همه چیز در مورد جنگنده MiG-21 - قسمت دوم

در قسمت قبل به معرفی نسل اول این نوع هواپیما پرداختیم و اکنون به بررسی نسل های بعدی آن می پردازیم:

نسل دوم MIG-21

با ارائه نسل دوم MIG-21 بهسازی هایی جهت افزایش برد این هواپیما و هم چنین امکان انجام نبرد در هر شرایط آب هوایی پدیدار شد.

مخروطی که در ابتدای دماغه MIG-21 قرار گرفته بود، تا اندازه زیادی برای جای دادن نخستین نسل رادارهای هواپیمای «فیش بد»، بزرگ تر شد.

چرخ های فرود، به منظور تحمل وزن بیشتر، بزرگ تر و هم چنین از نظر مقاومت نیز تقویت شدند.

جالب این جاست که مدل های P، PF، PFM و SPS توپ دماغه هواپیما بودند. در ابتدا، شرکت مک دانل داگلاس هم در مورد فانتوم دچار همین اشتباه شد و توپی را برای هواپیمای فانتوم به صورت استاندارد تعبیه نکرد.

این تفکر براین اساس بود که با توسعه موشکه های نزدیک برد هوا به هوا، دیگر نیازی به توپ های دماغه هواپیما نیست.

این ایده، در سال های بعد کاملاً رد شد. مدل PF هواپیمای MIG-21، از موتورهای نسبتاً قوی تری استفاده می کرد و هم چنین، با کمک رادار ابتدایی خود، قادر به شلیک موشک گرمیاب AA-2 آتول بود.

MIG-21 مدل PFV یک مدل ویژه از هواپیمای «فیش بد» که مخصوصاً برای ویتنام شمالی و مطابق با شرایط آب هوایی همیشه بارانی و مرطوب طراحی شده بود.

نسل سوم MIG-21

شاید نفرت انگیزترین هواپیمای «فیش بد» به نظر خلبانان، این نسل از میگ 21 باشد.

این مدل برد بیشتری دارد و این ویژگی مثبت را مدیون توانایی حمل بیش از 2620 لیتر سوخت پیشرانه R-13 است.

این مدل، که بیشتر با کد M و MF شناخته می شود، می تواند در حالتی که مخازن سوخت کاملاً پر باشند، دو موشک AA-2 اتول را هم حمل نماید.

این تعداد در حالت حمل 850 لیتر سوخت، به چهار عدد موشک آتول افزایش می یابد. با این اوصاف، این هواپیما سنگین و کم تحرک است و در مانورهای هوایی، به خوبی ضعف عملکرد آن مشخص می شود.

همین ضعف باعث شد تا یک مدل تکمیلی از این هواپیما با نام MiG-21 MF تولید شود که به موتورهای نیرومندتری مجهز بود و تا حدودی ضعف ناشی از وزن زیاد را می پوشاند.

هم چنین، مدل MF ردادر جدیدتری نسبت به مدل های قبلی دارد. یکی دیگر از گزینه های اضافه شده در این مدل، سیستم خلبان اتوماتیک برای حفظ ارتفاع است که خلبان را در مأموریت های طولانی یاری می کند.

نسل چهارم MIG-21

آخرین نسل هواپیماهای «فیش بد»، نسل چهارم این هواپیماهاست که با کد bis شناخته می شوند.

این مدل، حاصل نتایج عملکرد تمام هواپیماهای نسل های پیشین است که با تجهیزات نسبتاً امروزی و سیستم جدیدتر عرضه شده است. نسل چهارم میگ 21 از موتور کاملاً نیرومند R-25 به قدرت 16 هزار پوند کشش بهره می جوید که کاملاً ضعف های ناشی از کمبود نیرو را رفع نموده است.

هم چنین، بیشتر تجهیزات الکترونیک پروازی آن از هواپیمای به مراتب پیشرفته تر میگ 23 به عاریت گرفته شده اند.

MiG021 2000، نسل نامشخص MIG-21

شرکت «لاهاو» که در زمینه تعمیر و نگهداری هواپیما فعالیت دارد، با تعویض بسیاری از تجهیزات MIG-21 «فیش بد»، این رهگیر کوچک را به یک جنگنده عالی برای حملات زمینی و همچنین یک رهگیر به مراتب قدرتمندتر از نمونه اصلی آن تبدیل کرده است.

این شرکت با نصب ایونیک غربی بر روی «فیش بد»،ویژگی های این هواپیما را به میزان زیادی بهینه سازی نموده است.

کاناپی یک پارچه، سیستم دست بروی استیک یا HOTAS که بدون جدا شدن دست خلبان از استیک هدایت، می تواند سیستم های اساسی را کنترل کند، HUD یا سیستم نمایشگر اطلاعات پرواز در جلوی دید خلبان بر روی MIG-21 نسل جدید نصب شده است. این هواپیما به سیستم DASH نیز مجهز شده است. (سیستم DASH نیز مجهز شده است. (سیستم DASH یا Display And Sight Helmet شامل یک کلاه و تعدادی سنسورهای جانبی است که خلبان با سر نهادن این کلاه، می تواند تنها با نگاه کردن به هدف، روی هدف قفل نماید و دیگر نیازی به چرخاندن دماغه به سمت هدف برای قفل موشک نیست.

در این سیستم زاویه چرخش سرخلبان نسبت به محور هواپیما محاسبه شده و یا توجه به آن زاویه حرکت هدف نیز معین شده و رادار هواپیما موقعیت هدف را تشخیص می دهد.)

MIG-21 جنگنده ای تأثیر گذار در عرصه هواپیماهای نظامی بوده و علی رغم کاستی های متعدد تاکنون بیش از 500/7 فروند از آن ساخته شده که به خدمت نیروی هوایی بیش از 33 کشور دنیا درآمده است.

MIG-21، نتیجه درسهایی بود که روس ها از جنگ کره موسوم به «جنگ جت ها» آموخته بودند.

عملکرد رادار MIG-21 به دلیل وجود ورودی هوا در دماغه آن، محدود اما ویژگی هایی چون سبک بودن و قدرت مانور زیاد مانع از خودنمایی زیاد این نقایص شده است تا هنوز در نیروی هوایی بسیاری از کشورها فعال باشد.

منبع:مجله نوآور

گردآوری: محسن مرادی