تقویم، چه طور و چگونه؟

انسان‌های اولیه، با طلوع و غروب خورشید به آغاز روز و شب پی می‌بردند. احتمالاً مشاهده تغییر فصول سال موجب شد انسان تقویمی براساس سال تدوین کند. ایده تقسیم روزهای سال به ماه نیز از تغییرات دوره‌ای ماه گرفته شد. به تدریج با پیشرفت علم، انسان اطلاعات بیشتری راجع به جهان هستی و محیط پیرامون خود به دست آورد. او یک بار چرخش زمین به دور خورشید را یک سال و یک‌بار چرخش ماه به دور زمین را یک ماه نامید. زمانی که برای یک دور گردش زمین به دور محور خود لازم است نیز روز نام گرفت.

نخستین تقویم‌های مصری بر اساس یک سال 12 ماهه تدوین شده بودند. ماه‌های مصری، 30روز داشتند. در نتیجه، روزهای باقیمانده (برای تکمیل 365 روز) در انتهای سال به آن افزوده می‌شدند. یونانی‌ها از تقویم قمری استفاد می‌کردند. براساس این تقویم، به هر هشت سال یک دوره سه ماهه افزوده می‌شد.

«ژولیوس سزار» امپراتور روم، در سال 46 قبل از میلاد قدم بزرگی در راه تحول و گسترش تقویم‌ها برداشت. او به کمک یک ستاره شناس یونانی تقویمی براساس مدت زمان لازم برای یک دور چرخش زمین به  دور خورشید تدوین کرد. این تقویم، تقویم خورشیدی نام گرفت. زمین در مدت 2422/365 روز یک دور کامل به گرد خورشید می‌چرخد. سزار برای جبران  روزهای باقیمانده دستور داد سال 46 قبل از میلاد را 445 روز در نظر بگیرند. منجمان دربار سزار هر سال معمولی را 365 روز محاسبه کردند و هر چهار سال یک‌بار، یک روز به سال معمولی اضافه نمودند.

این سال 366 روزه، «سال کبیسه» نام گرفت. 365 روز سال نیز به 12 ماه تقسیم شد. ماه‌های ژانویه، مارس، می، ژوئیه، اوت، اکتبر و دسامبر 31 روز و ماه های آوریل، ژوئن، سپتامبر و نوامبر 30 روز در نظر گرفته شد. ماه فوریه در سال معمولی 28 روز و در سال کبیسه 29 روز محاسبه شد. این تقویم 1600 سال مورد استفاده قرار گرفت. بعدها یک اشتباه ده روزه در این محاسبات پیدا شد؛چرا که زمین دقیقاً 2422/365 روز طول می‌کشد تا یک بار به دور خورشید بچرخد.

به این ترتیب، طبیعی است که در هر هزار سال، اختلافی معادل 8/7 روز  رخ دهد. در سال 1582 میلادی به فرمان «پاپ گریگوریوس سیزدهم» تقویمی معمول شد که امروزه مبنای تقویم تمام کشورهایی است که از تقویم میلادی (مسیحی) استفاده می‌کنند. به دستور او ده روز از سال 1582 میلادی کم شد. به علاوه چنین مقرر شد که سال آخر هر قرن به جز سال‌هایی که بر عدد 400 قابل تقسیم‌اند، به جای سال کبیسه، سال معمولی در نظر گرفته شوند. بنابر این سال‌های 1700، 1800و 1900 میلادی سال کبیسه نبودند، ولی سال 2000 میلادی سال کبیسه بود و ماه فوریه در این سال 29 روز داشت.

در حال حاضر برخی از کشورهای از تقویم قمری استفاده می‌کنند. این تقویم براساس حرکات ماه زمان‌بندی می‌شود. از آنجاع که  29 روز طول می‌کشد تا ماه یک دور کامل گرد زمین بچرخد، 12بار چرخش آن به دور زمین 354 روز (12×  29) به طول می‌انجامد. به این ترتیب سال قمری 354 روز دارد و 11 روز از سال شمسی کمتر است.

در برخی از کشورها علاوه بر دو تقویم شمسی و قمری، انواع دیگری از تقویم‌ها رایج است. این تقویم‌ها معمولاً براساس نیازهای مذهبی کشورها تنظیم می‌شوند.

همان طور که می‌دانید یک سال دارای 12 ماه است. ماه‌های سال میلادی به ترتیب عبارت‌اند از: ژانویه، فوریه، مارس، آوریل، می، ژوئن، ژوئیه، اوت، سپتامبر،اکتبر، نوامبر و دسامبر. آیا می‌دانید اسامی این ماه‌ها از کجا گرفته شده‌اند؟

*********************************

مطالب مرتبط

آیا در دریاها و اقیانوس‌ها هم کوه وجود دارد؟

آتمسفر زمین

بگو چه چیزهایی می خوری تا بگویم از کدام دسته ای

پیشینه صندلی

جورچین یا پازل

چه موقع کاغذ اختراع شد؟

چسب 3000 ساله