هر سال با بهار

( قسمت پنجم)

هرسال با فرارسیدن نوروز، پس از پشت سر گذاشتن سالی پر تلاش و وقایعی تلخ و شیرین، مقام معظم رهبری در پیامی ضمن تبریک عید نوروز، نکات مهم سالی که گذشت را بیان می کنند و همینطور به تبیین راهبردها و سیاست های لازم که باید در سال آتی پیش روی مردم و مسئولین قرار گیرد می پردازند .

رهنمودهای رهبری با توجه به دقت نظر و دید جامع و کامل و همینطور ذهن آینده نگر ایشان، راهی است به سوی پیشرفت و ارتقای فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و ..... که ملت ما با در نظر گرفتن و تامل و  تدبر در این بیانات می تواند خود را از گزند حوادث مصون دارد و برنامه خود را با توجه به اصول و خط مشی های بیان شده تنظیم نماید.

همانطور که اشاره شد برای پاسداری و پاسداشت فرهنگ مقدس جمهوری اسلامی ایران و دست یابی به قله های پیشرفت و موفقیت در نظر داریم طی مطالبی به بیان پیام های نوروزی مقام معظم رهبری از سال 1369 تاکنون بپردازیم تا انشاالله ضمن سیراب نمودن عطش ذهنی و جسمی خود از  سخنان ولی امر مسلمین که معیاری ناب و بدون خدشه و برخاسته از منبع عظیم ولایت است و تفکر در این بیانات، آنان را راهگشای خود قرار دهیم.

پیام نوروزی‏به مناسبت آغاز سال 1373

- تغییر و تحوّل، یكى از بزرگترین اسرار حركت تكاملى انسان است كه اسلام ما را به آن امر كرده و دستور داده است.

- كامل شدن دو نشانه دارد که عبارت است از سازش و آشتى با خدا و سازش و آشتى با مردم

- از آغاز سال جدید، دو شاخص را به عنوان شعار براى خودمان قرار دهیم: این دو شاخص، عبارت است از «وجدان كار» و «انضباط اجتماعى».

- وجدان كار» یعنى این‏كه اگر كارى را به عهده گرفتیم و انجام آن را تعهّد كردیم

- «انضباط اجتماعى»، یعنى نظم‏پذیرى در همه امور

- فشارها به سمت ما از طرف قدرتهاى قلدر زیاد است. اما ما در حال پیشرفت و سازندگى و در حال بناى یك تمدّن هستیم.

- پایه اصلى تمدّن، نه بر صنعت و فنآورى و علم، كه بر فرهنگ و بینش و معرفت و كمالِ فكرى انسانى است.

متن کامل پیام:

بسم‏اللَّه الرّحمن الرّحیم‏

یا مقلّب القلوب و الابصار. یا مدبّر اللیل و النّهار. یا محوّل الحول و الاحوال. حوّل حالنا الى احسن الحال.

عید سعید نوروز را به همه هم میهنان عزیز و ایرانیانى كه در سراسر جهان زندگى مى‏كنند، تبریك عرض مى‏كنم. بخصوص به ایثارگران و خانواده‏هاى معظّمى كه به نحوى از انحاء در حركت عظیم ملت ایران، تلاش و كوششِ دشوارى را متحمّل شده‏اند. مخصوصاً به خانواده‏هاى معظّم شهدا و جانبازان عزیز و خانواده‏هایشان. همچنین، به آزادگان عزیز و كسانى كه هنوز در اسارتند و خانواده‏هایشان، تبریك عرض مى‏كنم. دعا مى‏كنیم كه ان‏شاءاللَّه هر چه زودتر، مفقودالاثرهاى ما و كسانى كه هنوز در زندانهاى اسارت گرفتارند، آزاد شوند و با بازگشت خودشان، دل ما را شاد كنند. همین طور، به ملتهایى كه عید نوروز را عید مى‏دانند - مردم عزیز «جمهورى آذربایجان»، و بعضِ جمهوریهاى دیگرى كه اطراف ما هستند و عید نوروز را بزرگ مى‏شمارند - تبریك عرض مى‏كنم و از خداى متعال، براى همه در سال جدید هجرى شمسى آرزوى توفیق دارم.

ما در دعاى آغاز تحویل، از خداى متعال مى‏خواهیم كه حالمان را به بهترین حال برگرداند. در طول ماه مبارك رمضان هم، از خداى متعال خواستیم كه «اللّهم غیّر سوء حالنا بحسن حالك.» بدیها و ناهنجاریهاى حال ما، منش ما، از ادعیه یومیّه ماه رمضان زندگى ما و روح و جسم ما را به بركتِ خیر و رحمت محضى كه در وجود توست، تبدیل كن. این تغییر و تحوّل، یكى از بزرگترین اسرار حركت تكاملى انسان است كه اسلام ما را به آن امر كرده و دستور داده است. مخصوص كسان خاصى هم نیست. مبادا كسى خیال كند كه تغییر حال، از آنِ كسانى است كه طبق معیارهاى اسلامى، دچار بدحالى‏اند! حتّى كسانى كه حال و اخلاق نیكى دارند، چون بهترین نیستند، از خدا مى‏خواهند كه به سمت بهترین حركت كنند. ما، هر كه هستیم، هر جا هستیم و در هر مرتبه‏اى از دانش، معرفت، كمال و اخلاق انسانى قرار داریم، باید از خدا بخواهیم كه حالمان را نیكوتر كند و ما را به سمت كاملتر شدن پیش ببرد.

این‏جا سؤال پیش مى‏آید كه «نشانه و جهت این كامل شدن چیست و چگونه مى‏شود كه انسان حالش بهتر مى‏گردد و به سمت كاملتر شدنْ پیش مى‏رود؟» من، دو عنوان را به عنوان نشانه به شما عزیزان خودم كه این صحبت را در آغاز سال مى‏شنوید، عرض مى‏كنم. این دو نشانه، عبارت است از سازش و آشتى با خدا و سازش و آشتى با مردم. ما، هر جا هستیم و هر كیفیّت حالى كه داریم، باید به سمت اُنس و آشتى كردن با خداى متعال پیش برویم. یعنى گناهان را در رفتار خودمان جستجو كنیم و آنها را كنار بگذاریم. انسان، غالباً بدیهاى كار خودش را نمى‏شناسد. به عبارت دیگر، حبّ نفسْ نمى‏گذارد كه ما به نواقص و عیوب خودمان آشنا شویم. پس، باید اوّل این نواقص و عیوب را جستجو كنیم و بشناسیم و با برطرف كردن آنها، خودمان را به خدا نزدیك سازیم. به تعبیر من، «با خدا، آشتى كنیم.» سپس، آشتى با مردم، صفا با مردم، وفا با مردم، نیك‏رفتارى با مردم و نیكوكارى با مردم را - یعنى با همه قشرها؛ مخصوصاً با كسانى كه ضعیفند؛ چه ضعیف از لحاظ جسمى، چه ضعیف از لحاظ مالى، چه ضعیف از لحاظ موقعیت اجتماعى و چه ضعیف از لحاظ ندانستن راه و چاه زندگى - سرلوحه رفتار خود قرار دهیم. در برابر هر كس كه قرار مى‏گیریم، مخصوصاً اگر ضعیف باشد، به تصحیح رفتارمان با او بپردازیم و سعى‏مان این باشد كه با مردمِ خوب و بندگان خدا، حالت آشتى پیدا كنیم. اگر در این جهت پیش برویم و خودمان را لحظه به لحظه پیراسته‏تر كنیم، آن وقت، تحویل «حال» به «احسن حال» انجام گرفته است. نمى‏گویم كه «بهترین» خواهیم شد. اما ان‏شاءاللَّه به سمت «بهترین» حركت خواهیم كرد.

من از این فرصت، جهت عرض یك تذكّر اخلاقى استفاده مى‏كنم كه آن هم براى همین بهتر شدن است. قبلاً این را بگویم: در شرایط كنونى كه ما برخوردار از نظامى جوان و تازه، داراى ارزشهاى متعالى و شعارهاى بسیار مهم و جهتگیرى روشن و پرجاذبه براى هر انسانِ با انصاف هستیم، و از طرف دیگر، كشورى بزرگ و با عظمت، داراى سابقه تاریخى مهم، با فرهنگ بسیار متعالى و درخشان در طول تاریخ، با میراث ارزشمندى از گذشته و با ثروتهاى فراوان مادّى داریم - كه یكى از این ثروتها كه معلوم هم نیست بزرگترینش باشد، نفت و گاز و دیگر منابع زیرزمینى ماست - و در این كشورِ به این بزرگى و شكوفایى، ملتى با این عظمت زندگى مى‏كند، جا دارد كه مردم ما، این تحوّل اخلاقى را در خودشان به وجود آورند.

تذكّرى كه مى‏خواهم عرض كنم این است كه از آغاز سال جدید، دو شاخص را به عنوان شعار براى خودمان قرار دهیم: این دو شاخص، عبارت است از «وجدان كار» و «انضباط اجتماعى». این دو شاخص، براى همه ما، در هر جا كه هستیم بسیار مهم است. «وجدان كار» یعنى این‏كه اگر كارى را به عهده گرفتیم و انجام آن را تعهّد كردیم - چه این كار، براى شخص خودمان یا خانواده خودمان؛ جهت نان درآوردن باشد، و چه كارى اجتماعى و مردمى و مربوط به دیگران باشد؛ مثل امور مهم اجتماعى و مسؤولیتهاى كشورى - آن را خوب و كامل و دقیق و تمام انجام دهیم. به تعبیر معروف، براى آن كار، «سنگ تمام بگذاریم». اگر ملتى داراى «وجدان كار» باشد، محصول كار او خوب خواهد شد، و وقتى محصول كار نیكو شد، وضع اجتماعى، به طور قطع بهبود پیدا خواهد كرد.

ممكن است هر كس از افراد اقتصادى یا سیاسى، تحلیلهاى گوناگونى نسبت به مسائل و پدیده‏هاى مختلف كشور داشته باشد. اما من عرض مى‏كنم: هر كس هر تحلیلى داشته باشد، راه حل مشكلات، همین دو شاخص «وجدان كار» و «انضباط اجتماعى» است. «انضباط اجتماعى»، یعنى نظم‏پذیرى در همه امور. شما براى اِعمال این انضباط، از كارهاى كوچك شروع كنید. فرض بفرمایید، عبور نكردن از خطّ عابر پیاده، براى اتومبیلها، در خیابانهاى شلوغ و پرجمعیت، یا همه جا. یا عبور نكردنِ پیاده‏ها از غیر محلِ خطِّ عابر پیاده، در خیابان. این كار، در وهله اوّل، به نظر كوچك و پیش پا افتاده مى‏آید. اما از همین جا شروع كنیم و انضباط اجتماعى را در همه مسائلمان تعمیم دهیم تا به مسؤولیتهاى بالاى كشور در برخورد با مسائل كشور برسد. یعنى كسانى كه مراجعات مردمى دارند، در برخورد با مردمى كه به آنها مراجعه مى‏كنند، نظم و انضباط را حاكم كنند و كسانى كه كارى را بر دوش گرفته‏اند، نظم و انضباط را در انجام آن كار معمول دارند. همه اینها، كشور و ملت ما را به شادابى خواهد رساند و كارِ آنها را پیش خواهد برد.

امروز، خوشبختانه كارها در حال پیشرفت است. من این را با اطّلاع و آگاهى از مسائل كشور، به شما عرض مى‏كنم. البته، بسیارى از مردم ما هم، به‏ویژه كسانى كه در مسائل جارى، قرار و حضور دارند، این پیشرفت را احساس مى‏كنند. فشارها به سمت ما از طرف قدرتهاى قلدر - كه دشمن ملت و استقلال ما هستند - زیاد است. اما خوشبختانه، این فشارها را این كشور با عظمت، این ملت بزرگ و این دولتمردان مخلص و صمیمى و دلسوز، با كمال قدرت، از سرِ خودشان دفع مى‏كنند و در درازمدّت هیچ‏گونه تأثیرى بر زندگى واقعى آنها نمى‏گذارد؛ اگر چه ممكن است بعضى از مشكلات را، در كوتاه مدت، به وجود آورد. همه اینها را مى‏توان به خوبى از سرگذراند. ما در حال پیشرفت و سازندگى و در حال بناى یك تمدّن هستیم. من این را مى‏خواهم به شما بگویم: مسأله ما این نیست كه زندگى خودمان را نجات دهیم و گلیم خودمان را از آب بكشیم. مسأله این است كه ملت ایران - همچنان كه شأن اوست - در حال پدید آوردن یك تمدّن است. پایه اصلى تمدّن، نه بر صنعت و فنآورى و علم، كه بر فرهنگ و بینش و معرفت و كمالِ فكرى انسانى است. این است كه همه چیز را براى یك ملت فراهم مى‏كند و علم را هم براى او به ارمغان مى‏آورد. ما در این صراط و در این جهت هستیم. نه این‏كه ما تصمیم بگیریم این كار را بكنیم؛ بلكه حركت تاریخى ملت ایران در حالِ به وجود آوردن آن است.

در چنین شرایطى، با احراز موقعیت عظیم ملت بزرگ ایران، باید همه بدانند كه چه مى‏كنند و در چه صراطى به حركت در مى‏آیند. به نظر من، این دو عنوان - یعنى «وجدان كار» و «انضباط اجتماعى» - مى‏تواند براى ما دو شعار باشد و عرض كردم كه این دو شاخص، در ما تكامل و تحوّلى به وجود خواهد آورد كه ان‏شاءاللَّه آن تحوّل، در جهت آشتى با خداى متعال و با ارزشهاى الهى و آشتى با مردم و زندگى مردم است.

امیدوارم كه ان‏شاءاللَّه مردم عزیزمان امسال - سال 1373 هجرى شمسى - را به نیكى و با بركت بگذرانند و مشمول دعوات زاكیّه ولىّ عصر ارواحنا فداه باشند. ان‏شاءاللَّه، مسؤولین دولتى هم بتوانند كارهاى بزرگى را كه در پیش گرفته‏اند، به بهترین وجه انجام دهند.

درود مى‏فرستم به روح مطهّر امام بزرگوارمان كه باز كننده این راهِ عظمت براى ملت ما بود. امیدوارم كه خداوند متعال، روح مقدّس آن بزرگوار را، امسال هم مثل سالهاى گذشته، مشمول تفضّلات و رحمت و بركت و مغفرتِ خودش قرار دهد و دعوات مردم را در حقِ‏ّ آن بزرگوار و درباره امور زندگى خودشان قبول كند.

والسّلام علیكم و رحمةاللَّه و بركاته.

گروه جامعه و سیاست