آیت الله امینی
آيتالله ابراهيم اميني در سال 1304 در نجف آباد در خانواده مذهبي و علاقهمند به اهل بيت(ع) ديده به جهان گشود. پدرش حسين نام داشت و پيشهاش كشاورزي بود و از محصول باغ شخصي خود، زندگي خانواده را تأمين ميكرد. مادرش نيز خانهدار بود. پنج ساله بود كه پدرش را از دست داد و تنها راه معيشت خانوادة آنها، اجاره بهاي ملكي بود كه داشتند. از اين رو زندگي آنها در آن روزگار به سختي ميگذشت. پدر و جدّ او از افراد متديّن و خيّر بودند و به فقيران و محرومان كمك ميكردند.
آيتالله اميني دروس كلاسيك را تا ششم ابتدايي در يكي از مدارس غير دولتي و شبانه به پايان رساند و در جلسات قرآن كه در مساجد تشكيل ميشد، شركت جدي داشت. از همان سالها عاشق طلبگي و تحصيل علوم ديني شد و در فروردين 1321 پس از كسب رضايت مادر همراه دو تن از دوستان خود به حوزة علميه قم آمد و در مدرسه حاج ملا صادق سكونت داشت. روزگار او همزمان با اشغال ايران به دست نيروهاي متفقين بود و از اين رو ارزاق عمومي كمياب شده بود و مردم در معيشت دچار مشكلات فراوان شده بودند. او در اين مدت در روزهاي پنجشنبه و جمعه در درس اخلاق امام(ره) شركت ميكرد و شبهاي جمعه نيز به درس اخلاق آقا حسين قمي ميرفت. نماز مغرب و عشا را در فيضيه به امامت آيتالله سيد محمد تقي خوانساري ميخواند تا اينكه ايام تعطيلي حوزههاي علميه و فصل تابستان فرا رسيده و دورة سه ماهة حضور او در قم به سر آمد.
در تابستان آن سال به زادگاه خود بازگشت، امّا در سال تحصيلي بعد به دليل كمبود و گراني ارزاق عمومي و مشكلات معيشتي نتوانست به قم برود و به سفارش از استادان و دوستان به حوزه علميه اصفهان رفت و در مدرسه نوريه ساكن شد. حوزه علميه اصفهان در آن روزگار رونق فراواني داشت و در امور معنوي نيز بسيار شگفتآور بود. آيتالله اميني در اين سالها به تكميل دروس دورة سطح مشغول شد و همواره از محضر استادان اخلاق، همچون حاج ميرزا علي شيرازي بهره ميبرد. مدت حضور او در اصفهان نزديك به شش سال بود.
در سال 1326 براي ادامة تحصيل به حوزه علميه قم رفت تا از محضر استادان آن ديار نيز كسب فيض نمايد. در آنجا نيز از محضر آيات عظام و استادان بسياري در فقه و اصول و حكمت بهره برد و در كنار آن به تهذيب نفس و بهرهمندي از دروس اخلاق اشتغال داشت. در اين مدت از تدريس دروس فرا گرفته نيز غافل نماند.
آيتالله ابراهيم اميني در طول سالهاي تحصيل خود، به محضر علما و استادان بسياري شرفياب شد. او دروس دورة مقدمات را در محضر استاداني چون آقا شيخ رمضانعلي ملايي، آقا شيخ هاشم جنّتي، آقا سيد محمد هاشمي قهديجاني فرا گرفت و بيشتر شرح لمعه و نيز معالم الاصول را نزد حاج شيخ محمد حسن عالم آموخت. براي آموختن منطق منظومه نيز به درس حاج آقا صدر هاطلي كوهپايي رفت. او رسائل را نزد آقا سيد عباس دهكردي و حيدر علي برومند و قوانين را نزد آقا سيد علي اصغر محقق و مكاسب را نزد آقايان شيخ محمد حسين جرقويهاي و آقا شيخ مرتضي اردكاني و حاج آقا رحيم ارباب فرا گرفت. در قم نيز ادامه رسائل و مكاسب را نزد آقاي سلطاني، حاج آقا رضا بهاءالديني و آقاي مجاهدي خواند. جلد اول كفايه را نزد آيتالله مرعشي و جلد دوم را نزد آيتالله گلپايگاني و بخش حكمت منظومه را نزد آيتالله سيد محمد حسين طباطبايي به اتمام رساند. در درسهاي خصوصي علامه طباطبايي كه در شبهاي پنجشنبه و جمعه تشكيل ميشد شركت ميكرد و بخشي از كتاب اسفار و كتاب تمهيد القواعد و چند جلد از بحارالانوار و منطق شفا را در آنجا فرا گرفت.
وي در درسهاي خارج فقه و اصول آيتالله بروجردي(ره) و در درس خارج اصول امام خميني(ره) شركت مينمود. بعدها كه درس خارج فقه امام(ره) نيز تشكيل شد، در آن شركت ميجست.
آيتالله اميني در طي اين سالها با طلاب فاضل بسياري رابطه دوستي و رفاقت داشت و دروس آموخته را مباحثه ميكرد كه از جمله آنها آقايان سيد كمال الدين موسوي، شيخ ابوالقاسم محمدي، شيخ عبدالله جوادي آملي و شيخ عباس ايزدي را ميتوان نام برد. وي در سالهاي تحصيل خود از امر تدريس نيز غافل نماند و بسياري از كتب درسي را تدريس ميكرد.
فعاليتهاي علمي و فرهنگي آيتالله اميني فراوان است. از جمله ميتوان به سفرهاي تبليغي او در مناطق مختلف كشور اشاره كرد. همچنين معظم له در بسياري از سمينارهاي علمي داخل و خارج كشور حضور داشته و به ايراد سخن پرداخته است كه برخي از آنان به چاپ رسيده است.
او در سال 1344 كتاب «دادگستر جهان» را نوشت. اين كتاب در زماني به چاپ رسيد كه حملات دشمن به مسأله مهدويت بسيار بود و بسياري از جوانان ميخواستند با زندگي حجّت دوازدهم آشنا شوند.
برخي از تأليفات آيتالله اميني به شرح زير است:
1. بررسي مسائل كلي امامت؛
2. همه بايد بدانند؛
3. بانوي نمونة اسلام؛
4. اسلام و تمدن غرب؛
5. آموزش دين (4 جلد)؛
6. آيين همسرداري؛
7. آيين تربيت؛
8. خودسازي؛
9. دروس، من الثقافة الاسلامية؛
10. انتخاب همسر؛
11. اسلام و تعليم و تربيت؛
12. آشنايي با مسائل كلي اسلام؛
13. وحي در اديان آسماني؛
14. در كنفرانسها؛
15. تعليمات ديني دورة ابتدايي و راهنمايي تحصيلي.
16. الگوهاي فضيلت؛
17. خداشناسي؛
18. پيامبرشناسي و پيامبر اسلام؛
19. زن در اسلام؛
20. آشنايي با مسائل كلي اسلام.
فعاليتهاي مهم سياسي آيتالله اميني از سال 1341 با شركت در جلسهاي سرّي كه مفاد آن اصلاح حوزه علميه قم، تبليغ اسلام، امر به معروف و نهي از منكر و سعي در اجراي احكام سياسي، اجتماعي و اقتصادي اسلام بود، آغاز شد. اين جلسه بعدها به تشكيل جامعه مدرسين حوزه علميه قم منجر شد. آيتالله اميني يكي از اعضاي فعال آن در پيش و پس از انقلاب اسلامي بوده است.
او در مسأله بازداشت امام(ره) و تبعيد او به نجف و تركيه، رابط ميان امام(ره) و برخي از علما بود كه به دليل اين گونه فعاليتها مورد تعقيب واقع شد. او در دوران حضور امام(ره) در پاريس به ديدار او رفت و از يازده نفري بود كه پس از ارتحال آيتالله حكيم، اعلامية مرجعيت امام خميني(ره) را امضا كرد.
پس از انقلاب نيز در فعاليتهاي سياسي گوناگون شركت داشت و همواره مدافع امام(ره) و مقام معظم رهبري بود. برخي از مسؤوليتهاي او پس از انقلاب اسلامي به شرح زير است:
1. نماينده امام(ره) در امور استان هرمزگان؛
2. نماينده امام(ره) در امور استان مازنداران؛
3. نماينده امام(ره) در اجراي فرمان عفو در همدان، ملاير و نهاوند؛
4. عضويت در شوراي بازنگري قانون اساسي با حكم امام(ره)؛
5. سه دوره نمايندگي در مجلس خبرگان از چهار محال و بختياري؛
6. نايب رئيس مجلس خبرگان؛
7. رياست دبيرخانة مجلس خبرگان؛
8. عضويت در هيأت امناي دانشگاه امام صادق و مجمع جهاني علوم اسلامي؛
9. عضويت در جامعه مدرسين حوزه علميه قم؛
10. امام جمعه شهر قم با حكم مقام معظم رهبري؛(آيتالله اميني هم اكنون امام جمعه شهر قم است و بيشتر اوقات او به فعاليت در دبيرخانه مجلس خبرگان سپري ميشو د).