ارتباط آنتی بیوتیک ها با غذا خوردن در کودکان
با شروع فصل سرما، احتمال عفونت های باکتریایی در کودکان زیاد می شود و در نتیجه مراجعه به پزشک و مصرف آنتی بیوتیک ها افزایش می یابد.
دارو می تواند بر ارزش مواد غذایی که ما می خوریم تاثیر بگذارد و مواد مغذی آن ها را کاهش یا افزایش دهد. از طرفی کارایی و اثر بخشی دارو نیز ممکن است تحت تاثیر مواد غذایی و وضعیت تغذیه ای فرد (از سوء تغذیه گرفته تا چاقی) قرار بگیرد.
نحوه مصرف آنتی بیوتیک ها و ارتباط آن ها با غذا خوردن نیاز به رعایت نکاتی دارد که در زیر به آنها اشاره می شود:
* مصرف آنتی بیوتیک ها باید یک ساعت قبل از غذا و یا دو ساعت بعد از آن باشد، مانند پنی سیلین های خوراکی، آمپی سیلین، اریترومایسین، تتراسایکلین و ریفامپین.* آنتی بیوتیک هایی مانند آموکسی سیلین، آزیترومایسین، آمپی سیلین، سفیکسیم، سفالکسین، مترونیدازول، ریفامپین، پنی سیلین و تتراسایکلین باعث ایجاد اسهال می شوند. بنابراین برای جبران کمبودهای بدن، مصرف میوه، سبزی، مایعات و سوپ ها در دوره مصرف آنتی بیوتیک ها توصیه می گردد.
* مترونیدازول باعث بی اشتهایی و تغییر در تشخیص مزه غذا می شود.
* آنتی بیوتیک ها ممکن است باعث سوء هاضمه یا سوء جذب مواد مغذی گردند. همچنین ممکن است اثر آنتاگونیستی بر ویتامین ها داشته باشند و باعث افزایش دفع مواد معدنی در اثر ایجاد مسمومیت کلیوی شوند.( آنتاگونیست ویتامین یعنی ماده‌ای که از نظر ساختمانی مشابه یک ویتامین بوده و بدن آن را به جای ویتامین قبول می‌کند ، اما این ماده وظائف ویتامین را در بدن انجام نمی‌دهد.)
اگر کودکان دارو را همزمان با غذا مصرف کنند، جذب داروها کاهش می یابد.
دارو باید هنگام گرسنگی و یا دو ساعت پس از غذا مصرف شود.
در PEM (سوء تغذیه ناشی از کمبود پروتئین و انرژی) به علت اختلال در عمل لوزالمعده (و چون آنتی بیوتیک ها به شکل شربت و به فرم استر به کودکان داده می شوند) استر شکسته نشده و یا اندکی هیدرولیز می شود.
پس از جذب چنانچه آلبومین پلاسما کاهش یافته باشد، دارو به علت داشتن بخش آزاد، بیشتر در پلاسما فعال تر بوده و در نتیجه اختلال در عملکرد کبد و کلیه به دلیل سطح پلاسمایی بیشتر از حد، در انتظار خواهد بود.
در PEM شدید، جذب کلرامفنیکل و تتراسایکلین و ریفامپین کاهش می یابد و یا به تاخیر می افتد.
توصیه های کلی برای کودکانی که آنتی بیوتیک مصرف می کنند به شرح زیر است:
1- مصرف دارو یک ساعت قبل غذا یا دو ساعت پس از آن.
2- مصرف میوه های مختلف.
3- مصرف سبزیجات تازه و همچنین سبزیجات برگ سبز تیره ، نارنجی و قرمز.
4- عدم مصرف شیر و لبنیات همراه با آنتی بیوتیک.
5- مصرف مایعات، به خصوص نوشیدنی های شیرین و در صورت امکان افزودن مقداری نمک به این نوشیدنی ها در هنگام مصرف.
6- مصرف سوپ دارای سبزیجات.
دکتر ابراهیم فلاحی - متخصص تغذیه
معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی لرستان
*مطالب مرتبط:
نکاتی درباره آمپی‌سیلین و جنتامایسین
خطر مصرف بی رویه آنتی بیوتیک ها
سرما بخورید ؛ آنتی بیوتیك نخورید!
به نوزاد خود خیلی استامینوفن ندهید
خودسرانه بچه‌ها را معالجه نكنید
