كارگردانان مدعی 2008
مروری بر فیلم‌های مطرح سال نشان میدهد كه اعضای آكادمی امسال كار دشواری برای انتخاب بهترین كارگردان دارند.
سال‌ها پیش پولانسكی با انتقاد از روال فیلمسازی در هالیوود گفت به زودی كار به جایی خواهد رسید كه ابزارهای تكنولوژیك كاملا جای كارگردان را خواهند گرفت؛ روزگاری كه سینما بیشتر از اینكه هنری خلاقانه باشد، به بازی‌های كامپیوتری شباهت پیدا می‌كند. در این سال‌ها، استودیوها، فیلمسازان خلاق بسیاری را تا مقام كارگزار فانتزی‌های مجلل و پر هزینه تنزل دادند؛ هرچند در دل همین سینما و با همین سیستم غول‌آسا، هنوز هم مجال بروز خلاقیت‌ها وجوددارد.
كریستوفر نولان با «شوالیه تاریكی» آبروی كمیك استریپ‌ها را خرید و از سوی دیگر فیلمسازانی چون جاناتان دمی،كارگردان كهنه‌كار، فیلمی مستقل و پرطراوت را جلوی دوربین برد. دنی‌بویل هم نشان داد كه پس از مدت‌ها از این شاخه به آن شاخه پریدن مسیر مطلوب خود را یافته است. ران‌هاوارد، سام مندز و دیوید فینچر هم دوباره به روزهای اوج‌شان بازگشته‌اند.
از نا‌م‌هایی چون ایستوود، ون سنت، دالاری، سینگلر و... هم به راحتی نمی‌توان گذر كرد.
2008، سال حضور پرقدرت كارگردانان
نشریه اسكرین دیلی، به تازگی فهرستی از كارگردانانی كه می‌توانند در مراسم اسكار درخشش داشته باشند را منتشر كرده است. به احتمال قریب به یقین نامزدهای اسكار بهترین كارگردانی، از میان همین فیلمسازان انتخاب خواهند شد مگر اینكه اتفاق شگفت‌انگیزی رخ دهد. دنی بویل با «میلیونر زاغه‌نشین» روزهای خوشی را تجربه می‌كند. كارگردانی كه با چند فیلم متوسط فراموش شده بود، حالا آنقدر از سوی منتقدان ستایش شده كه از بخت‌های جدی دریافت اسكار به شمار می‌آید. دیوید فینچر هم كه فیلم‌های متاخرش در حدواندازه او ارزیابی نشده بود، با «مورد عجیب بنجامین باتن» دوباره در سیمای همان كارگردان موفق «هفت» و «باشگاه مشت زنی» ظاهر شده است.
كریستوفر نولان هم كه بی‌شك كارگردان پدیده امسال است. «شوالیه تاریكی» فیلم ستایش شده سال است و منتقدان، سازنده‌اش را نابغه نامیده‌اند. ران‌هاوارد و سام‌مندز هم فیلمسازانی‌اند كه پس از یك دوره افول دوباره مورد توجه قرار گرفته‌اند. هاوارد با «فراست – نیكسن» و البته سابقه محبوبیت میان اعضای آكادمی، شانس بالایی برای اسكار امسال دارد و مندز هم با «مسیر انقلابی» قرار است خاطره خوش «زیبای آمریكایی» را تكرار كند.
گاس‌ون سنت، نماینده سینمای مستقل و متفاوت آمریكا در میان مدعیان امسال است. ون‌سنت در «میلك» به سراغ دستمایه‌ای رفته كه چالش‌های سیاسی و اخلاقی را برانگیخته و در آن مرز میان آثار متعارف و غیر قراردادی را شكسته است. ایستوود سال‌هاست كه نقش موثری در هالیوود ایفا كرده است. او 2 فیلم روی پرده داشت كه می‌گویند شانس «گران تورینو» بیشتر از «بچه عوض شده» است. استفن دالاری هم كه كارگردان كم كاری است، پس از «ساعت‌ها» با فیلمی به میدان آمده كه در آن مسائل سیاسی با دغدغه‌های شخصی پیوند خورده است.
باز لوهرمن به قصد تجدید خاطره دیوید لین كبیر «استرالیا» را روی پرده آورده است؛ كارگردانی كه نشان داده به احیای ژانرهای قدیمی علاقه‌مند است. معمولا كارگردان‌ها در صحنه‌های عظیم و چشم‌اندازهای خیره كننده بیشتر به چشم اعضای آكادمی می‌آیند.
دارن آرونوفسكی هم از جبهه فیلمسازان اروپایی روشنفكر، این‌بار یك گام به سوی مخاطب عام برداشته است. «كشتی گیر» البته دوستداران «مرثیه‌ای بر یك رویا» و «چشمه» را خیلی راضی نكرده ولی نمی‌توان از برنده شیر طلایی ونیز به راحتی گذر كرد.
جان پاتریك شنلی در مقام نمایشنامه‌نویس نام معتبری است و حالا با ساخت «شك» می‌خواهد نشان دهد كه در عرصه كارگردانی هم حرف‌هایی برای گفتن دارد؛ هرچند در فیلم‌هایی از این جنس معمولا كارگردانی زیر سایه مضامین و حرف‌های مهمی كه قرار است منتقل شوند، باقی می‌ماند. برایان سینگر سال‌ها پیش با «مظنونین همیشگی» چشم‌ها را خیره كرد ولی در این سال‌ها بیشتر كارگردانی در خدمت استودیو نشان داده تا فیلمسازی خلاق.
«والكری» كه درباره یك رویداد تاریخی بحث‌انگیز ساخته شده، احتمالا مجالی بیشتر از فانتزی‌های عامه‌پسند برای جلوه‌نمایی كارگردانی سینگر فراهم كرده است.
جاناتان دمی هم كه زمانی با «سكوت‌بره‌ها» روزهای اوج را تجربه كرد، سال‌ها بعد از مجرایی كاملا متفاوت به میدان آمده است. دمی پس از آزمودن ژانرهای مختلف، این‌بار به سراغ ملودرامی جمع‌وجور رفته كه در آن نزدیكی به زندگی در اولویت قرار داشته است. در «ریچل ازدواج می‌كند» به عنوان تولیدی مستقل، دوربین سیال و بداهه‌پردازی در ساختار بصری، ویژگی متمایز كارگردانی جاناتان دمی است.
مقایسه انیمیشن «وال ای» با «2001 اودیسه فضایی» از سوی منتقدان نشان میدهد كه اندرو استنتن به عنوان سازنده بهترین انیمیشن سال یكی از كارگردانان شاخص 2008 بوده است. مایك‌لی- فیلمساز روشنفكر انگلیسی- با استقبال منتقدان مواجه می‌شود؛ اتفاقی كه در مورد «الكی خوش» هم رخ داد. البته تجسم لی در حالی كه اسكار بهترین كارگردانی را در دست دارد، آن هم در میان مدعیان امسال كمی دور از ذهن می‌نماید. برادران كوئن هم پس از توفیقی همه جانبه با «پیرمردها جایی ندارند» احتمالا امسال را در حاشیه سپری خواهند كرد. «پس از خواندن بسوزان» واكنش‌های متفاوتی را از سوی منتقدان در پی داشت.
برخلاف پارسال، كمتر كسی روی توفیق آنها در اسكار حساب می‌كند ولی كوئن‌ها، سال‌هاست كه هر فیلمشان یك اتفاق محسوب می‌شود. تام مك كارتی برای «میهمان»، اد زوئیك برای «مقاومت» و گابریل موچینو، كارگردان «هفت پوند» هم جزو فیلمسازان شاخص 2008 بوده‌اند اما راهیابی‌شان به فهرست نهایی نامزدهای بهترین كارگردانی، نیازمند اماواگرهای بسیار است.
در كل به نظر می‌رسد كه انتخاب یك فیلمساز از میان این همه مدعی، كار بسیار دشواری باشد.
كارگردانان شاخص سال
اسكرین دیلی، این 19 فیلمساز را به عنوان كارگردانان شاخص 2008 ، مدعی دریافت اسكار بهترین كارگردانی معرفی كرده است. ایستوود با 2 فیلم در این فهرست ركورددار است.
1- دنی بویل( میلیونر زاغه‌نشین)
2-كریستوفر نولان (شوالیه تاریكی)
3-ران هاوارد (فراست- نیكسن)
4- گان ون سنت( میلك)
5- كلینت ایستوود(بچه عوض شده)
6- استفن دالاری(خواننده)
7- باز لوهرمن (استرالیا)
8- سام مندز(مسیر انقلابی)
9- دارن آرونوفسكی( كشتی گیر)
10- جان پاتریك شنلی(شك)
11- كلینت ایستوود(گران تورینو)
12- برایان سینگر(والكری)
13- جاناتان دمی(ریچل ازدواج می‌كند)
14- اندرو استنتن(وال ای)
15- مایك لی (الكی خوش)
16- تام مك‌كارتی(میهمان)
17- اد زوئیك(مقاومت)
18- ایتن و جوئل كوئن (پس از خواندن بسوزان)
19- گابریل‌موچینو (هفت پوند)
سعید مروتی ( همشهری )
