استرس ، علائم و تأثیرات آن بر افراد

استرس در محیط كار ( قسمت اول )

كاربر محترم شما می توانید این مطلب را در 9  قسمت بخوانید.

شناخت استرس

استرس نوعی حالت درونی انسان است كه می تواند زمینه ساز بیماری های گوناگونی باشد. استرس می تواند سازمان شما و كارمندان آن را تحت تأثیر قرار دهد و شما نمی توانید عواقب و اثرات آن را نادیده بگیرید.

همه ما گاهی اوقات استرس را تجربه كرده ایم. استرس مفید می تواند به بعضی از ما كمك كند تا قهرمان المپیك شویم؛ اما استرس مضر بعضی افراد را به سوی یأس و ناامیدی می كشاند. این حالت چنان نیرو و قدرتی دارد كه باید همیشه با دقت كنترل شود.

تعریف استرس

هرگونه اختلال كه سلامت روانی و آرامش جسمی افراد را بر هم بزند استرس نام دارد و این اختلال زمانی رخ می دهد كه بدن باید كارهایی بیش از حد توانایی خود انجام دهد. نتیجه استرس برای اشخاص ، خانواده ها ، جامعه و سازمانهایی كه دچار استرس سازمانی هستند ، بسیار زیان آور است.

تأثیر استرس بر جامعه

خسارات اجتماعی ناشی از استرس تاكنون بسیار بالا بوده ، به طوری كه همچنان سیر صعودی خود را طی می كند. جامعه ، هزینه های خدمات اجتماعی [همچون ارائه خدمات پزشكی برای افرادی كه در اثر استرس شدید دچار بیماری می شوند ، حقوق بازنشستگی زود هنگام برای افرادی كه به علت بیماری های ناشی از استرس شدید از كار افتاده اند و هزینه های معلولیت ناشی از حوادث كه به علت استرس بالا به وجود آمده اند ( مانند تصادفات )] را متحمل می شود؛ علاوه بر آن ، استرس اغلب ، مردم را تند مزاج می كند و این امر روی كیفیت كلی زندگی افراد تأثیر می گذارد.

تأثیر استرس بر شركت ها

سالانه مبالغ زیادی صرف هزینه های ناشی از عواقب استرس محیط كار می شود كه می توان به كارگریزی ( غیبت از كار) و كاهش میزان عملكرد افراد اشاره كرد كه در محل كار خود تنها حضور جسمی دارند. به هرحال هر چیزی كه بتواند از تأثیرات مخرب استرس بكاهد ، كارگران را شادتر و شركت ها را ثروتمندتر می كند.

علائم استرس

علائم جسمی استرس می تواند روی تمام بدن تأثیر بگذارد ، بخصوص روی سیستم قلبی و تنفسی.

تأثیر استرس روی سلامت و آرامش جسمی

استرس بلند مدت ، یكی از شایعترین علل بیماری هایی مانند فشار خون بالا و سایر بیماری های قلبی ، شناخته شده است . امروزه اعتقاد بر این است كه استرس بلندمدت می تواند خطر ابتلا به بیماری های روحی – روانی را افزایش دهد و همچنین تغییرات رفتاری كه به واسطه استرس ایجاد می شوند با كاهش میزان مشخص سلامت جسمی ارتباط دارند ؛ كه از جمله این تغییرات افزایش و زیاده روی در مصرف مواد مخدر است. وقتی تحت تأثیر استرس بسیار بالا قرار داریم ، خطر وابستگی به مواد مخدر بسیار بالا می رود كه این امر باعث اختلال در روابط شخصی فرد می شود؛ به گونه ای كه رفتار شخص در منزل و محیط كار بسیار پرتنش و استرس زا خواهد شد. داروهای مجاز همچون آرام بخش ها اگرچه در كوتاه مدت باعث از بین بردن علایم نگرانی می شود ، اما مصرف مداوم آن اعتیاد آور است و تأثیرات جانبی مثل عدم تمركز ، هماهنگی ضعیف دستگاه های بدن و حتی گیجی را به همراه دارد. پس استفاده از آرام بخش ها ، درمان واقعی استرس نیست.

استرس و عدم سلامت روانی

بروز اختلالات روانی همچون اضطراب و وسواس ، با تجمع بلند مدت استرس افزایش می یابد و نگرانی ها می تواند به حدی برسد كه با علایم ظاهری مانند ترس و احساس درد جسمی بروز كند كه ممكن است با حمله قلبی اشتباه گرفته شود. افرادی كه تحت استرس بلندمدت هستند بیشتر در معرض ترس های بی دلیل ، تغییرات مزاجی و اضطراب می باشند، حتی ممكن است یأس و ناامیدی ، عصبانیت و تندمزاجی را نیز تجربه كنند.

تأثیر استرس روی عواطف

افرادی كه دچار استرس هستند ، برای رهایی از استرس به رفتارهای مخرب روی می آورند كه این رفتارها برای آنها ، همكاران و جامعه بسیار گران تمام می شود . این افراد دچار عدم تعادل رفتاری و آشفتگی فكری می شوند كه باعث كاهش اعتماد به نفس می شود و در نتیجه آن ، مشكلات روحی جدی تری از جمله یأس ایجاد می كند.

تأثیر استرس روی تصمیم گیری

افرادی كه تحت استرس هستند ، به سرعت توانایی خود را برای اتخاذ تصمیم درست از دست می دهند. بخصوص زمانی كه اعتماد به نفس خود را از دست داده باشند. استرس روی سلامت فردی ، خانواده ، شغل و سایر جوانب زندگی انسان تأثیر می گذارد. افرادی كه از استرس مزمن ( مداوم و طولانی ) رنج می برند ممكن است با علایم جسمی این بیماری مواجه نشوند ، بلكه تأثیرات جانبی استرس در آنها بروز كند. تصمیمات غلطی كه در محیط كار و خانه گرفته می شود، ممكن است به حادثه ، دعوا ، ضرر مالی یا حتی از دست دادن شغل منجر شود.

نكاتی كه باید به خاطر سپرد:

استرس می تواند كشنده باشد. ژاپنی ها به طور رسمی یك حالت مشخص به نام "كاراشی" دارند كه به معنی "مرگ از كار زیاد" است.

·       استرس مزمن نباید نشانه ضعف شخصیتی فرد به حساب آید.

·       استرس قابل انتقال است. زندگی و كار با افرادی كه دچار استرس هستند بسیار تنش زا است .

·       استرس بر اثر عواملی چون فشار بالای زندگی ، محدودیت های شدید ، عدم حمایت خانواده و همكاران ایجاد می شود.

·       زندگی بدون استرس امكان پذیر نیست ، مهم آن است كه با اتخاذ شیوه های مناسب ، میزان استرس را به حداقل برسانید.

تأثیر استرس روی خانواده

استرس ، موجب اختلال در سلامت روانی خانواده می شود . آمار بالای طلاق در جوامع غربی بیشتر به علت میزان استرس بالا در محیط كار است. بخصوص مكان هایی كه دو همكار تمام وقت با یكدیگر مشغول كار هستند؛ چنانچه كار بسیار مشكل باشد یا موقعیت شغلی فرد در خطر باشد، تمام انرژی او صرف مقابله با استرس محیط كار می شود و دیگر انرژی مثبتی برای خانواده و دوستان باقی نمی ماند. چنانچه فرد شاغل دارای فرزند باشد ، استرس می تواند باعث ایجاد تضاد بین نگهداری كودكان و حفظ شغل شود؛ زیرا نگهداری كودك مستلزم صبر، حوصله و بردباری والدین است، در حالی كه والدین ، انرژی مثبت خود را در محیط كار از دست داده اند ؛ همین امر موجب استرس مضاعف والدین خواهد شد به گونه ای كه گاه به تصمیم های غلط مانند جدایی از یكدیگر، جدا كردن كودك از خود  و... روی می آورند. اگر چه ما هنوز به طور كامل تأثیر بلندمدت جدایی یا طلاق بر روی كودكان را نشناخته ایم ، اما می دانیم كه جدایی بهترین راه برای ایجاد یك نسل بدون استرس نیست. و این نیازمند تعادل دقیق نیازهای محیط كار و خانواده است.

ادامه دارد ....

در قسمت بعد به تعریف استرس در محیط كار و علایم آن می پردازیم.