سپر دفاع موشکی در برابرهسته ای

تفاوت اوباما و بوش

از همان ابتدایی که اوباما به ریاست جمهوری آمریکا رسید این نگرانی در بین برخی از اندیشمندان سیاسی ایران پدید آمد که دموکراتها از جمهوری خواهان زرنگتر و بابرنامه ترند و به قول معروف با پنبه سر می برند. بوش با مخالفتهای پی در پی خود و کوبیدن بر طبل جنگ، خرس عصبانیت روسها را بیدار کرد و کار را به جایی رسانید که در نزاع گرجستان و اوستیای جنوبی به نوعی دو کشور به نیابت از هم وارد جنگ شدند. این رویکرد بوش در نهایت به نفع ایران تمام شد و سبب شد که روسیه برای زهرچشم گرفتن از آمریکا به ایران نزدیک شود.

اما اوباما که قصد جنگ افروزی ندارد شیوه دیگری را در پیش گرفته که برخورد با آن درایت و ذکاوت بیش از حدی را از سوی ما می طلبد. اوباما با استقرار سیستم دفاع موشکی در اروپای شرقی چندان موافق نیست و حتی تصمیم دارد کلاهکهای هسته ای آمریکا را به میزان 80 درصد کاهش داده و به هزار کلاهک برساند. اما طبیعی است که متمایل است در قبال این تغییرات از روسیه امتیاز بگیرد. بزرگترین وجه المعامله ای که می تواند در این مساله مورد معامله قرار بگیرد، ایران است.

اوباما: عدم استقرار موشک در عوض عدم حمایت از ایران

چندی پیش  روزنامه آمریکایی "نیویورک تایمز"  نوشت:"باراک اوباما" رییس جمهور آمریکا ماه گذشته میلادی طی نامه ای محرمانه به "دیمتری مدودیف " همتای روسی خود، به وی پیشنهاد داده است که در صورت همکاری مسکو برای توقف برنامه هسته ای ایران، واشنگتن از استقرار سامانه دفاع موشكی در اروپای شرقی چشم پوشی خواهد کرد.

به نوشته این روزنامه آمریکایی این نامه محرمانه سه هفته پیش توسط مسئولین بلند پایه آمریکایی به کاخ کرملین تحویل داده شده است. به گزارش روزنامه فرانسوی زبان "لوفیگارو"، یکی از مقامات بلند پایه آمریکا در مصاحبه با خبرگزاری رویترز ضمن تایید ارسال نامه محرمانه "اوباما" به " مدودف" گفت: اوباما نامه محرمانه خود را با دنبال کردن اهداف مختلف در خصوص توقف برنامه های هسته ای ایران، به رییس جمهور روسیه فرستاده است.

به گزارش روزنامه نیویورك تایمز، در این نامه آمده است:‌ اگر از هر گونه تلاش ایران برای ساخت كلاهك‌های هسته‌ای و موشك‌های بالستیك جلوگیری شود، آمریكا دیگر به سیستم موشك‌های رهگیر نیازی نخواهد داشت. این مقامات آمریكایی كه خواستند نامشان فاش نشود گفتند: اگر چه در نامه اوباما به یك تبادل مستقیم اشاره نشده ولی این نامه با هدف دادن امتیاز به مسكو برای پیوستن به آمریكا در یك جبهه‌ی مشترك علیه ایران نوشته شده است.

هرچند باراک اوباما با تاخیری چند روزه نوشتن نامه ای به دیمیتری مدودف درباره کنار گذاشتن برنامه سپر دفاع موشکی خود در اروپای شرقی در عوض کمک مسکو به حل موضوع هسته ای ایران را تکذیب کرد، اما مدودف به نحو تلویحی اصل مساله را تایید کرد. مدودف در پاسخ به پرسشی درباره نامه ای که به تازگی باراک اوباما رییس جمهوری آمریکا درباره این موضوع برای او ارسال کرده است، گفت: اگر بنا باشد درباره نوعی مبادله صحبت کنیم، مساله به این شکل مطرح نشده است زیرا این کار سازنده نیست.

اولین نشانه شیطنت روسها آشکار شده است. چندی پیش در خبرها آمد که روسیه نیروگاه اتمی بوشهر را که با سوخت مجازی پیش راه اندازی شد، افتتاح کامل نخواهد کرد، زیرا ایران کنوانسیون ایمنی اتمی را هنوز امضا نکرده است!

درس تاریخ برای ما

تاریخ روابط خارجی شوروی سابق و سپس روسیه با آمریکا بعد از جنگ جهانی اول نشان می دهد که روسیه همواره اروپای شرقی را در اولویت اول خود قرار داده و در مقابل آمریکا، خاورمیانه و به خصوص ایران را در اولویت اول قرار می دهد. شاید برای شما سوال باشد که چرا شوروی سابق با استقرار دولت محمدرضا پهلوی که کاملا به آمریکا وابسته بود در مرزهای جنوبی خود موافقت کرده بود؟ دلیل واضحش این بود که آمریکا هم به سلطه شوروی بر اروپای شرقی رضایت داده بود. هرچند شوروی فروپاشیده و دولت محمدرضا پهلوی نیز ساقط شده است اما موقعیت استراتژیک منطقه تغییر نیافته است. لذا همچنان طبیعی است که اروپای شرقی برای روسیه، و خاورمیانه و ایران برای آمریکا مهم باشد و این دو کشور می توانند بر سر منافع دست اول خود، منافع دست دوم را معامله کنند. به این ترتیب تکذیب اوباما نمی تواند چندان محلی از اعراب داشته باشد.

چه باید کرد؟

خوشبختانه ایران و سیاستمداران ایرانی از همان ابتدا به دلیل آگاهی از رفیق نیمه راه بودن روسیه تمام تخم مرغها را در یک سبد نگذاشته اند اما از این به بعد باید در روابط با روسیه احتیاط بیشتری به خرج داد.

علاوه بر این نقش و جایگاه ایران در منطقه ارتقای محسوسی یافته به نحوی که بی اغراق ایران اکنون تاثیرگذارترین کشور منطقه است؛ لذا ایران حریف دست و پا بسته ای نیست که ناظر این معامله باشد بلکه با ابزارهایی که در اختیار دارد می تواند تاثیرگذار باشد. برای توضیحات بیشتر در این رابطه به مقاله ما چقدر قدرت داریم مراجعه نمایید.

از سوی دیگر شاید بحث آغاز مذاکرات ایران و آمریکا بتواند به عنوان مانعی در برابر این معامله عمل کند. آغاز مذاکرات این ترس را در روسها ایجاد خواهد کرد که مبادا ایران و آمریکا با هم بر علیه روسیه توافق کنند و لذا آنها را از معامله بر سر ایران احتراز می دهد و در آمریکا هم این بیم را ایجاد می کند که رنجیده خاطر شدن ایران به تداوم مذاکرات ضربه خواهد زد و با توجه به نیاز آمریکا به ایران در افغانستان و عراق برای آمریکا مطلوب نیست.