روش های فرزند پروری استبدادی

والدینی که روش استبدادی دارند، بسیار پرتوقع هستند و چون فرزندان تمایلی به اطاعت از آن ها ندارند، نسبت به آن ها بی علاقگی نشان می دهند و حتی آن ها را طرد می کنند. برخورد چنین والدینی را می توان در این جمله خلاصه کرد: " این کار را انجام بده، چون من اینطور می گویم! " در نتیجه، نمی توانند ارتباط و تبادل عاطفی مناسبی با فرزندان خود برقرار کنند. این گونه والدین انتظار دارند فرزندان بدون پرسش درباره صحت و سقم آنچه می گویند، حرف آن ها را قبول کنند و هرگاه نظر آن ها را قبول کنند و هر گاه نظر آن ها را بدون چون و چرا نپذیرند، به زور و تنبیه متوسل می شوند. واضح است، در شیوه استبدادی که بر اساس خواسته های دلخواه والدین شکل می گیرد، ابراز وجود و استقلال فرزندان سرکوب می شود.

فرزندان "روش فرزند پروی مستبدانه"، مضطرب، گوشه گیر و ناشاد هستند. این کودکان در تعامل با همسالان، در صورت ناکامی از خود خصومت نشان می دهند. به خصوص پسرها عصبیت و مبارزه طلبی بالایی دارند. دخترها نیز وابسته و فاقد روحیه اکتشافی هستند و از پذیرش مسؤولیت طفره می روند.

کودکان و نوجوانانی که والدین مستبد دارند، کم تر از آن هایی که والدین مقتدر نسبت به نوجوانانی که والدین مقتدر دارند، سازگاری نشان می دهند. اما نسبت به نوجوانانی که والدین آن ها کم توقع هستند، در مدرسه عملکرد بهتری دارند و احتمال کم تری دارد که رفتار ضد اجتماعی از خود بروز دهند.

در چنین خانواده هایی:

- فقط فرد مستبد است که تصمیم می گیرد و فقط او حق اظهار نظر دارد.

- همه باید مطابق میل و دلخواه او رفتار کنند.

- دستورات او باید بدون چون و چرا اجرا شود.

- کسی حق ندارد از او انتقاد کند، ولی او حق دارد از دیگران انتقاد کند.

- ترس، وحشت و اضطراب بر محیط خانواده حاکم است.

- از روابط محبت آمیز خبری نیست.

فرزندان در چنین خانواده هایی، احساس امنیت نمی کنند، کورکورانه از دستورات فرد مستبد اطاعات می کنند، اغلب دچار هیجان و اضطراب هستند، در مقابل دیگران حالتی دشمنانه به خود می گیرند. به بچه های همسن یا کوچک تر از خود آزار می رسانند، متعصبند و نسبت به بزرگسالان معمولاً بدبین هستند و از قبول مسؤولیت خودداری می کنند.

ویژگی های والدین مستبد

- تعیین استانداردهای بالا برای فرزندان

- طرد فرزندان نافرمان

- دستوردادن

- ارتباط کم با فرزندان

- استفاده از تنبیه و خشونت

- تصمیم گیری صرف توسط والدین.

منبع

مجله رشد معلم، شماره 4

غزال جعفری قاجار