تبیان، دستیار زندگی
در مقاله ی قبل با آینده ی زندگی ستارگان آشنا شدیم. و دیدیم که ستارگان بعد از هیدروژن سوزی به مرحله ی هلیوم سوزی می رسند. ولی آینده ی خورشید خودمان چگونه خواهد بود؟
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

آینده ی خورشید

در مقاله ی قبل با آینده ی زندگی ستارگان آشنا شدیم. و دیدیم که ستارگان بعد از هیدروژن سوزی به مرحله ی هلیوم سوزی می رسند. ولی آینده ی خورشید خودمان چگونه خواهد بود؟

آینده ی خورشید

خورشید ما، چون جرم کمی دارد، نمی تواند از مرحله ی هلیوم سوزی گذر کند. مدلسازی های رایانه ای از تکامل خورشید نشان می دهد که درخشندگی خورشید در اوائل شکل گیری منظومه ی شمسی، حدود 30 درصد کمتر از درخشندگی اش در حال حاضر بوده است، و از آن زمان تابحال به تدریج افزوده شده است. این افزایش درخشندگی به آهستگی ادامه پیدا خواهد کرد، و تا یک میلیارد سال دیگر خورشید 10 درصد درخشنده تر خواهد شد. این باعث می شود که بخار آب درون جو زمین به سمت فضا فرار کند. موجودات زنده بزرگتر، روی سطح زمین با شرایط محیطی دشواری مواجه خواهند شد و در نتیجه نابود می شوند. درخشندگی خورشید به افزایش ادامه خواهد داد تا اینکه باعث می شود آب اقیانوسها همه تبخیر شود و زمین کاملا خشک گردد. بدین ترتیب سیاره ی ما خالی از سکنه خواهد شد.

ولی نگران نباشید! گونه ی ما انسانها، تا چند صد هزار سال دیگر روی زمین شرایط خوبی برای زیستن خواهد داشت، 1000 میلیون سال مدت زمانی بسیار طولانی برای ترک کردن زمین و سفر به نقاط دیگر فضا است. البته موانع دیگری نیز پیش از این اتفاق ما را تهدید می کند.

زمانی که همجوشی هلیومی در 5 میلیارد سال بعدی آغاز شود، زمان نسبتاً کوتاهی حدود نیم میلیارد سال درخشندگی خورشید با نرخ 1000 برابر، رو به فزونی می گذارد. سطح خورشیدِ غول سرخ شده، به سیاره ی ما بسیار نزدیک خواهد شد و مانند یک دیسک سرخ عظیم الجثه، نیمی از آسمان ما را خواهد پوشاند! بطور همزمان خورشید مقادیر زیادی گاز به درون فضا پف خواهد کرد، و بخش زیادی از جرمش را از دست خواهد داد و درنتیجه نیروی جاذبه ی خورشید بر زمین، کاهش خواهد یافت. پس مدار زمین وسیع تر خواهد گردید. ولی درنهایت سطح خورشید به مدار زمین خواهد رسید و زمین وارد جو سوزان خورشید خواهد شد و تمامی دنیا درون آتش محو خواهد گردید.

ولی شاید هم زمین از خورشید فرار کند و سطح سوخته و خاموش خود را حفظ نماید. در این صورت پس از خاموشی خورشید، زمین فراموش شده به دنیایی یخ زده تبدیل خواهد شد که هیچ خاطره ای از دنیای پر رنگ و راز ما با خود نخواهد داشت.

زمین تنها مانده،

زمین رها شده در تنهایی خویش...

و دنیا در یخ به پایان خواهد رسید.

خورشیدی که شکل یک ستاره ی غول سرخ در آمده بود، پیش از مرگش لایه های خارجی خود را به درون فضا می فرستد و یک سحابی شکل می دهد، هسته ی این غول سرخ به صورت یک کوتوله ی سفید مرده ولی داغ و کوچک، در میانه ی این سحابی باقی خواهد ماند و تنها بازمانده ی خورشید درخشان و بزرگ ما خواهد بود.

سحابی حلقوی

سحابی حلقوی در صورت فلکی شلیاق، یک پوسته ی استوانه ای شکل از گاز تابان است که از ته دیده می شود، به همین دلیل این سحابی به شکل یک دایره دیده می شود. این سحابی حدود 2000 سال نوری از ما فاصله دارد و قطرش حدود یک سال نوری است. (یعنی نور از یک طرف تا طرف دیگر آن یک سال مسیر می پیماید، در حالی که قطر منظومه ی شمسی ما فقط چند ساعت نوری است!)

کوتوله ی سفید مرکزی، تنها بازمانده ی ستاره ای است که پیش از این در این نقطه از فضا قرار داشت. آن ستاره جرمی بیش از جرم خورشید داشته است.

شاید 6 میلیارد سال دیگر ، یک «کسی» از جایی دیگر از عالم به سوی ما نگاه کند و بجای خورشید و زمین با چنین صحنه ای روبرو شود، صحنه ای که بجامانده از خورشید و منظومه ی مرده است.

ترجمه:

ا.م.گمینی

منبع:

D.R.Altschuler,

Children of the stars, 2002, pp 25-27