یا علی ای آنکه جمله دیده ای شمه ای واگو ازانچه دیده ای...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
تاریخ : سه شنبه 1387/10/17
روایت جوانمردی از زبان جوانمردترین مرد تاریخ
یاعلی
در شجاعتشیر ربانیستی |
در مروت خود که داند کیستی؟ |
ای علی که جمله عقل و دیدهای! |
شمهای واگو از آنچه دیدهای |
تیغ ظلمت جان ما را چاک کرد |
آب علمتخاک ما را پاک کرد |
بازگو ای باز عرش خوش شکار! |
تا چه دیدی این زمان از کردگار |
چشم تو ادراک غیب آموخته |
چشمهای حاضران بردوخته |
راز بگشا ای علی مرتضی! |
ای پس از سوء القضا حسن القضا! |
باز گو ای باز پر افروخته |
با شه و با ساعدش آموخته |
باز گوی باز عنقاگیر شاه |
ای سپاه اشکن به خودنی با سپاه |
امت و حدی یکی و صدهزار |
بازگو ای بنده بازت را شکار |
مثنوی معنوی
ویژگیهای جوانمردان در کلام ابر مرد تاریخ امیر المومنین علی علیه السلام:
- 1-«الکریم من جازی الاسائة بالاحسان»
- جوانمرد کسی است که بدی را با نیکی پاسخ دهد. (میزان الحکمة ج8، ص365)
- 2-«الکریم اذا قدر صفح و اذا ملک سمح و اذا سئل انجح»
- جوانمرد کسی است که وقتی قدرت یابد ببخشاید و چون توانمند شد عطا کند و چون چیزی از او خواسته شد نیاز را برآورد. (غرر الحکم، ج7، ص346)
- 3-«ثلاثة من المروءة: جود مع قلة و احتمال من غیر ذلة و تعفف عن المسالة»
- سه چیز از مروت و جوانمردی است:
- بذل و بخشش، در عین تنگدستی، تحمل و بردباری بدون ذلت و خواری، عفاف ورزیدن از سؤال و طلب. (میزان الحکمه، ج9، ص113)
- 4-«ما تزین الانسان بزینة اجمل من الفتوة»
- انسان به هیچ زینتی، زیباتر از جوانمردی آراسته نشده است. (غرر الحکم، ج6، ص96)
- 5-«من علم من اخیه مروة جمیلة فلایسمعن فیه الاقاویل... و من حسنت علانیته فنحن لسریرته ارجی»
- کسی که از دوستش مروت و مردانگی خوب سراغ دارد نباید درباره او سخنان یاوه گوش کند... و هر که ظاهرش نیکو شود به باطن او امیدوارتریم. (دستور معالم الحکم / 29 و 30) یعنی انجان اعمال نیکو به نیکو بودن باطن نزدیک تر است
- 6-«بعد المرء عن الدنیة فتوة»
- جوانمردی، دور بودن انسان از پستی و فرومایگی است. (غرر الحکم، ج3، ص260)
- 7-«نظام الفتوة احتمال عثرات الاخوان و حسن تعهد الجیران»
- نظام مردانگی، تحمل لغزشهای برادران و رسیدگی شایسته به همسایگان است. (غرر الحکم، ج6، ص185)
- 8-«المبادرة الی العفو من اخلاق الکرام، المبادرة الی الانتقام من اخلاق اللئام»
- سرعت در عفو از اخلاق مردان بزرگ و شتاب در انتقام گرفتن از اخلاق فرومایگان است. (میزان الحکمة، ج8، ص367)
- 9-«لیس من شیم الکرام تعجیل الانتقام»
- سرعت در انتقام گرفتن از اخلاق انسانهای بزرگوار نیست. (غرر الحکم، ج5، ص81)
- 10-«غایة المروة ان یستحیی الانسان من نفسه»
- نهایت مردانگی آن است که انسان از خودش شرم کند. (شرح ابن ابی الحدید، ج20، ص338)
- 11-«افضل المروة مواساة الاخوان بالاموال و مواساتهم فی الاحوال»
- برترین مردانگی یاری رساندن به دوستان با اموال و مساوات با آنها در تمام حالات زندگی است. (غرر الحکم، ص207)
- 12-«اول المروة طلاقه الوجه و آخرها التودد الی الناس»
- آغاز مردانگی، گشاده رویی است و فرجام آن محبت کردن به مردم است. (غرر الحکم، ج1، ص205)
- 13-«یستدل علی مروة الرجل ببث المعروف و بذل الاحسان و ترک الامتنان»
- برای مردانگی مرد به نشر نیکی وبذل احسان و منت نگذاشتن (بر نیکیها) استدلال میشود. (غرر الحکم، ج2، ص377)
- 14-«المروة: العدل فی الامرة والعفو مع القدرة والمواساة مع العسرة»
- مردانگی: عدالت در فرمانروایی و گذشتبا قدرت و یاری کردن در تنگدستی است. (غرر الحکم، ج1، ص114)