عشق در اسارت نگاه

در روز های قبل مبحثی را با عنوان دختر و پسر ، سودجویی یا تعهد آغاز کرده و به آسیب شناسی روابط دوجنس از نگاه ایات ، روایات و روانشناختی پرداختیم. در ادامه با ما همراه باشید.

زمینه ها و راهكارها

ما در این قسمت به عوامل ایجاد كننده این روابط و راههای پیشگیری آن می پردازیم و چون هر زمینه، راهكار مخصوص به خود را دارد، برای حفظ پیوستگی و انسجام مطلب در ذیل هر یك از زمینه ها، راهكار آن را نیز ذكر می كنیم.

1- نگاه: یكی از زمینه های ایجاد روابط ناسالم نگاه مسموم است. برای انسانی كه حب شهوات برای او زینت داده شده است (آل عمران. 14) یك نگاه كافی است تا او را از خود بی خود كند ومتحول سازد. نگاه، تیری است از تیرهای شیطان چه بسا نگاهی كه حسرت های طولانی را در پی دارد. (1)

بعضی "نگاه ها"، ویروس "گناه" منتشر می كنند، پس فاصله چندانی بین نگاه و گناه نیست. كنار هر گناه دو فرمان است: شیطان می گوید: "چشم بدوز" خدای رحمان می گوید: "چشم و دیده فرو بند" تنها راهكار آسودگی دل و برچیدن این زمینه همان است كه قرآن كریم می فرماید: مومنان نگاه خود را از نامحرم بگردانند. "قل للمومنین یغضوا من ابصارهم" (نور. 30) و در روایات نیز آمده است كه كسی كه چشم خود را فرو بندد دل را آسوده كند (3) از پشت به زنان نامحرم نگاه نیفكنید. (4) از رو به رو به زن نامحرم خیره نشوید.(5)

و اگر به طور اتفاقی نگاه به نامحرم افتاد چشم را بگردانید. (6) و بار دیگر نگاه خود را به وی نیفكنید. (7) حفظ نگاه مخصوص مردان نیست؛ زلیخا اسیر نگاه شده بود و زنان مصر با دیدن یوسف دست خود را بریدند(یوسف. 31) لذا قرآن كریم به زنان مومن نیز دستور می دهد كه چشم را از نگاه به مردان اجنبی فرو بندند (نور. 31) لذا هنگامی كه مردی نابینا خدمت رسول خدا (ص) آمد، آن حضرت از همسران خود خواست كه جلسه را ترك كنند و پشت پرده قرار بگیرند. آنان با تعجب گفتند: "وی كور است." حضرت فرمود: "شما كه كور نیستید و او را می بینید" (8) و الگوی زنان عالم حضرت زهرا(س) فرمودند: "خیر زن در آن است كه نه او مردی را ببیند و نه مردی او را ببیند". (9)

2 - خودآرایی و خودنمایی

یكی دیگر از علل گرایش جوانان به جنس مخالف، خودآرایی و خودنمایی است. خودآرایی ناپسند نیست بلكه خودآرایی به قصد خودنمایی در برابر نامحرم ناپسند است زیرا زمینه فساد جوانان است. جوان در این سن، در برابر هزارها محرك كه قبلا آنها را حس نمی كرد، حساس می گردد. بعضی از صداها این حساسیت را بر می انگیزد... بعضی از حركات این حساسیت را نیرو می دهد، بعضی از مناظر در جلب آن بیش از همه مؤثر است، رنگها در فصل عشق، غوغایی برپا می كند و رنگ سرخ منادی تملك و تصرف است(10)

اگر جوان در معرض این همه محرك های قوی قرار بگیرد، دریای شهوت او طوفانی می شود و "غریزه جنسی، مخصوصا در پسران، تا سر حد وجدان نفوذ كرده و تحریكات شهوانی همچون تصادم امواج به ساحل، شروع به مبارزه می نماید."(11)

قرآن كریم برای برچیدن این زمینه فساد به زنان مؤمن دستور می دهد كه در خانه های خود بنشینند و مانند زنان جاهلیت نخست، خودنمایی نكنند. (احزاب. 33) زینت و آرایش خود را جز آنچه قهرا ظاهر می شود بر بیگانه آشكار نسازند و باید سینه و دوش خود را با مقنعه بپوشانند. (نور. 31) منظور از "زینت زنان" مواضع زینت است زیرا اظهار خود زینت از قبیل گوشواره و دست بند حرام نیست، پس مراد از اظهار زینت، اظهار محل آنهاست (12) زنان مؤمن نباید پای خویش را به زمین بكوبند تا آنچه از زینتشان كه پنهان است ظاهر شود. (نور. 31) طبیعی است كه جوان جذب می شود. جوانی از انصار رسول خدا(ص) در كوچه های مدینه زنی را دید - در آن زمان، زنان مقنعه را پشت گوش می انداختند - وقتی زن از او گذشت، او را تعقیب كرد و از پشت او را می نگریست تا داخل كوچه تنگی شد و در آنجا استخوان یا شیشه ای كه در دیوار بود، به صورت مرد برخورد كرده آن را شكافت، همین كه زن از نظرش غایب شد تازه متوجه گردید كه خون به سینه و لباسش می ریزد، با خود گفت: نزد رسول خدا می روم و جریان را به او خبر می دهم. رسول خدا از او پرسید چه شده است؟ جوان جریان را عرض كرد. سپس جبرئیل نازل شد و حفظ حجاب و زینت را بر زنان مسلمان واجب نمود تا مردان مسلمان حفظ شوند. (13)