محمّد بن عبدالله بن جعفر بن ابی طالب
عون بن عبدالله بن جعفر بن ابیطالب
در حمله‌ایی كه عون برادر محمد و فرزند حضرت زینب علیهاالسلام به شهادت رسید، محمد فرزند دیگر عبدالله بن جعفر وارد میدان شد. سروی، ورود محمد به میدان رزم را پیش از برادرش عون دانسته است.(1)
شعار حماسی محمد
در این نبرد نابرابر، رجزهای محمد اینگونه است:
«اَشکوا اَلَی الله من العدوان فعال قوم فی الرّدی عمیان
قد بدّلوا معالم القرآن و محکم التّنزیل و التّبیان؛(2)
از این دشمنان به خداوند شِکوه می‌برم؛ این قوم و مردمی که در گمراهی و کوردلی به سر می‌برند.
اینها که روشنگری‌های قرآن را تغییر دادند، و به ترک محکمات قرآن و بیاناتش پرداخته‌اند.
نحوه شهادت محمد
محمد بن عبدالله، در روز عاشورا ده نفر از دشمن را از پای در آورد.(3) [او که همراه دیگر برادران خود به میدان آمده بود، دیری نگذشت که در آن حمله گروهی]، به دست «عامر بن نهشل تمیمی» به فوز شهادت نائل آمد.(4)
امام زمان علیه السلام در زیارت ناحیه مقدسه به ایشان سلام می‌دهد: «السلامُ عَلی مُحمد بن عَبدالله بنِ جَعفر.»(5)
محمد به جای پدرش عبدالله بن جعفر طیار که همسر حضرت زینب (علیهاالسلام) بود، در کربلا حضور یافت. او برادرش عون را هنگام جهاد همراهی کرد، تا او را با بدن مقدس خود حراست کند. قاتل او «عامر بن نهشل تمیمی» مورد لعنت امام قرار گرفته است.(6)
عبدالله بن جعفر، از علاقمندان به اهل بیت (علیهم السلام) بود که توفیق حضور در کربلا را نیافت؛ ولی تلاش‌هایی برای اصلاح امور و ابراز از خیرخواهی در حادثه کربلا به انجام رساند.(7)
او بعد از جریان کربلا در مدینة النبی (صلی الله علیه و آله) برای شهدای کربلا – به ویژه امام حسین (علیه السلام) - برنامه عزاداری راه انداخت. در آن جلسه غلام او «ابو السّلاسل» گفت: این آن چیزی است که از حسین (علیه السلام) بر ما وارد شده است.
عبدالله از این نکته برآشفت و بر او کفش پرتاب کرد و پس از توهینی به او، گفت: «اَلِلْحُسین تقول هذا؟ والله لو شهدته لأحببت ألاّ اُفارقه حتّی اَقتل معه والله انّه لَمِمّا یُسخّی بنفسی عنهما و یعزّینی عن المصاب بهما، انّهما اُصیبا مع اخی و ابن عمّی مُواسیین له صابرین معه؛ آیا به حسین اینگونه می‌گویی؟! به خدا قسم، اگر با او می‌بودم، هرگز از او جدا نمی‌شدم تا این که کشته شوم؛ سوگند به خدا، آن دو نفر(عون و محمد) از کسانی بودند که در جان خود، سخاوت کردند و بر من مصیبت آن دو سهل و آسان است؛ چون آنها با از خودگذشتگی و شکیبایی با برادرم و پسرعمویم رفتار کردند.»
سپس به کسانی که در جلسه حضور داشتند رو کرده و گفت: «الحمدلله عزّ علیّ مصرع الحسین ان لا اکن اسیت حُسیناً بیدی، فقد آساه ولدی(8)؛ خدا را سپاس که شهادت حسین را نزد من عزیز داشت؛ به این که اگر من خودم او را یاری نرسانیده‌ام، به واسطه دو فرزندم او را یاری کرده‌ام.»
درسی که می‌توان گرفت:
بی‌شک شهادت عون و محمد افتخاری برای عبدالله بن جعفر و مادر دلاورشان (علیهاالسلام) خواهد بود و همگان به این افتخار غبطه خواهند خورد.
پی‌نوشت‌ها:
1- مناقب آل ابی طالب، ج 4، ص 106.
2- مناقب آل ابی طالب، ج 4، ص 106.
3- همان، ص 106.
4- مناقب آل ابی طالب، ج 4، ص 106؛ مقاتل الطالبین؛ ص 92؛ تاریخ الامم و الملوک، ج 5، ص 469.
5- اقبال الاعمال، ج 3، ص 76 و 363.
6- اقبال الاعمال، ج 3، ص 76.
7- مراجعه کنید به معرفی عون بن جعفر بن ابی طالب .
8- الارشاد، ج 2، ص 124.
برگرفته از كتاب یاران شیدای حسین بن علی علیهماالسلام، استاد مرتضی آقا تهرانی
