ترس از واکسن خطرناک است
همه ما در دوران كودكی واكسن زده‌ایم. واكسن‌ها نیز مانند داروها عوارض جانبی دارند، اما خطر واكسن‌ها بسیار کم است و احتمال این كه كودك پس از تزریق واكسن، دچار تب بالا یا علائم آنفلوآنزا شود، بسته به نوع واكسن یك در چند هزار است.
خطر بیماری‌های وخیم و مرگ یا اختلالات مغزی و قلبی به دنبال واكسن بسیار بسیار اندك و در حد یك در چند میلیون است، اما این خطر كم نیز همواره پدر و مادرها را هنگام واكسن زدن کودکشان، با نگرانی مواجه می‌كند و معمولا والدین بیش از اندازه از عوارض جانبی واكسن می‌ترسند.
واكسن چیست؟
واكسن از ویروس مرده یا ضعیف شده بیماری تشكیل شده است، همان ویروسی كه در حالت فعال، بیماری را ایجاد می‌كند. بدن به راحتی با این ویروس ضعیف شده مقابله می‌كند و سیستم ایمنی بدن، ویروس را شناسایی كرده و به خاطر می‌سپارد و در صورتی كه در آینده، بدن دوباره به آن ویروس آلوده شود، توانایی مقابله با آن را دارد. در این حالت می‌گوییم بدن نسبت به این ویروس، مصون شده است.
ویروسها 10 تا 100 برابر كوچك‌تر از باكتری‌ها هستند. البته باكتری‌ها نیز می‌توانند باعث بیماری شوند، ولی معمولا با آنتی‌بیوتیك درمان می‌شوند و واكسن‌ها بیشتر برای مقابله با بیماری‌های ویروسی ساخته می‌شوند.
ویروس چیست؟
ویروسها از یك پوسته پروتئینی به همراه ماده ژنتیكی ساده تشكیل شده‌اند. ویروسها به تنهایی نمی‌توانند زنده بمانند و برای ادامه ی زندگی، به موجود زنده دیگری نیاز دارند.
كسانی كه با واكسن مخالفت می‌كنند، باید زمانی را به یاد آورند كه هیچ واكسنی وجود نداشت و كودكان به انواع بیماری‌ها مبتلا می‌شدند و از بین می‌رفتند.
بیماری‌هایی چون سرماخوردگی، آنفلوآنزا، فلج اطفال، اوریون و... توسط ویروسها ایجاد می‌شوند.
ویروسها موجودات خطرناكی هستند و بعضی از آنها باعث مرگ میزبان می‌شوند.
شایعات بی اساس درباره خطرات واكسن
گاه شایع می‌شود واكسن‌ها عوارض بدی دارند و این باعث نگرانی تعداد زیادی از والدین می‌شود و ممكن است برخی مانع واكسیناسیون فرزندانشان شوند. حتی بعضی‌ها معتقدند واكسن زدن از ابتلا به بیماری خطرناك‌تر است كه این موضوع به هیچ وجه درست نیست.
در سال 1998 شایع شد واكسن MMR (سرخك، اوریون، سرخجه) باعث ایجاد اوتیسم (در خود ماندگی) و مشكلات گوارشی در سال اول زندگی می‌شود. از نظر علمی، این گفته ارزش كمی دارد، زیرا هیچ مكانیسم بیولوژیكی برای آن وجود ندارد و این مطلب روی حیوانات آزمایش نشده است.
این ادعا فقط حاصل مشاهده تجربی بود، اما باعث نگرانی بسیاری از افراد شد. مطرح کردن خطر ابتلا به اوتیسم و در نتیجه عدم تزریق واكسن MMR، كودكان را در معرض خطر ابتلا به سرخجه، سرخك و اوریون قرار می داد که این بیماری‌ها می‌توانند موجب مرگ كودك شوند یا اختلالات هوشی بر جای می گذارند.
انستیتو پزشكی آمریكا (TOM) پس از چند سال به این نتیجه رسید كه بین اوتیسم و واكسنMMR هیچ رابطه‌ای وجود ندارد.
این انستیتو عنوان كرد اوتیسم بر اثر مجموعه‌ای از عوامل ژنتیكی و محیطی ایجاد می‌شود كه شامل بیماری‌های پیش از تولد و كاهش قدرت سیستم ایمنی است و واكسن MMR در این میان نقشی ندارد.
سندرم مرگ ناگهانی كودك (SIDS) در سنین تزریق واكسن دیده می‌شود و از آنجا كه هنوز علتی برای آن كشف نشده است، بعضی از والدین واكسن را مقصر می‌دانند.
از هر 2/4 میلیون کودک كه واكسن فلج اطفال خوراكی را دریافت می‌كنند، یك کودک به فلج اطفال مبتلا می‌شود. مطالعات مختلف در این زمینه نشان داده است که این كودكان مبتلا به فلج اطفال، سیستم ایمنی ضعیفی دارند یا هیچ نوع واكسنی تا آن موقع دریافت نكرده‌اند.
از آنجا كه واكسن فلج اطفال خوراكی، حاوی ویروس ضعیف شده است، بعضی از كشورها واكسن فلج اطفال تزریقی را كه حاوی ویروس كشته شده است و خطر كمتری دارد، جایگزین آن كرده‌اند. اما در جاهایی كه امكان ایمن‌سازی همه افراد وجود ندارد (مانند صحرای آفریقا)، استفاده از واكسن حاوی ویروس زنده ی ضعیف شده مناسب‌تر است، زیرا ویروس زنده ی ضعیف شده، توانایی انتقال از یك فرد به فرد دیگر را دارد، بنابراین افرادی كه واكسن را دریافت نكرده‌اند، با ویروس ضعیف آلوده می‌شوند و با آن مقابله می‌كنند و در مقابل بیماری ایمن می‌شوند.
از تاریخ عبرت بگیرید
سال‌ها پیش در اروپا مشاهده شد كه میزان ابتلا به سیاه سرفه در اثر واكسیناسیون بسیار كاهش یافت. علت این بود كه افراد واكسینه شده، موجب حفظ سلامت افرادی می‌شوند كه واكسینه نشده بودند؛ یعنی تعداد افراد ایمن آنقدر زیاد بود كه تعداد كمی حامل ویروس سیاه سرفه بودند.
به همین سبب بریتانیای كبیر تصمیم گرفت برای صرفه‌جویی در هزینه‌ها، واكسیناسیون سیاه سرفه را كاهش دهد.
میزان واكسیناسیون علیه سیاه سرفه در سال 1974 كاهش یافت. به دنبال آن در سال 1978 این بیماری اپیدمی (همه گیر) شد و 100 هزار نفر به آن مبتلا شده و 36 نفر جان باختند.
مشابه چنین واقعه‌ای در ژاپن و سوئد نیز رخ داد.
با تزریق واکسن مخالفت نکنید
كسانی كه با واكسن مخالفت می‌كنند، باید زمانی را به یاد آورند كه هیچ واكسنی وجود نداشت و كودكان به انواع بیماری‌ها مبتلا می‌شدند و از بین می‌رفتند و خانواده‌ها مجبور بودند فرزندان زیادی به دنیا آورند، البته تعداد زیادی از آنها پیش از بلوغ، می مردند.
بنابراین عوارض ناچیزی كه به دنبال تزریق واكسن رخ می‌دهند، قابل چشم‌پوشی است و نباید مانع تزریق واكسن شوند، زیرا خطرات ناشی از ابتلا به بیماری، بسیار شدیدتر و جبران‌ناپذیرتر از خطرات ناشی از زدن واكسن است.
در سایت immunize.org می‌توانید خاطرات پدر و مادرهایی را كه به سبب ممانعت از تزریق واكسیناسیون، فرزند خود را از دست داده‌اند، بخوانید.
دكتر آزاده شیروانی – جام جم
* مطالب مرتبط:
تجویز سلیقه‌ای واكسن آنفلوانزا
