آموزش کوهنوردی (10)

مصرف آب و مایعات

آب مهمترین مایع حیات، در یک برنامه کوهنوردی هم نقش اساسی را بازی می کند. در حالت عادی یک انسان به طور متوسط بین 1 تا 4/1  لیتر آب در شبانه روز مصرف می کند اما در یک برنامه کوهنوردی که بدن دائم در حال فعالیت و عرق کردن است، بدن به 3 لیتر آب احتیاج دارد. (مصرف آب در مورد اشخاص مختلف متفاوت است)

کسانی که بیشتر عرق می کنند، ممکن است بیشتر از یک فرد عادی به آب احتیاج داشته باشند، این افراد ممکن است 4 تا 5 لیتر آب مصرف کنند.در طول یک برنامه بهتر است که در هر استراحت به طور دائم مقداری آب بنوشیم تا اینکه هر چند ساعت یکبار آب زیادی مصرف کنیم.

حتی اگر احساس تشنگی هم نمی کنید، بهتر است که آب بنوشد. هیچگاه ترس و واهمه ای از نوشیدن زیاد آب نداشته باشید چون بدن به طور طبیعی مازاد آب را دفع خواهد کرد.

متأسفانه تشنگی علامت خوب و درستی در مورد احتیاج بدن به آب نیست. ممکن است که بدن به آب احتیاج داشته باشد ولی ما احساس تشنگی نکنیم، این مسئله به خصوص در صعودهای زمستانی مشهود است. بارها دیده شده که در برنامه های زمستانی افرادی هستند که حتی آب همراه خود نمی آوردند و تحت عنوان این که هوا سرد است و عرق نمی کنیم، آبی نمی نوشند.

فراموش نکنید که اگر کمبود آب بدن، معادل 3 درصد وزن ما باشد، قدرت تشخیص و هوش و حواس ما رو به تحلیل می رود و زمانی که معادل 10 درصد وزن ما باشد، خطری جدی برای سلامتی و زندگی ماست. (در این حالت ممکن است ادامه کمبود آب به مرگ منتهی شود)

نوشیدنی ها مانند چای و قهوه با وجود آن که خود حاوی آب هستند اما به عنوان جایگزین آب توصیه نمی شوند چرا که همین نوشیدنی ها نقش مهمی در دفع آب بدن دارند.

در تابستان در مسیرهای کوهنوردی، چرا گاه ها و گوسفند سراهای زیادی وجود دارند.هنگام تهیه آب دقت کنید که آیا آبی که برای نوشیدن بر می دارید در نزدیکی محل چرا گوسفندان قرار دارد و دام از آن آب می نوشد یا نه؟

چنانچه شک و تردیدی در این مورد وجود دارد، بهتر است که راه را کمی ادامه داده و از جای مطمئن تری آب بردارید. گفتنی است که در صورت آلوده بودن آب، خطر ابتلا به بیماریهای روده ای و انگلی وجود دارد. آب را می توان در بطری های نوشابه حمل و استفاده نمود و باید مواظب بود که در هنگام بازگشت، این بطریها در طبیعت رها نشوند.

با از دست رفتن نمک بدن بر اثر تعرق، تعادل یونی بدن هم به هم می خورد. از طرفی فعالیت کوهنوردی، قند خون را هم پایین می آورد. جهت بالا بردن قند خون و جایگزین کردن نمک از دست رفته می توانیم یک نوشیدنی دست ساز درست کنیم که از جهت مزه شاید چندان جالب نباشد اما جبران کمبود قند و نمک بدن را می کند. به یک لیتر آب مقدار 25 گرم شکر (معادل یک قاشق غذاخوری یا 15 حبه قند) و 2 گرم نمک اضافه کنید و هم بزنید و در طول برنامه از آن استفاده کنید.

بهداشت در کوهستان

در نیم دهه اخیر، حضور گسترده مردم در محیط های طبیعی و کوه ها نگرش جدیدی را پدید آورده که حاصل آن، ترویج اصول کوهپیمایی در سطوح پایه و عالی می باشد. در این میان بدون شک رعایت بهداشت، لازمه سلامتی است که در تمام مکانها و زمانها اجتناب ناپذیر است و بالطبع محیط پاک کوهستان نیزازآن مستثنی نمی باشد. بهداشت اجزای متعددی دارد که در این قسمت، بخش فردی آن مورد بررسی قرار می گیرد.

بهداشت فردی به مجموعه اقدامات و فعالیتهایی اطلاق می شود که یک فرد باید جهت حفظ سلامتی خود به کار گیرد. با توجه به این که پیشگیری بهتر از درمان است پس چه خوب است که با رعایت بهداشت، خود را از عوارض بروز بیماری و نیز ناتوانی هایی که در اثر آن ایجاد می شود مصون بداریم.

                                                                 منبع: کتاب آموزش کوه پیمایی و کوهنوردی از مقدماتی تا پیشرفته

                                                                                                                                              تنظیم : ایمان پناهی