آموزش کوهنوردی (3)

نگهداری وسایل کوهنوردی

کفش، کوله، کیسه، کلاه، دستکش و غیره وسایلی هستند که باید از آنها مراقبت ویژه ای نمود و در جای مناسبی نگهداری کرد. بعد از هر برنامه، وسایل باید شسته شوند و در معرض آفتاب قرار گیرند تا کاملاً خشک شوند و گل و لای چسبیده به آن تمیز گردد و کیسه  خواب را حتماً باز نموده و با استفاده از لباس آویز آن را آویزان کرد. زیرانداز، لباس گرمکن و غیره باید در معرض آفتاب قرار گیرند تا کاملاً خشک شوند زیرا اگر اینگونه وسایل به همان صورتی که در کوهستان بسته بندی شده اند، باز نشوند باعث پوسیدگی و از بین رفتن آنها می شود و به علاوه محل خوب برای پرورش قارچهای مختلف می باشند که برای پوست بدن و موی سر مضر می باشند.

لیست وسایل مورد نیاز یک برنامه کوه پیمایی: کفش مناسب کوه ، پُلار(شلوار + بلوز) ، کلاه پشمی و آفتابی ، شمع و کبریت ، جوراب 2 جفت ، بادگیر (شلوار + بلوز) ، دستکش پشمی و پارچه ای ، کرم ضد آفتاب ، شلوار بلند یا کوتاه ، کیف کمکهای اولیه، کیسه خواب مناسب فصل، عینک آفتابی ، زیرپوش 2 عدد ، طناب انفرادی ، زیرانداز، کارابین (1عدد)، پیراهن ، نقشه و قطب نما و G.p.s ، چراغ قوه ، سوت ، آب ، غذا و کوله پشتی.

وسایل و پوشاک تخصصی

پوشاک مخصوص به لوازمی می گویند که در فصلهای بخصوص مثل زمستان و شرایط جوی از آنها استفاده می گردد.

1- گِتر: گِتر روکشی است که روی کفش و جوراب و قسمتی از شلوار کشیده می شود تا از خیس شدن آنها جلوگیری کند. گِترها در حال حاضر از جنس گرتکس می باشند که ضمن جلوگیری از نفوذ آب به داخل کفش و جوراب، از عرق کردن پا نیز جلوگیری می نماید و قطرات ریز عرق را از داخل پا به خارج می فرستد.

2- بادگیر: (آنوراک) بلوز و شلواری از جنس نایلون است که روی لباسها می پوشند تا جلوی باد را بگیرد. نوع دیگری نیز وجود دارد که علاوه بر باد، آب گیر یا ضد آب نیز می باشد که فقط در هنگام باران باید از آن استفاده نمود زیرا باعث عرق کردن بدن می گردد. نوع جدید بادگیرها، دو طرف بیرونی شلوار یک زیپ سراسری دارد تا به سادگی و بدون بیرون آوردن کفش قابل پوشیدن باشد.

3- رویه  دستکش: برای جلوگیری از سرمای شدید و خیس شدن دستکشهای پشمی  پارچه ای از رویه دستکش از نوع گرتکس استفاده می کنند این دستکش ها بلند و دو انگشتی می باشد و تا بالای مچ و روی کاپشن را نیز می پوشاند و چفت و بند محکمی نیز دارد.

4- عینک: عینکها برای جلوگیری از نور خورشید در تمام فصول استفاده می شوند. بهترین عینک از نوع «اولترا ویولت» ضد اشعه ماوراء بنفش می باشد. «اولترا ویولت»  در ارتفاعات بالا به خصوص هنگام عبور از روی یخچالهای طبیعی و هنگامی تابش نور خورشید اگر اینگونه عینک ها را به چشم نزنیم باعث آسیب دیدگی چشم می گردد که اگر این کار ادامه یابد فرد مبتلا به برف کوری می گردد و در موارد شدید ممکن است باعث از دست دادن بینایی نیز گردد. یک نوع عینک دیگر نیز وجود دارد که در هنگام طوفان از آن استفاده می کنند و تقریباً شبیه عینک غواصی می باشد و هر دو چشم و قسمتی از بینی را می پوشاند و دور تا دور چشم نیز پوشیده می گردد.

5- کت و شلوار پر قو: برای جلوگیری از سرمای شدید از کتهای بلندی که از پر قو پرشده است ، استفاده می گردد. این گونه کتها به سبب دو جداره بودن، مقدار زیادی هوا نیز درون آنها رفته و به عنوان یک عایق عمل می نماید. این کت ضمن گرمی، سبک و هنگام جمع کردن کم حجم می گردد.

6- جوراب پر قو: از جنس کت پر قو می باشد و گاهی دارای زیره  چرمی نرم نیز می باشد. در ارتفاعات بالا در کیسه  خواب آن را به پا می کنند و بسیار گرم و نرم می باشد و از یخ زدگی انگشتان پا به خوبی جلوگیری و محافظت می کند.

7- پا نچو: شبیه بارانی است و بسیار گشاد است به طوری که از سرتا زیر زانو را می پوشاند و کوله پشتی نیز به خوبی زیر آن جا می گیرد و کاملاً ضد آب می باشد.

8- عصا یا باتوم: یکی از لوازم ضروری برای یک کوهنورد می باشد که در هنگام صعود و فرود بسیار مؤثر است زیرا مقدار زیادی از فشار وارد به زانوها را در هر گام بر می دارد. در هر قدم حدود 11 کیلوگرم فشار وارده به هر زانو را کاهش می دهد و به عنوان پای سوم کوهنورد معروف است. جدیدترین نوع این گونه باتومها از نوع تلسکوپی است که به دو قسمت تقسیم شده و در هم فرو می روند و هر کوهنورد با توجه به قد خود آن را تنظیم می نماید و در انتهای دسته آن تسمه ای وجود دارد که پیچ در آن قرار می گیرد و محکم می شود.

9- چادر: چادر کوهنوردی بسیار سبک است و حداکثر 3 کیلوگرم وزن دارد و معمولاً 2 تا چند نفره اند. جدیدترین نوع چادر کوهنوردی بدون تیرک عمودی و بدون استفاده از طناب و میخ است و به صورت دوپوش می باشد. نوع دیگر آن حلزونی شکل است که در ارتفاعات بلند در مقابل طوفان و بادهای شدید بسیار مقاوم می باشد. در چادرهای دوپوش هوا بین2 جداره چادر قرار می گیرد و عایق بسیار خوبی را ایجاد می نماید.

10- روکش کوله پشتی: برای جلوگیری از خیس شدن کوله پشتی و وسایل درون آن به خصوص لباسها و کیسه خواب که باید بعد از یک روز کوه پیمایی شبی را تا صبح در آن خواب راحتی داشته باشیم از روکشی از جنس نایلون ضد آب استفاده می شود این روکش دارای حاشیه ای نازک و دارای حالت کش مانندی است و کاملاً کوله را می پوشاند.

وسایل سنگ نوردی (وسایل فنی):

سنگ نوردی دارای وسایل بسیار زیادی می باشد که سنگ نورد با داشتن آنها می تواند اقدام به صعود از دیواره ای نماید، این وسایل عبارت اند از:

1- طناب: بعد از کفش کوهنوردی مهمترین وسیله سنگ نوردی طناب می باشد. در سنگ نوردی سلامت و نجات هر سنگ نورد بستگی به طناب او دارد. جنس طناب از نایلن یا پرلن است و دارای پوسته و هسته می باشد و دارای خاصیت دینامیکی بسیار خوبی است. پوسته از جنس ابریشم مصنوعی و هسته از جنس پلی آمین می باشد ،این طنابها به رنگ فسفری می باشد. طناب سنگ نوردی حالت دینامیکی دارد ولی طناب غار نوردی حالت استاتیکی دارد و حالت ارتجاعی آن کم است.

طنابها بنابر کارایی و مورد استفاده قرار گرفتن به چند نوع تقسیم بندی می شوند:

* طناب 3 میلی متری: برای بند کفش معمولاً از این نوع طناب استفاده می کنند و همچنین در حمایت ابزار کوهنوردی از جمله بستن دسته چکش به صندلی فرود از این نوع طناب استفاده می شود.

* طناب 5 میلی متری: این طناب2 استفاده مهم دارد: در رکابهای کوهنوردی از آن استفاده می شود و برای گره پروسیک نیز از این نوع طناب استفاده می شود.

* طناب 7 میلی متری: از دو لای آن برای فرود استفاده می شود ، در بلوکها و در حمایت میانی نیز از آن استفاده می شود و در کارگاهها نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

* طناب 9 میلی متری: معمولا در فرود و صعود از آن استفاده می شود  البته بیشتر در فرودها مورد استفاده قرار می گیرد و به آن نیم طناب نیز می گویند.

* طناب 11 میلی متری: برای صعودهای بلند و کرده ای مورد استفاده قرار می گیرد، در پاندولی ها نیز از آن استفاده می شود. لازم به ذکر است که در بین طنابها ، طنابهای 9میلی متری به خاطر سبکی بیشترین استفاده را دارد.

محافظت از طناب : نباید آن را در معرض نور خورشید قرار دهید ، از قرار دادن در روی لبه تیز سنگ و صخره خودداری شود ، با مواد شیمیایی مانند صابون و غیره شسته نشود فقط با آب خالی و ولرم آن را بشویید ، چک کردن کامل آن در هنگام جمع کردن ، به خاطر داشته باشد که عمر مفید هر طول طناب حدود 5 سال است حتی اگر اصلاً از آن استفاده نکرده باشیم البته عمر طنابها بستگی به نوع استفاده ای دارد که از آن می شود. (فراموش نکنید که جان یک سنگ نورد بستگی به طناب او دارد، پس از آن به خوبی مواظبت نمایید)

2. تسمه یا نوار: برای اتصال کارابین یا به صورت حلقه در بلوکها از آنها استفاده می گردد، یا در حمایتهای میانی مورد استفاده قرار می گیرد.

3. کارابین: حلقه ای فلزی است  ودارای یک دهانه که باز و بسته می شود و جهت وصل کردن 2 طناب به کار می رود ، دهانه بعضی از کارابینها دارای پیچی است که بسته می شود و نمی گذارد طناب از آن خارج گردد. کارابین دارای انواع مختلف: ساده، پیچ دار، D، گلابی، اتوماتیک و شکلهای دیگر می باشد. جنس کارابین از تتانیم تو خالی است و در مقابل فشار بسیار مقاوم ولی در برابر ضربه بسیار شکننده است. پس همیشه باید مواظب باشیم تا ضربه ای به آن وارد نگردد و حداقل سالی یکبار مورد آزمایش قرار گیرد و از آن عسکبرداری گردد.

4. صندلی فرود: وسیله ای است که از 3 حلقه متصل به هم تشکیل شده است و با به تن کردن آن می توان طناب را به آن وصل کرد. 2 حلقه صندلی به دور پاها بسته می شوند و حلقه سوم به دور کمر بسته می گردد که دارای محلی جهت وصل کردن کارابین به آن می باشد. امروزه صندلی ها در انواع و اقسام مختلفی توسط کارخانه های مختلف ساخته می شوند و یکی از ارکان سنگ نوردی در فرود و صعود می باشد.

5. هشت فرود: وسیله ای فلزی و شبیه 8 انگلیسی است که در فرود با طناب و یا حمایت مورد استفاده قرار می گیرد البته امروزه برای حمایت از وسیله ای بنام « ریورسو» استفاده می گردد.

6. میخ سنگ نوردی: با توجه به جنس دیواره، میخها دارای انواع مختلف می باشد، از جمله: u شکل،  v شکل، برگه ای، سوزنی و حلقه دار، هگزان، فرند وگوه.

7. چکش: برای کوبیدن میخ در دیواره ها و شکافها استفاده می شود و دارای یک دسته  وتنه و سر است ، همچنین در نوک آن یک سوراخ وجود دارد که برای خارج کردن میخ از دیواره کارآیی دارد.

8. یومار: وسیله ای مکانیکی است جهت سعود سریع و مطمئن از طول طناب، این وسیله دارای استفاده های مختلفی است از جمله: تیرول، صعود، حمل مجروح و بالا کش

                                                                   منبع: کتاب آموزش کوه پیمایی و کوهنوردی از مقدماتی تا پیشرفته