اندكی درباره قلب نازك شكننده

زندگی انسان به سلامت مشتی تپنده در درون سینه اش گره خورده است، كه اگر به تپش بی وقفه و خستگی ناپذیر خود ادامه دهد انسان نیز به زندگی ادامه خواهد داد و اگر دمی، تنها دمی از حركت باز ایستد ، انسان نیز زندگی را وا می نهد و با آن به ناچار وداع می كند. انسان با تمام ادعاهایش به این توده كوچك ماهیچه و رگ وابسته است كه به زحمت به اندازه مشت آدمی است. آیا بیمارانی را كه در نتیجه یك دوره عارضه قلبی و در اثر یك بی احتیاطی (كار سنگین ، ورزش ، و یا وارد آمدن فشار عصبی ناگهانی ) دچار ایست قلبی شده اند، دیده اید، كه چگونه در یك لحظه، قلب یاری نمی كند و در نیمه ی راه باز می ماند، به یكباره مرگ بر سیمایشان سایه می افكند و تسلیم وار بر هیبت مرگ سر خم می كنند؟ صحنه ی بسیار رقت انگیز و دردآوری است. به ویژه اگر آن فرد از عزیزان و بستگان باشد درد دو چندان و رنج ماندگار خواهد شد. برای اینگونه افراد چه باید كرد و اساساً چگونه بیماری قلبی عارض می شود و چه كسانی مستعد ابتلا به این بیماری و بیماری های زمینه ای آن هستند ؟ در این نوشتار سعی برآن است تا به طور اجمال به این سوالات پاسخ داده شود.

چه كسانی دچار بیماری قلبی می شوند؟

" تعداد افرادی كه به بیماری كرونری قلب ( گرفتگی رگ های خون رسان به عضله قلب كه منجر به سكته قلبی می شود ) دچار هستند در كشورهای مختلف، متفاوت است. این بیماری در كشورهای پیشرفته اروپایی، آمریكایی و استرالیا از شیوع زیادی برخوردار می باشد، اما در كشورهای عقب مانده جهان سوم، تعداد افراد مبتلا به بیماری كرونری قلب بسیار كمتر است. به نظر می رسد كه این وضعیت به نحوه زندگی این افراد بستگی دارد، به طوری كه افرادی از كشورهای عقب مانده جهان سوم كه به كشورهای پیشرفته مهاجرت می كنند، نسبت به سایر هموطنانشان، بیشتر دچار بیماری كرونری قلب می شوند. برای مثال، هندی هایی كه به انگلستان مهاجرت كرده اند بیشتر به این بیماری مبتلا می شوند.

در خود قاره اروپا و در بین كشورهای مختلف آن هم از نظر شیوع بیماری كرونری قلب، تفاوت هایی وجود دارد. در جنوب اروپا، معمولاً این بیماری كمتر از كشورهای شمال اروپا (اسكاندیناوی) و انگلستان است كه یكی از علل آن، نحوه رژیم غذایی مدیترانه ای می باشد. بسیاری از افراد عقیده دارند كه رژیم غذایی مدیترانه ای كه حاوی مقادیر زیادی سبزیجات تازه، سالاد، میوه، ماهی و مقدار نسبتاً كمی گوشت قرمز و لبنیات است، می تواند در مقابل بروز بیماری های قلبی، اثر حفاظتی داشته باشد.

گرچه توصیفاتی از بیماری كرونری قلب در گذشته های دور توسط پزشكان بیان می شد، اماتا بعد از جنگ جهانی دوم، به عنوان یك بیماری شایع مطرح نبود. از بعد از جنگ جهانی دوم، میزان بیماری كرونری قلب به خصوص در مردان جوان افزایش یافت. در ایالات متحده آمریكا، حداكثر این افزایش در سال 1970 رخ داد و سپس میزان آن تا به امروز در حال كاهش است. همچنین این روند كاهش در استرالیا، نیوزیلند و بریتانیا نیز دیده می شود، ولی  متأسفانه امروزه در كشورهای بلوك شرق سابق و روسیه، میزان شیوع بیماری كرونری قلب به طور سریعی رو به افزایش است.

امروزه اكثر تخت های بیمارستانی در بریتانیا توسط بیمارانی كه به نحوی به تصلب شرایین (سفت شدن رگها) دچار هستند، پر شده است

و شایع ترین نوع این بیماری نیز بیماری كرونری قلب می باشد. بیماری كرونری قلب به تنهایی شیوعی بیش از مجموع انواع سرطان ها دارد. شیوع این بیماری در افراد مسن بیش از افراد جوان و در مردان چهار برابر زنان است. در مردان جوان، بعد از تصادفات، بالاترین علت مرگ، این بیماری می باشد.چرا بیماری كرونری قلب تا این میزان در كشورهای پیشرفته شایع است؟ هیچ كس علت اصلی این موضوع را نمی داند، اما رژیم غذایی، استعمال دخانیات، فقدان تحرك كافی از عوامل مهم شیوع زیاد این بیماری در جوامع غربی است.

درمان های جدید

" در طی 10 سال گذشته، پیشرفت های زیادی در درمان بیماری كرونری قلب پدید آمده ، داروهای جدیدی مانند داروهای از بین برنده لخته خون كه بعد از سكته قلبی تجویز می شوند، همچنین داروهای موثری برای آنژین و پایین آوردن كلسترول ساخته شده است .  این داروها نه تنها می توانند برای تسكین علایمی مانند درد استفاده شوند بلكه باعث بهبود تغییرات بیماری نیز می شوند.

با این حال، بزرگترین پیشرفت، در جراحی قلب و آنژیوپلاستی ایجاد شده است. جراحی بای پس (CABG یا پیوند بای پس شریان كرونری) می تواند باعث تغییر در زندگی بیماران دچار آنژین قلبی شده و در بعضی موارد همچنین موجب كاهش خطر ایجاد سكته های قلبی بعدی گردد. آنژیوپلاستی روشی است كه با استفاده از یك بالون (بادكنك) كوچك، رگهای باریك شده و یا مسدود شده، گشاد می شوند. "

برای سلامتی قلب چه باید كرد ؟

_ ورزش

كارشناسان هشدار داده اند كه ورزش نكردن به اندازه كشیدن یك پاكت سیگار در روز برای بدن ضرر دارد. نداشتن تحرك جسمانی احتمال گسترش بیماری قلبی را مضاعف ساخته و خطر ابتلا به دیابت و فشار خون بالا را افزایش می دهد. پزشكان تخمین می زنند كه بین 65 تا 85 درصد جمعیت جهان در انجام ورزش به اندازه ای كه برای بدن لازم است، كوتاهی می كنند. حتی كودكان نیز با چنین خطری رو به رو هستند.

براساس آمارها دو سوم كودكان جهان برای بهبود سلامت خود به اندازه كافی تحرك ندارند. با توجه به این آمار و ارقام بیماری قلبی در كمین افراد كم تحرك در تمام گروههای سنی است. پیش از این تصور می شد كه سكته قلبی و یا عوارض ناشی از نارسایی قلبی به افراد مسن اختصاص دارد ولی در سالهای اخیر فراوانی مرگ افراد جوان بر اثر سكته های قلبی این توهم را باطل ساخته است پس :در هر كجای جهان زندگی می كنید، هیچ چیز را نمی توانید جایگزین ورزش منظم كنید ،پس با تنها اندكی جنبش تحول بزرگی در زندگی خود ایجاد نمایید .

_ کاهش و یا کنترل فشارخون

بیماری فشار خون بالا یكی از عوامل خطر بیماری قلبی است،  متوسط فشار خون باید به طور طبیعی 80/120 میلی متر جیوه  باشد كه فشار خون طبیعی محسوب می شود. (120 میلی متر جیوه فشار خون حد بالا یا فشار خون سیستولیك و 80 میلی متر جیوه فشار خون حد پایین یا فشار خون دیاستولیك). فشار خون پیشنهادی سازمان های مختلفی كه در زمینه بیماری های قلبی فعالند، حفظ فشار خون زیر 90/140 میلی متر جیوه است كه بیش از این مقدار بیماری فشار خون بالا یا هیپرتانسیون نامیده می شود. بی توجهی به  بیماری فشار خون بالا خطرات عمده ای از قبیل افزایش خطر بیماریهای قلبی - عروقی مثل سكته قلبی و مغزی را به دنبال دارد . درمان بیماری تا حد زیادی می تواند به افزایش طول عمر فرد مبتلا كمك كند.

در صورتی كه مبتلا به این بیماری هستید، باید نكات زیر را رعایت كنید:

مصرف نمك را كاهش دهید. سازمان بهداشت جهانی میزان نمك مورد نیاز برای هر فرد را  روزانه كمتر از 5 گرم (معادل تقریباً یك قاشق غذاخوری ) اعلام كرده است.

اگر وزن شما طبیعی است آنرا در محدوده طبیعی

نگاه دارید و اگر اضافه وزن دارید سعی كنید وزن خود را كم كنید.

با فشار های روانی مقابله كنید.

نكته مهم این است كه اگر به دلیل بیماری فشار خون بالا به شما توصیه شده است كه از داروهای ضد فشار خون استفاده كنید، داروی خود را به طور منظم و تحت نظر پزشك مصرف كنید.

استعمال سیگار و یا انواع دود را كنار بگذارید، زیرا علاوه بر این كه باعث افزایش فشار خون می شود، باعث كاهش تأثیر داروهای ضد فشار خون نیز می شود.

میوه و سبزیجات را به رژیم غذایی خود اضافه كنید، روغن مایع را جایگزین روغن جامد كنید. حتی الامكان از خوردن غذاهای چرب بپرهیزید و خود را به خوردن غذاهای آب پز شده عادت دهید.

آن دسته از افرادی كه خود به بیماری قلبی مبتلا نیستند ولی زمینه های مثبت این نوع بیماری در افراد خانواده نظیر پدر ومادر و یا بستگان درجه دوم آنان دیده شده است ، بایستی بیش از دیگران در صدد پیشگیری برآیند و همواره با پزشك مشاور در تماس  باشند و از راهنمایی های پزشكی بهره برند .

بهتر است همه ما چه آنها كه در معرض ابتلا به بیماری قلبی هستند و چه آنها كه امیدوراند هیچگاه به این بیماری مبتلا نشوند در آغاز هفته سلامت ، ورزش و تحرك جسمی را به عنوان یك برنامه ثابت و لازم الاجرا در برنامه های روزانه خود بگنجانیم ، ورزشی نظیر پیاده روی صبحگاهی نه هزینه ای در بر دارد و نه وقت بسیاری می طلبد ، ولی فواید بسیاری به همراه دارد ، شور و نشاط حاصل از آن روز شادی را نوید خواهد داد و از سوی دیگر ما را در برابر انواع بیماری های قلبی عروقی، فشار خون، دیابت و بیماری های مفصلی بیمه خواهد كرد . آیا به نظر شما این اندك زمان( در حدود نیم ساعت در هر روز ) ارزش این فواید بسیار را ندارد؟