تبیان، دستیار زندگی
برخوردارى از اخلاق كریمانه و آراستگى به صفات خوب و رفتارهاى انسانى، محبوبیّت‏آور است. كیست كه نخواهد محبوب دل‏ها شود و مورد توجّه و محبت دیگران قرار گیرد و «قلعه دل‏ها» را بگشاید؟ امّا راه و روش آن چیست و كلید گشودن قلوب كدام است؟
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

رموز محبوبیت و خوش نامی

کبوتر

با مردم چگونه برخورد كنیم؟ معاشرت درست و نادرست كدام است؟ هم‏نشینى مفید و زیان بار چیست؟ عوامل تحكیم رابطه‏ها یا گسست رابطه‏ها كدام است؟

حكمت‏هایى را برگرفته از اولیاى الهى برمى شمریم، كه توجّه به آنها و كاربردشان در بهینه سازى روابط ما با دیگران سودمند است.

هنر همزیستى‏

روحیه سازگارى با دیگران و كنار آمدن با توقع‏ها، سلیقه‏ها، خواسته‏ها و حرف‏ها، به تدریج براى انسان «جا» باز مى‏كند. این روحیه هم وقتى فراهم مى‏آید كه انسان هم «حقوق» دیگران را بشناسد، هم تصمیم به مراعات آنها داشته باشد و تنها «خود» برایش مطرح نباشد. چون چنین خصلتى ایجاد تنش مى‏كند و دیگران را از پیرامون فرد ، فرارى مى‏دهد.

حضرت على علیه‏السلام مى‏فرماید: «رأس الحكمة مداراة النّاس»؛1 سر آغاز حكمت، مدارا كردن با مردم است».

باید پذیرفت كه سلیقه‏ها و روحیه‏هاى همه یكسان نیست و همه ذوق و پسند و راه و روش ما را ندارند. ما هم چاره‏اى جز زیستن با آنان نداریم، پس باید« مدارا» كنیم. این همان هم‏زیستى است كه هر كه ندارد ، مطرود و مأیوس و تنها مى‏شود.

سلوك شایسته‏

برخوردارى از اخلاق كریمانه و آراستگى به صفات خوب و رفتارهاى انسانى، محبوبیّت‏آور است. كیست كه نخواهد محبوب دل‏ها شود و مورد توجّه و محبت دیگران قرار گیرد و « قلعه دل‏ها » را بگشاید؟ امّا راه و روش آن چیست و كلید گشودن قلوب كدام است؟

مگر مى‏توان با زور، دلى را به‏دست آورد، یا در خانه دلى جاى گرفت؟ اگر تواضع و خاك‏سارى عاملى براى محبوبیّت است، احسان و نیكى و بخشندگى عامل دیگرى است و «حسن خلق» و سلوك والا و اخلاق متعالى، عامل سوّم.

ما بى‏نیاز از دوست نیستیم. نداشتن دوست، نوعى غربت و تنهایى است. به فرموده حضرت امیرعلیه‏السلام، غریب، كسى است كه «دوست» نداشته باشد: «الغریبُ مَن لم یكن لَهُ حبیب».2

مردان با جود و سخاوت به سیادت و آقایى مى‏رسند.

انسان‏ها تا چه حد براى دیگران مفیدند؟

ارزش هركس به اندازه خدمت و خوبى و نفعى است كه از او به دیگران مى‏رسد. میزان محبوبیت مردم در دل‏ها نیز بستگى به اندازه خیرى دارد كه از آنها عاید دیگران شود. سرور، كسى است كه خدمتى به دیگران كند. این مضمون كلام حضرت على‏علیه‏السلام است كه فرمود: «بالجود تسود الرجال»3 مردان با جود و سخاوت به سیادت و آقایى مى‏رسند».

این نیز نوعى كمال در رفتار و سلوك با دیگران است كه بر محور داد و دهش انجام مى‏گیرد.

به قول سعدى در گلستان: مردم تا نان كسى را نخورند، نامش را به نكویى نبرند.

در سخنان امام على علیه‏السلام چنین آمده است:«خیر الناس من نفع الناس؛4بهترین مردم كسى است كه به مردم سود برساند».

پیامد چنین رفتارهایى چیست؟ جز آن‏كه محیطى سرشار از صفا و گرمى براى انسان و جامعه پدید مى‏آورد و الفت‏ها را مى‏افزاید و زندگى‏ها را صفا مى‏بخشد؟ چه لذت‏بخش است زیستن در كنار افرادى كه نیكوكارى، خوش‏رفتارى، نوع‏دوستى، خیررسانى، مهرورزى و خیرخواهى جزو سرشت و خصلتِ همیشگى آنان است.

امام على علیه‏السلام مى‏فرماید: با مردم چنان زیست و معاشرت داشته باشید كه اگر از دنیا رفتید، در فقدان شما سوگوار و گریان باشند و اگر ماندید ، نسبت به شما عاطفه و مهرورزى داشته باشند:«خالطوا الناس مخالطة ان متم معها بكوا علیكم و ان عشتم حنوا الیكم».5

كسى كه نه دیگران با او انس و الفت بگیرند ، نه او با دیگران الفت داشته باشد ، خیرى در او نیست.
دست دادن

مردم جوشى‏

روحیه انزواطلبى و فردگرایى و خودخواهى، فرد را از چشم‏ها و دل‏ها مى‏اندازد. برعكس، انس و الفت و جوشیدن و گرم‏گرفتن با مردم، عواطف و محبت‏هاى آنان را فراهم مى‏آورد. خداوند ، از نعمت‏هاى خویش، ایجاد الفت بین دل‏هاى مردم را یاد مى‏كند.6 حضرت رسول صلى‏الله‏علیه‏وآله نیز مى‏فرماید: «خیر المؤمنین من كان مألفة للمؤمنین، و لا خیر فى من لا یؤلف و لا یألف7 بهترین مؤمنان كسى است كه مایه الفت مؤمنان باشد،و كسى كه نه دیگران با او انس و الفت بگیرند ، نه او با دیگران الفت داشته باشد ، خیرى در او نیست».

كسى كه با مردم نمى‏جوشد و همیشه به دامن تنهایى و گوشه انزوا و خودگرایى پناه مى‏برد ، یا دچار غرور و تكبر است، یا از آثار و بركات« الفت» بى‏خبر است، یا مشكلى در تربیت خانوادگى داشته كه او را «جمعى» بار نیاورده‏اند و میدان براى «مردم جوشى» برایش فراهم نساخته‏اند.

صاحبان روحیه سرد و خود گرا و مردم گریز، اغلب در كارهاى عمومى شركت نمى‏كنند و برنامه‏هاى مشترك نمى‏تواند آنان را جذب كند.

ابراز عاطفه به مردم و مشاركت و همراهى و هم‏دردى با آنان در امور و یارى‏رسانى در هنگامه نیاز، پشتوانه‏اى براى روزهاى «مبادا» فراهم مى‏آورد.

عیب پوشى‏

حفظ «آبرو»ى دیگران، مهم‏ترین نشانه دوستى و احترام و ارزش‏گذارى براى آنان است. آبرو، سرمایه‏اى است كه به این راحتى به دست نمى‏آید و گوهر نفیسى است كه اگر شكست، به این آسانى قابل جبران نیست.

به همین اندازه كه «عیب‏جویى» نكوهیده و نارواست، «عیب‏پوشى» نسبت به یك برادر مسلمان و آبرودارى نسبت به یك مؤمن، ضرورى و فضیلت است.

وقتى از لغزش و عیبى از دیگرى باخبر مى‏شوید ، جوان‏مردى ایجاب مى‏كند كه پرده‏پوشى كنید و اگر نیاز به تذكر است، به خودش بگویید تا اصلاح كند.

در كلام امیرمؤمنان است كه: ثمره اخوّت و برادرى آن است كه پشت سرش آبرویش را حفظ كنى و عیب‏هایش را به عنوان هدیه به خودش بگویى.8

پى‏نوشت :

1.غرر الحكم، ج 4 ص 52.

2.نهج البلاغه، حكمت 65.

3.غرر الحكم، ج 3، ص 212.

4.همان، ص 430.

5.نهج البلاغه، حكمت 10.

6.انفال(8) آیه 63 و آل عمران(3) آیه 103.

7.میزان الحكمه، ج 1 ص 129 ح 655.

8.غرر الحكم، ج 3 ص 330.

منبع : پرسمان- با تغییر

مقالات مرتبط :

دنیایی بدون دوست و دشمن

از موانع عبور کنید

احساس و ظاهر خود را دلنشین کنید

هوای همسایه ات رو داشته باش

مهم ترین مشکل زندگی امروز

نفوذ درقلب دیگران بدون جراحی

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.