آموزش کوهنوردی (5)

قدم برداشتن صحیح در کوهستان را بیاموزیم

صعود از کوه ورزشی توام با راه پیمایی است که رکن و پایه اصلی آن حرکت است. مسیرهای کوهستانی به ندرت دارای سطوح صاف و هموار است و از این جهت شخص می باید قدمهای خود را کنترل و تنظیم نماید.

گامهای متعادل ، از خستگی زودرس جلوگیری و انرژی مشا را حفظ می نماید. در این نوع حرکت هیچ وقت نباید پا را به زمین سائید یا استخوانها و عضلات را بی جهت به حرکت درآورد، حفظ تعادل باید به صورتی عمل شود که در صورت احساس سستی زمین در زیر پا بلافاصله خود را به عقب کشیده و حرکات بعدی بدن را تحت کنترل در آورد. اینجاست که به اهمیت راه پیمایی صحیح در کوهستان واقف می شویم.

نحوه حرکت در سرازیری

اولین مرحله  آمادگی هنگام حرکت در سرازیری این است که داخل پوتین، جوراب ضخیم و نرم دیگری پوشیده و با محکم بستن بند کفش از حرکت اضافی پا در پوتین جلوگیری نماییم. قدمهای برداشته شده در سرازیری باید متعادل تر از قدمهایی باشد که تنها تحت تأثیر قوه جاذبه قرار می گیرد و بی اختیار برداشته می شود. پا در هر قدم با زانوی خم بر روی زمین قرار می گیرد و پاها مرتب و متواتر در کنار یکدیگر حرکت می نمایند. راه پیمایی در سرازیری به اندازه  راه پیمایی در سربالایی مشکل نیست ولی نباید شدت جراحات وارده را درسرازیری نادیده گرفت. در سرازیری است که خراشهای پوستی ایجاد می شود و به مفصل زانوها آسیب می رسد و مچ پا می پیچد، لذا سرعت راه پیمایی در سرازیری نباید خیلی بیشتر از سرعت سربالایی باشد.

در سرازیری شخص باید  گامهای خود را با اختیار و کنترل شده بردارد و به دلیل همین کنترل حرکت ، شخص باید به میزان سرعت خود دقت نماید. استراحت در سرازیری به اندازه استراحت در سربالایی اهمیت دارد اما استراحت گام (در حال حرکت) در سرازیر انجام نمی شود.

تنفس صحیح در کوه

تنفس باید عمیق و به طریقه  صحیح صورت گیرد، برخلاف آنچه اکثر اشخاص انجام می دهند، حجم ششها نباید از طرفین افزایش یابد. در اثر این نوع تنفس غلط حجم قفسه  سینه افزایش می یابد. در تنفس صحیح حجم ششها از ناحیه تحتانی افزایش یافته که این امر با افزایش حجم شکم همراه است. این شکل تنفس، در ناحیه شکم به صورت ضربانهای مشخص و روشنی قابل رویت می باشد. لذا از نظر راحتی هیچ وقت نباید کمر را با کمربند محکم بست. در این روش باید سعی شود هوای دم به تحتانی ترین قسمت ریه ها هدایت و انباشتگی ریه ها از هوای دم انجام پذیرد. عمل بازدم پس از یک مکث چند ثانیه ای و حداقل 3 ثانیه به دنبال عمل دم با فشار پرده  دیافراگم به قسمت تحتانی ششها به طور کامل با حداکثر تخلیه صورت بگیرد.

ایمنی در کوهستان

برای یک کوه پیمایی ساده بایستی از اطلاعات و پیش بینی های لازم و همچنین امکانات کافی برخوردار بود، که به طور خلاصه به آنها اشاره می کنیم:

1. تدارک و آمادگی صحیح: آمادگی جسمانی کافی برای برنامه های کوه پیمایی الزامی است این آمادگی را می توان از طرق گوناگونی کسب کرده و افزایش داد.

2. نکات اصلی در برنامه ریزی عبارت اند از:

الف: مسیر خود را با توجه به فصل انتخاب نمایید.

ب: طول و سختی مسیر بایستی بر اساس توانایی ضعیف ترین فرد گروه انتخاب شود.

ج: زمان کافی برای برگشت را در نظر بگیرید به طوری که در صورت خرابی هوا نیز بتوانید برگردید. قبل از حرکت با مسئولین باشگاههای کوهنوردی و پناهگاهها مشورت کنید و نسبت به مسیر، آخرین اطلاعات را کسب کنید.

د: قبل از خروج از شهر از طریق هواشناسی، از وضعیت آینده هوای منطقه ای که قرار است در آن کوه پیمایی کنید اطلاع حاصل نمایید.

و: مسیر صعودتان را به خانواده و دوستان اطلاع دهید و فراموش نکنید پس از اتمام برنامه، بازگشت خود را به اطلاع آنها برسانید.

ه: صعود خود را از صبح زود آغاز کنید و همیشه وقت اضافی برای استراحت، بازگشت و حوادث پیش بینی نشده را داشته باشید.

3. وسایل کافی عبارت اند از:

الف: وضعیت هوا ممکن است به سرعت تغییر پیدا کند، بارش برف و بوران در ارتفاعات بالا و بارش بارن در ارتفاعات پایین حتی در تابستان نیز امکان دارد، پس داشتن پوشاک و وسایل اضطراری الزامی است.

ب: کفش مناسب به پا داشته باشید. بهتر است کفشها، مچ پای شما را به خوبی نگه دارد تا احتمال پیچ خوردن پا کمتر باشد.

ج: لباس با توجه به زمان و فصل برنامه بایستی انتخاب شود در این میان بهتر است از چند لایه لباس استفاه کنیم چون لباسهای کلفت سنگین ترند در عوض لباسهای متعدد باعث حفظ هوای گرم بدن خواهند شد و با میزان سرد و گرم شدن می توان آن را کم و زیاد کرد. علاوه بر ژاکت و پلوور، یک کاپشن بادگیر کلاه دار بلند می تواند در مواقع اضطراری شما را از سرما حفظ کند. علاوه بر این لباسها به کلاه، جوراب پشمی و دستکش اضافی نیز نیاز دارید.

د: در تابستان برای حفاظت در برابر نور خورشید، به کلاه و عینک و کرم ضد آفتاب نیاز دارید.

ه: وسایل خود را در کوله پشتی بگذارید تا در موقع صعود دست هایتان آزاد باشد. (از به همراه بردن ساک جدا خودداری کنید)

و: خوردنی و نوشیدنی به مقدار کافی همراه داشته باشید و برخلاف یک عقیده  قدیمی تا می توانید از آب سالم و غیرآلوده بنوشید.

ز: یک کیف کوچک وسایل پزشکی شامل چند نوع قرص، باند، باند کشی، چسب زخم، سوت، چراغ قوه دستی، کبریت و پتوی نجات را همراه خود داشته باشید.

ح: چوب دستی یا باتوم  به اندازه مناسب برای شما می تواند در هنگام کوه پیمایی و خصوصاً در سرپایینی ها کمک خوبی برای جلوگیری از آسیب دیدن زانوهای شما باشد.

                                                                  منبع: کتاب آموزش کوه پیمایی و کوهنوردی از مقدماتی تا پیشرفته