غرایز مادی و معنوی كه جهت یافتن پاسخ سؤالات و نـدانـسته‌های خـود در ارضای این غرایز مادی و معنـوی همواره مـحتاج «تـعقل» و «آموختن» بوده است. برای استفاده از این دو امكان یعنی « تعقل» و «آموختن» در وجود انسان وسایل و ابزاری تعبیه گردیده است تا با استفاده از آنها در مسیر تكاملی خویش هر چه بهتر و سریعتر پیش رود.
عقل و حواس پنجگانه ابزاری هستند در جهت یافتن حقایقی كه انسان چه در زندگی مادی خود در مسیر رفع نیازهای جسمانی و چه در پاسخگویی به مسائل روحانی و نیازهای معنوی از آنها سود می‌جوید.
حواس پنجگانه امكان درك حوادث و رخدادها و توانایی آزمون و خطاء را به او ارزانی می‌نماید و عقل نیز با امكان تجزیه و تحلیل یافته‌های حواس هم نقش فرمانده اجرائی اعضاء بدن را بعهده دارد و هم رابط جهان جسمانی و جهان معنوی انسان می‌باشد. انسان با نیروی تعقل قوانین كلی جهان را كشف می‌كند و بر اساس شناخت كلی جهان و كشف قوانین كلی طبیعت، طبیعت را عملاً استخدام می‌كند و در اختیار خویش قرار می‌دهد.
مكانیسم تعقل از پیچیده‌ترین مكانیسمهای موجود در انسان می‌باشد و اگر این مكانیسم بدقت مورد توجه قرار گیرد، دروازه شگفتی خواهد بود برای شناخت خود انسان و تفاوت‌گذاری بین انسان و دیگر موجودات و مخلوقات. انسان با استفاده از تعقل، بسیاری از حقایق را كه مستقیماً از راه حواس با آنها تماس ندارد كشف خواهد كرد و همین نیروی اعجاز آفرین و استعداد مرموز و مخصوص انسان عامل شناخت مافوق محسوسات و بالاخص شناخت خالق جهان خواهد بود. عمل «تعقل» در انسان بسیار پیچیده و حلقه‌ای از یك زنجیر می باشد كه قبل ازآن یك مرحله آمادگی بنام «تفكر» و پس از آن یك مرحله نهائی بعنوان «اراده اجرائی» وجود خواهد داشت. عملیات فكر كردن و تفكر در انسان عامل جمع آوری اطلاعات و یافتن راه‌های مختلف رسیدن به اهداف می‌باشد و قوه‌ای است كه از امكانات و اطلاعات استفاده می‌كند تا مجهولات را كشف و مسائل را حل نماید.
نوشته : محسن سید اسماعیلی
تنظیم برای تبیان: پایدار
جهت خرید کتب حکمت و عرفان کلیک نمایید.
جهت خرید کتب خانواده کلیک نمایید.
جهت خرید کتب اسلامی کلیک نمایید.
جهت خرید اشتراک کتاب کلیک نمایید.
جهت خرید اشتراک اینترنت کلیک نمایید.
