ارزیابی خطر بیماری قلبی
اولین گام برای داشتن یك قلب سالم شناخت عوامل خطری است كه شما را تهدید می كند. بعضی عوامل خطر مانند سیگار كشیدن مشخص هستند. اما عوامل دیگر مانند فشار خون و كلسترول خون بالا معمولاً علائم واضحی ندارند و نیاز به سنجش دارند. بنابراین برای آنكه بدانید تا چه اندازه در معرض خطر بیماری های قلبی هستید ، به یك سری اطلاعات نیاز دارید.
نقش پزشك
برای آنكه بدانید تا چه حد در معرض خطر بیماری های قلبی هستید، باید به پزشك متخصص مراجعه نمایید. طی مطالب زیر به شما می گوییم چگونه از پزشك برای ارزیابی خطر بیماری های قلبی كمك بگیرید.
1- صحبت كردن:به پزشك بگویید می خواهید قلب خود را سالم نگه دارید و دوست دارید برای انجام این كار با پزشك همكاری كنید. سپس از او بپرسید:
الف) چقدر در معرض خطر بیماری قلبی هستم؟
ب) چگونه می توانم این خطر را كاهش دهم؟
ج) چه آزمایشاتی باید انجام دهم؟
2- جزییات درمان:اگر در حال درمان بیماری قلبی یا كاهش عوامل خطر خود هستید، جزئیات درمان را سوال كنید. اینكه نیاز به عمل جراحی، بستری ،... دارید یا خیر؟
3- راحت باشید:وقتی پزشك به شما می گوید تا حد امكان به سئوالات او كامل جواب دهید، این كار را انجام دهید. هر چند كه بعضی مسائل ممكن است به نظر شما كاملاً خصوصی باشند. ولی بحث در مورد آنها ممكن است به پزشك شما كمك كند تا احتمال بروز بیماری قلبی را در شما تخمین بزند یا آن را كاهش دهد.
اگر بیماری قلبی دارید هر كدام از علایم را به طور خلاصه توضیح دهید.
4- از او بخواهید موضوع را به شكل ساده برایتان توضیح دهد:اگر بعضی چیزها را متوجه نشدید از پزشك بخواهید كه با زبان ساده برای شما توضیح دهد. اگر شنوایی شما خوب نیست یا در مورد فهم صحبت های پزشك نگران هستید، با یكی از دوستان یا خویشاوندان خود به مطب پزشك مراجعه نمایید.
5- سوالاتی كه باید از پزشك خود بپرسید.
1- چقدر در معرض خطر ابتلا به بیماری قلبی هستم؟
2- فشار خون من چقدر است؟ و باید چه كار كنم؟
3- چربی خون من چقدر است؟ (كه شامل كلسترول كل خون،LDL،HDL و تری گلیسیرید است) و باید چه كار كنم؟
4- شاخص توده بدنی( BMI ) و دور كمر من چقدر است؟ آیا اضافه وزن دارم؟
5- مقدار قند خون من چقدر است؟ آیا در معرض خطر ابتلا به دیابت هستم؟
6- چه آزمایش های دیگری نیاز دارم؟
7- هر چند وقت یك بار باید برای بررسی سلامتی قلبم به پزشك مراجعه كنم؟
8- چگونه می توانید برای ترك سیگار به من كمك كنید؟
9- چه میزان فعالیت بدنی برای سلامتی قلبم نیاز دارم؟
10- رژیم غذایی مناسب برای داشتن قلب سالم چیست؟ آیا لازم است با یك كارشناس تغذیه در مورد رژیم غذایی مناسب صحبت كنم؟
11- اگر حمله قلبی داشتم، چطور باید به شما اطلاع دهم؟
كنترل كنید:
آزمایش هایی وجود دارد كه می تواند به سلامتی قلب شما كمك كند. از پزشك خود بخواهید این آزمایشات را برای شما بنویسد.
سنجش وضعیت چربی های خون:
یك آزمایش خون می تواند كل كلسترول، LDL ،HDL، تری گلیسیریدها و دیگر انواع چربی را در خون شما اندازه گیری كند. باید 9 تا 12 ساعت قبل از انجام این آزمایش ناشتا باشید. یعنی شب قبل از مراجعه به آزمایشگاه، باید شام سبكی میل كنید (حدود ساعت6 تا 7 شب) و تا صبح روز بعد كه برای آزمایش مراجعه می كنید هیچ غذایی نخورید.
بعضی ها فكر می كنند می توانند یك لیوان شیر یا آب میوه بنوشند. در حالی كه خوردن مقدار كمی از این مایعات نیز باعث می شود نتایج آزمایش شما اشتباه شود. پس از شب قبل تا لحظه انجام آزمایش ( گرفتن خون) هیچ چیزی نخورید.
چرا این آزمایش باید انجام شود ؟تا اگر مقدار كلسترول یا تری گلیسیرید خون بالاست، متوجه شویم، زیرا اینها عوامل خطر بیماری قلبی هستند.
چه وقت این آزمایش باید انجام شود ؟ افراد بزرگسال سالم حداقل پنج سال یك بار باید مقدار كلسترول خونشان را چك كنند كه بر اساس نتیجه آزمایش، پزشك شما تشخیص می دهد كه آیا باید این آزمایش ها زودتر تكرار شوند یا خیر؟
انداره گیری فشار خون
یك تست ساده بدون درد است كه با استفاده از دستگاه فشار سنج انجام می شود.
چرا این كار باید انجام شود ؟ برای اطلاع از فشار خون بالا كه خود یك عامل خطر ابتلا به بیماری قلبی است.
چه وقت این كار باید انجام شود ؟ حداقل دو سال یك بار. البته در صورتی كه فشار خون بالا داشته باشید یا در مرحله قبل از ابتلا به آن باشید، ممكن است پزشك فاصله زمانی كوتاهتری را به شما پیشنهاد كند.
سنجش گلوكز خون ناشتا
بهترین آزمایش برای تشخیص دیابت یا بیماری قند است. باید شب قبل از آزمایش ناشتا باشید و صبح روز بعد نمونه خون بدهید.
چرا این آزمایش باید انجام شود ؟ برای اینكه بدانید دیابت یا احتمال ابتلا به این بیماری را دارید یا خیر.
اگر سطح قند خون ناشتای شما در آزمایش دو روز متفاوت بیشتر ازdl/mg126 باشد، مفهوم آن این است كه شما دیابت دارید. سطح بینdl/mg 125- 110 به این معنی است كه خطر ابتلا به دیابت در شما زیاد است. دیابت یك عامل خطر مهم برای بیماری قلبی و دیگر بیماری هاست.
چه وقت این آزمایش باید انجام شود ؟ از سن 45 سالگی به بعد حداقل هر سه سال یك بار باید انجام شود. اگر شما در معرض خطر ابتلا به دیابت هستید، باید در سنین كمتر و با فاصله زمانی كوتاهتر این آزمایش را انجام دهید.
شاخص توده بدنی (BMI) و محیط دور كمر چیست؟
BMIاندازه وزن شما نسبت به قدتان است. دور كمر شما بر آوردی از چربی دور میان تنه شماست.
چرا این كار باید انجام شود ؟برای اینكه بدانید آیا تناسب اندام شما خطر بیماری قلبی را در شما افزایش می دهد یا نه.BMIبرابر 25 یا بیشتر به این معناست كه شما اضافه وزن دارید.BMI برابر30 یا بالاتر به معنی چاقی است. چاقی و اضافه وزن هر دو عوامل خطر ابتلا به بیماری قلبی هستند. در زنان دور كمر بیشتر از 90 سانتیمتر، احتمال بیماری های خطرناك دیگر را بالا می برد.
چه وقت این كار باید انجام شود ؟ هر دو سال یك بار یا بیشتر.
روش های دیگری نیز وجود دارد كه می تواند نشان دهد آیا شما بیماری قلبی دارید یا نه؟ از پزشك سوال كنید كه آیا به تست ورزش یا نوار قلب یا دیگر تست های تشخیصی نیاز دارید؟
شما و عوامل خطر بیماریهای قلبی
پرسشنامه زیر به شما كمك می كند تا عوامل خطر بیماری های قلبی را در خود بررسی كنید. اگر جواب بعضی سوالات را نمی دانید می توانید از كارشناسان بهداشتی كمك بگیرید.
نمی دانم | خیر | بلی | سوال |
آیا سیگار می كشید؟ | |||
آیا فشار خون شما 140 است یا بیشتر؟ آیا تا به حال پزشك به شما گفته است كه فشار خونتان بالاست؟ | |||
آیا پزشكتان گفته است كه كل كلسترول شماdl/mg200 یا بیشتر است؟ یاHDL شما كمتر ازdl/mg40 است؟ | |||
آیا پدر یا برادر شما قبل از سن 55 سالگی یا مادر یا خواهرتان قبل از سن 65 سالگی حمله قلبی داشته اند؟ | |||
آیا دیابت دارید؟ یا قند خون شما در حدdl/mg 126 یا بیشتر می باشد؟ یا آیا برای كنترل قند خونتان به دارو نیاز دارید؟ | |||
آیا بالای 55 سال سن دارید؟ آیا BMIشما بالاتر از 25 است؟ | |||
آیا میزان فعالیت بدنی روزانه شما كمتر از 30 دقیقه است؟ | |||
آیا دكتر به شما گفته است كه آنژین صدری (درد قفسه سینه ) دارید؟ یا حمله قلبی داشته اید؟ |
با دادن پاسخ مثبت به هر یك از سوالات بالا خطر حمله قلبی در شما افزایش می یابد.