نجوم: تلاشی به دنبال حقیقت (1)

منشأ انرژی در خورشید  و ستارگان چیست؟ این سوال تا مدتها یکی از اسرار سر به مهر بود. صدها عمر برای یافتن اسرار ستارگان در طول تاریخ صرف شده است، و در دوران جدید نیز بیشمار ساعت محاسباتی برای فهم جزئیات زندگی ستارگان وقف گردیده است.... و امروز، ما پاسخ را می دانیم.

کیهان: برای شناختن

در یک روز آفتابی تابستانی احتمالا از اینکه در ساحل دریا قدم بزنید لذت خواهید برد، یا روی شنهای تمیز ساحل بنشینید و به آبی بیکران دریا خیره شوید. با اینکه خورشید در فاصله ی زیادی قرار دارد، شما می توانید گرمایش را روی پوست خود حس کنید و با یک کرم ضد آفتاب خود را از تأثیرات خطرناک اشعه ی فرابنفش خورشید حفظ نمایید، و یا اینکه با یک عینک آفتابی چشمان خود را محافظت کنید. همین انرژی گرمایی و نورانی خورشید است که حیات را روی زمین ایجاد نموده است. نور خورشید واقعا خوب است، و شاید برای شما جالب باشد بدانید این نور چگونه تولید می شود.

اگر در ساحل دریا ساعتها قدم بزنید، انواع مختلفی از مخلوقات زنده را می توانید پیدا کنید: ماهی های کوچک، خرچنگها، خزه، گیاهان و حشرات که در « زیباترین و حیرت انگیز ترین شکل ممکن» خلق شده اند. همچنین شاید مجموعه ای بزرگ از صدفهای دریایی را جمع کنید، که از حد معمول زیباتر باشند. همه ی این موجودات از کجا آمده اند؟ در پایانِ ساحل، صخره ها با لبه های تیز و برنده قرار گرفته اند. مطمئناً این تیزی محصول فرسایش بلند مدت عمل امواج آب روی صخره ها و سنگ هاست. چقدر طول کشیده است که چنین چیزی شکل بگیرد؟ تا پیش از قرن بیستم دانشمندان نمی توانستند جوابهای قابل قبولی به این پرسشها بدهند. به یاری خدا این پاسخها را در ادامه ی کتاب خواهید یافت.

با استانداردهای زمینی، خورشید به اندازه ی غیرقابل تصوری از ما دور است. فاصله ی متوسط آن 150 میلیون کیلومتر است. می توانید این فاصله را تصور کنید؟ با سرعت 100 کیلومتر در ساعت، 180 سال طول می کشد تا به خورشید برسید، ولی نور این مسافت را با سرعت محیرالعقول 300،000 کیلومتر در ساعت، در 8 دقیقه طی می کند.

یک قانون بنیادی فیزیک توضیح می دهد که در طبیعت هیچ چیز نمی تواند سریعتر از نور حرکت کند. برای نور، یک دور گردش به دور زمین، تنها 1ر0 ثانیه طول می کشد و سفر به ماه 25ر1 ثانیه! سرعت زیاد نور، که سرعت هر موج الکترومغناطیسی دیگری نیز هست، باعث می شود شما بتوانید با اقوام خود در آن طرف کره ی زمین به صورت تلفنی به راحتی صحبت کنید.

قطر زمین 13000 کیلومتر است، در نتیجه خورشید در فاصله 11500 برابر قطر زمین، از ما فاصله دارد. اگر زمین به اندازه یک سکه یک قرانی بود، خورشید نیز توپی بود با قطر 2 متر که در فاصله 200 متری قرار داشت. در این مقیاس ماه که در واقع در فاصله 384000 کیلومتری از زمین قرار دارد، فقط حدود 61 سانتی متر از زمین فاصله داشت و اندازه اش هم 5 میلیمتر می بود.

ادامه دارد...

ترجمه:

ا.م.گمینی

منبع:

D.R.Altschuler, Children of the stars, 2002, pp 1-11