مراحل مراقبه ی آرامش آور (TM)
مراقبه
درمراقبه فرد با انجام آیین ها و تمرین های ویژه ای به حالت تغییر یافته ای از هوشیاری خود می رسد؛ این تمرین ها عبارت است از مهار و تنظیم تنفس، محدود کردن دامنهء توجه خود، حذف محرکهای خارجی، اتخاذ وضعیت های بدنی مربوط به یوگا، و تشکیل انگاره هایی ذهنی از واقعه یا نمادی خاص. نتیجهء این اعمال رسیدن به حالتی درون ذهنی است که اندکی با حالت معمول متفاوت است به نحوی که فرد در آن به آرامش روانی و جسمی دست می یابد. برخی ممکن است با انجام مراقبه های شدید به حالاتی عرفانی برسند به طوری که خویش آگاهیِ خود را از دست بدهند و احساس کنند که در هوشیاری و شعوری فراتر اما باز هم محدود و معین غرق اند.
مراقبه ی آرامش آور
نوعی مراقبه تجاری و ناسوتی (سکولار) در ایالات متحد و نقاط دیگر تبلیغ می شود به نام مراقبه ی شهودی یا TM . این روش را از معلمی کارآزموده می آموزند: او به مراقبه گرِ مبتدی یک ورد یا مانترا (صورت واژه ای خاص) و دستورهایی در مورد نحوه ی تکرار پیاپی آن می دهد، و مراقبه گر با انجام آن دستورها به آگاهی و آرامشی عمیق که مشخصه ی TM است نایل می شود.
بدون این تداعیهای عرفانی که در TM باید انجام داد می توان آرامش مشابهی را بوجود آورد. این شیوه که از جانب بنسون و همکارانش تدوین شده است شامل مراحل زیر است:
- در حالت آرامش و در وضعیتی راحت بنشینید و چشمهای خود را ببندید.
- تمام عضلات خود را کاملاً شل کنید به این صورت که از انگشتان پا شروع کنید و به تدریج تا عضلات صورت پیش بروید. آنها را به همین حالت کاملاً شل نگه دارید.
- از راه بینی نفس بکشید و از نفس کشیدنِ خود، آگاه باشید. وقتی بازدم می کنید در سکوت و برای خود بگویید: یک. به این صورت: دم... بازدم، "یک"؛ دم... بازدم، "یک"؛ و الی آخر. این کار را به مدت بیست دقیقه ادامه دهید. برای دیدن وقت میتوانید چشمهای خود را باز کنید ولی از ساعت زنگ دار نباید استفاده کنید. پس از پایان این مدت؛ چند دقیقهء دیگر در حالت آرامش بنشیند؛ نخست با چشمان بسته و بعد با چشمهای باز.
- اصلاً به این فکر نباشید که آیا با موفقیت به آرامشی عمیق رسیده اید یا نه. همچنان موضعی انفعالی داشته باشید و بگذارید آرامش با سرعتی که خودش می خواهد برشما وارد شود. بکوشید به چیزهای دیگری بیندیشید و با ورود آنها به خود بگویید "آها، خوب! باشد." و فراموششان کنید و همچنان به تکرار "یک" بپردازید. به تدریج با تمرین بیشتر، این پاسخ بدون تلاش چندانی حاصل می شود.
- این فن را روزی یکی دو بار تمرین کنید ولی تمرین ها در فاصلهء دو ساعت پس از غذا نباشد چون به نظر می رسد که فرآیند های گوارشی در تغییرات درون ذهنی اختلال ایجاد می کند.
نکته حائز اهمیت آن است که قدر حقیقی مراقبه را تنها زمانی می شود فهمید که از آن بعنوان ابزاری برای رشد، کسب بصیرت، و بالاتر از همه دستیابی به تسلط برخود استفاده کنیم.
برگرفته از کتاب زمینه روانشناسی هیلگارد
تنظیم برای تبیان: پایدار
جهت خرید کتب روانشناسی نمایید.
جهت خرید کتب خانواده کلیک نمایید.
جهت خرید اینترنت تبیان کلیک نمایید.
