آیا شما هم در شغلی كه دارید ، دچار استرس هستید؟

استرس در محیط كار ( قسمت چهارم )

استرس در مدیریت

مدیران اغلب خود را منزوی می بینند. آنها غالباً بین برآوردن نیازهای كارمندانشان از طرفی و تمایلات مافوقشان از طرف دیگر قرار می گیرند. همچنین آنها باید درباره آینده كاركنان تصمیمات مهمی بگیرند ، مدیران نیازمند یكسری مهارتهای انسانی هستند كه كسب آنها مشكل است. احساسِ نداشتن چنین مهارت هایی باعث ایجاد استرس می شود ، زیرا موجب عدم توانایی در تفویض ( واگذاری) اختیارات ، ناتوانی در جواب " نه" گفتن به دیگران ، احساس دوگانه درباره نقش خود و احساس مسئولیتی است كه بیش از حد توان فرد می باشد.

استرس در سطوح دیگر

كاركنان رده پایین بخش اداری از احساس مسئولیت زیاد و عدم كنترل كافی بر روی كارهای زیاد و خسته كننده ، رنج می برند و دچار استرس می شوند. یك كارمند خط تولید ممكن است در نتیجه ی كارِ بی تحرك و تكراری، بیمار شود . استرس در میان كارگران می تواند ناشی از فشارهای جسمی ناشی از سختی مشاغل آنان باشد كه از آن جمله انجام كار خطرناك و یا كار در ارتفاع بالا روی یك ساختمان بلند است.

ارزیابی روابط

روابط ضعیف با همكاران در محیط كار می تواند باعث استرس شود؛ پس سعی كنید در محیط كار روابط دوستانه ای  برقرار كنید تا به راحتی بتوانید مشكلات را شناسایی كرده، آنها را برطرف سازید. برای مثال فكر كنید آیا كنترل زیردستان مشكل است؟ آیا تحمل روابط سردِ مافوق و قدرنشناسی او مشكل است؟

تجربه تغییرات

ساختارهای جدید سازمانی تأكید بسیاری روی تیم كاری دارند. رشد سریع تكنولوژی اطلاعات با كاهش فعالیت مدیران فرعی به عنوان انتقال دهندگان اطلاعات در سازمان ، باعث انزوای آنها شده است . تعداد زیاد مدیران و تغییر مداوم آنها، در سلسه مراتب شغلی شركت ، قسمتی از یك روند موسوم به هموارسازی است. استرس در یك شركت همواره می تواند افزایش یابد، زیرا افراد زیادی اهمیت بالای شغل خود را با دیگر همكاران یكسان می بینند و این امر ، باعث ایجاد رقابت بیشتر می شود . كارمندان نسبت به گذشته ، سمت شغلی خود را نزدیكتر به سِمَت شغلی همكاران می بینند و نقش این افراد در یك تیم كاری اغلب با یكدیگر تداخل پیدا می كند. موفقیت یك تیم پیشرو و شاد به همكاری اعضای آن تیم بستگی دارد و اگر این همكاری وجود نداشته باشد ، امكان ایجاد درگیری و تنش همیشه وجود دارد.

مشاهده روابط

علیرغم بازسازی شغلی ، روابط كاری هنوز تحت تأثیر سلسله مراتب شغلی و میزان همبستگی یك گروه است. عواملی مثل مدت خدمت و مهارت های مختلف ، نقش مهمی را در چنین روابط كاری ایفا می كنند . به روابط همكاران خود دقت كنید. ببینید چه كسانی ، یكدیگر را كمك می كنند؟ چه كسانی با یكدیگر معاشرت می كنند؟ آیا كسی از همكاران شما در شركت تنها و منزوی است؟ علت انزوا و گوشه گیری او را می دانید ؟ آیا در محیط كار رقابت و هم چشمی وجود دارد؟

بررسی مشكلات

سطوح تشریفات در محیط كار ، مقابله با مشكل روابط كاری را دشوار می سازد و عدم موفقیت در چنین مقابله ای به معنای حذف این رابطه است كه در نهایت بسیار استرس زا خواهد بود. ابتدا باید علت اصلی این مشكل را بشناسید و سپس  با كسی كه این وضعیت را درك می كند و می تواند راه حل مناسبی ارائه دهد ، گفتگو كنید . مشكلات عادی بین مردم ، شامل عدم پاسخ سریع به تصمیمات ، سیاست های رؤسا، عدم اطمینان به افراد ، مهلت های زمانی غیرمنطقی و برخوردهای شخصی هستند. هر گاه توانستید مشكل را بررسی كنید ، می توانید راه حل مناسب بیابید.

ارزیابی محیط  كار

ساختار یك سازمان و شرایط روزمره محیط كار می تواند تأثیر مهمی بر روی میزان استرس داشته باشد . بنابراین با دقت به ارتباطات كاری  توجه كنید تا آنچه شما و همكارانتان را دچار استرس می كند بشناسید ؛ سپس بهترین راه حل را برای كاهش استرس بیابید.

شناخت شركت خود

آیا با روش كاری شركت خود موافق هستید ؟ آیا ارتباط با سیاست های ساختاری و سلسله مراتب آن راحت است؟ اگر پاسخ هر یك از این سؤالها منفی است شما در محیطی استرس زا كار می كنید. ممكن است به نظر برسد كه اگر سازمانی را دوست ندارید ، آسانترین راه ترك آن است ؛ اما این انتقال سریع ، به خودی خود تنش زا است . بنابراین بهتر آن است كه با آگاهی و بینش كافی به شناسایی قسمت های مختلف سازمان بپردازید و چگونگی سازمان دهی و اداره آن را ، مورد مطالعه قرار دهید ، آنگاه متوجه خواهید شد به چه علت سازمان و یا قسمتی از آن را دوست ندارید. با مجهز كردن خود به تمام حقایق ، می توانید در ارائه پیشنهادها جهت بهبود مشكلات داخلی سازمان شركت كنید .

بهبود شرایط

شرایط نامناسب محیط كار، عاملی برای تولید استرس است. چنین محیطی نه تنها روی شیوه كار شما تأثیر می گذارد بلكه ، به تدریج سلامتی شما را نیز از بین می برد. به وسیله فهرست كارهای زیر شرایط كار خود را ارزیابی كنید. اگر لازم است كه این شرایط بهتر شود ، تغییر ممكن را اعمال كنید . سپس از سازمان خود بخواهید در صورت نیاز ، برای انجام اصلاحات بیشتر ، اولویت قائل شود.

آیا میزها طوری چیده شده اند كه ، فضا را بازتر نشان دهند؟

·       آیا صدا یا آلودگی دیگری در محیط كار است؟

·       آیا نور طبیعی كافی در محیط كار وجود دارد ؟

·       آیا دمای طبیعی پیوسته مناسب است ؟

·       آیا این دما به طور مصنوعی كنترل می شود ؟

·       آیا سیستم تهویه ، خوب كار می كند ؟

·       آیا این سیستم سروصدا ایجاد می كند؟

·       آیا تجهیزات دفتری برای پرداختن به كارها به اندازه كافی پیشرفته هستند؟

·       در مورد از كار افتادن سیستم های كامپیوتری ، الكتریكی یا سایر سیستم ها ، آیا شبكه پشتیبانی در محیط كار وجود دارد؟

تذكر

·       تأمین یك محیط كاری لذت بخش نشانگر آن است كه شركت برای كارمندان خود اهمیت و احترام قائل است. همچنین تصور بهتری را درباره شركت به مراجعان می دهد.

·       استفاده خوب از فضا ، امكان آرامش كارمندان را در محیط كار فراهم می سازد.

·       نور طبیعی باعث نشاط می شود و از خسته شدن چشم جلوگیری می كند .

·       سرمایه گذاری در سیستم های بایگانی درست ، از اتلاف وقت برای جستجوی اوراق و پرونده های گمشده می كاهد.

·       گیاهان گلدانی ، میزان رطوبت محیط كار را افزایش می دهند. بیماری های جسمی ناشی از محیط كار مانند كمر درد یكی از علت های اصلی غیبت كاركنان از محیط كار است، لذا صندلی های مناسب و قابل تنطیم را برای استفاده كاركنان تهیه كنید.

·       تعمیر یا جایگزین كردن تجهیزات فرسوده باعث بهبود كارآمدی و تولید می شود.

سازگاری با زندگی روزمره

بسیاری از افراد معتقدند كه چاره ای به جز كار كردن در تمام ساعت های روز نیست. چنانچه حضور در محیط كار باعث فرار از سایر مشكلات شود، این اعتقاد بیشتر تقویت می شود. بنابراین متوجه نیازهای خود باشید و سعی كنید یك زندگی خصوصی و حرفه ای رضایت بخش ایجاد كنید.

سازگاری با تغییر

گاهی اوقات اتفاقات زندگی می تواند ناگهان باعث برهم ریختن توازن امور بین محیط كار و محیط خانه می شود. تغییر شغل یك مثال واضح برای این مورد است. وقایعی مانند ازدواج یا مرگ والدین نیز می تواند این تعادل را بر هم بزند . وقتی تغییرات سبب استرس می شود ، برای ارزیابی شیوه زندگی خود زمان بگذارید ، سپس لیستی از اولویت های خود تنظیم كنید. در این صورت می دانید چه چیزی در زندگی شما مهم است، اما ممكن است در پذیرش یا تحمل گرفتاری ها با سختی روبرو شوید؛ بنابراین از ایجاد تغییرات به عنوان یك روش مثبت برای آرایش دوباره زندگی خود استفاده كنید.

سازگاری با حوادث زندگی

در كنار حوادثی مانند مرگ و طلاق تجربیات دیگری نیز در زندگی هستند كه می توانند استرس بالایی ایجاد كنند . این حوادث شامل نقل مكان ، بچه دارشدن ( برای پدر و مادر ) ، گرفتن كار در یك كشور خارجی و بازنشستگی از كار و .... است . چنین حوادثی باعث تغییرات مهمی در زندگی ( مانند به هم ریختن روال عادی كار روزانه  و حتی گاهی منجر به یك سری جدایی ها ) می شود. برای كاهش استرس ناشی از این حوادث وانمود نكنید كه چنین حوادثی اتفاق نیفتاده است، بلكه سعی كنید از دودلی موجود بكاهید .

- قبل از اشتغال در خارج از كشور ، از شغل ها و پست های مربوط دیدن كنید.

با كم كردن میزان ساعت كار در هفته ، به تدریج خود را بازنشسته كنید.

-

برای اسباب كشی حداقل یك هفته كار را تعطیل كنید و از تمام مرخصی های با حقوق و بی حقوق خود استفاده كنید.

-       برای خداحافظی از افراد اهمیت قائل شوید و برای این كار وقت بگذارید.

سفر به محیط كار

سفرهای روزانه ما به محیط كار یا به خانه یكی از تنش زاترین وقایع عادی زندگی هستند . همه ی ما بارها نگرانی از به موقع نرسیدن ، حجم ترافیك و اتوبوس های بسیار شلوغ را  تجربه كرده ایم، این موارد در طی هفته ها و ماه ها باعث تجمع استرس می شود. با دقت فكر كنید كه آیا می توانید ساعت سفرهای داخل شهری را عقب بیاندازید، به طوری كه خارج از ساعت شلوغی باشد؟ در صورت امكان در آغاز روز ، یك یا دو ساعت را در خانه كار كنید. ساعت های كاری قابل تغییر به شما امكان می دهد تا ، از فشار روانی ناشی از دیر رسیدن به محیط كار در امان باشید.

کتاب 101 روش کاهش استرس در محیط کار

گردآوری: زهره پری نوش