اخبار ادبی وهنری 30 شهریور ماه 1383
جهانگیر نصر اشرفی دبیر همایش «گوسان پارس»:
نقالی رو به نابودی است، باید آنها را ثبت كرد
بداهه یك اصل جوهری و ذاتی در فرهنگ شفاهی است. خلاقیتی كه در هنر هنرمندان شفاهی جریان دارد براساس بداهه نوازی شكل می گیرد. وقتی نقال روایت گر برای جمعی نقالی می كند هیچ برنامه از پیش تعیین شده ای ندارد. همه چیز همان لحظه نقل می شود. بر همین اساس نقالی مثل تمام سنت های شفاهی سیال است.»
به گزارش «میراث خبر» ، دبیر كنگره «گوسان پارسی» ضمن بیان مطلب فوق گفت: «نقالی همیشه با تغییر همراه بوده، البته تغییرات منطبق با ادراك جامعه و مردم. روایت ها كاملاً بداهه است حتی روایتی كه یك نقال در دو روز متفاوت اجرا می كند مثل هم نخواهند بود چون براساس فرهنگ شفاهی شكل گرفته است. تغییر جزو اصول معتبر نقالی است و اعتبار آن مبتنی بر سنت و عرف جامعه است. در واقع راوی به اقتضای شرایط روز و جامعه نقل خود را مدرن می كند البته مدرن به مفهوم امروزی آن نیست. امروز پدیده هایی مدرن خوانده می شوند كه ساختارشان به طور كامل تغییر كنند اما نقالی ساختار خود را حفظ می كند.»
نصر اشرفی ادامه داد: «در قدیم عامه مردم تمام درك و دانش خود را از سنت ها و فرهنگ های شفاهی كسب می كردند. همین خنیاگران و گوسان بودند كه علوم را، حتی دانش های ریاضی و نجوم را به مردم منتقل می كردند. امروزه فرهنگ شفاهی به عنوان بخشی از تاریخ محسوب می شود. به عنوان مثال بخشی از تاریخ بلوچستان را تنها توسط شاعران و نقالان می توانیم به دست بیاوریم. كشورهای دیگر بیشتر میراث خود را به صورت شعر و یا مكتوب منتقل می كنند.»
نصر اشرفی با اشاره به این كه نقالی در معرض نابودی قرار دارد گفت: «به هر حال باید بپذیریم كه به دلیل تحولاتی كه در جهان صورت گرفته كاركرد نقالی و بسیاری از فرهنگ های شفاهی دیگر از دست می رود. ما باید پیش از انقراض كامل این فرهنگ ها آنها را ثبت و ضبط كنیم. این نقالان آخرین راویان و بازماندگان هزاران سال نقالی هستند.
نقالی به سمت نابودی می رود ما با بازسازی و نوسازی شاید بتوانیم استفاده هایی از آن در دوران معاصر داشته باشیم اما قطعاً دوران نقالی به پایان رسیده است و ما تنها با همین كنگره ها و همایش ها می توانیم نقالی را ثبت و زنده نگه داریم.»
