تبیان، دستیار زندگی
نقش کتاب های الگترونیکی در آموزش چیست، انواع آن کدامست و...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

نگاهی به کتاب های الکترونیک در عصر اینترنت

نگاهی به کتاب های الکترونیک در عصر اینترنت

امروزه، اینترنت احتمالاً از هر موضوع دیگری در جهان رایانه هیجان انگیزتر و جذاب تر است. تقریباً هر مطلبی که در مورد رایانه ارائه می شود، حداقل چند مرتبه کلمه اینترنت در آن به کار می رود. اگر قبلاً به اینترنت وصل نشده اید ممکن است این احساس به شما دست دهد که از غافله عقب مانده اید. این درست مانند آن است که بدانید یک مهمانی بزرگ و سرگرم کننده در حال برگزار شدن است و شما دعوت نشده اید. با وصل شدن به اینترنت و شروع به کار در آن، این مشکل حل خواهد شد. اینترنت یک مجموعه  جهانی از رایانه هاست که موجب تبادل اطلاعات میان نقاط گوناگون دنیا می شود. در چند سال اخیر، نقش رایانه در امور اطلاع رسانی و آموزش، در میان جوامع جایگاه ویژه ای یافته است؛ به طوری که عملاً شاهد گسترش آن به خانه های افراد نیز هستیم. رایانه ها، به ویژه زمانی که به شبکه های اینترنتی متصل شوند، می توانند در کلاس های درس نیز تأثیر زیادی بگذارند. کاربرد این فناوری اطلاعاتی و ارتباطی تنها به کلاس های درس محدود نمی شود و می تواند کل ساختارهای آموزشی و حتی محتواهای آموزشی را نیز تغییر دهد.

کتاب های الکترونیکی

فناوری دیجیتالی این روزها موقعیت های هیجان انگیزی برای نویسندگان و ناشران فراهم آورده است تا بدین وسیله بتوانند خوانندگان جدیدی به دست آورند و بازار کتاب را گسترش دهند. اکنون، کتاب ها نه تنها در قالب چاپی موجود هستند، بلکه به صورت الکترونیکی نیز یافت می شوند. این موضوع، هم از لحاظ مادی و هم از لحاظ دستیابی به بازارهای جدید، برای نویسندگان و ناشران بسیار سود آور بوده است. نشر الکترونیکی هنوز یک واسطه  نسبتاً تازه است، اما تقاضای بسیار بالایی در مورد تجهیزات و امکاناتی که با فناوری دیجیتالی به همراه آورده می شوند، وجود دارد. کتابخانه های مجازی فرصت های بالقوه زیادی برای خوانندگان ایجاد می کنند و آن ها می توانند، نسبت به کتاب های چاپی که در قفسه های کتابخانه ها موجودند به کتاب های بیش تری دست یابند.

خوانندگان می توانند خود به تنهایی یک کاتالوگ اینترنتی را جست و جو کنند، عنوان مورد علاقه خود را تعیین کنند و تقریباً بلافاصله آن را روی رایانه شخصی خود مشاهده نمایند. با وجود محبوبیت روز افزون اینترنت، خلق یک کتاب چاپی و فروش آن توسط خود شخص کار چندان ساده ای نخواهد بود.

اما کتاب های الکترونیکی نه تنها یکی از محبوب ترین فروشنده های online هستند، بلکه از محصولاتی به شمار می روند که ایجاد آن ها آسان و ارزان تمام می شود.

انواع کتاب های الکترونیکی

اساساً دو نوع کتاب الکترونیکی وجود دارد: کتاب های الکترونیکی ساده و کتاب های الکترونیکی پویا. کتاب های الکترونیکی ساده که در واقع متداول ترین نوع کتاب های الکترونیکی به شمار می روند، فرق چندانی با کتاب های چاپی ندارند و معمولاً از لحاظ صفحه بندی و شکل ظاهری، تقریباً همانند کتاب های چاپی هستند؛ به طوری که اگر این کتاب را با دستگاه چاپگر چاپ کنیم، نتیجه همان کتاب چاپی اولیه خواهد بود. این نوع کتاب در واقع از یک سند متنی گردآوری می شود و معمولاً شامل یک پرونده  که کل حجم کتاب را شامل می شود، و همانند شکل های متداول "pdf" است. برای خواندن این کتاب ها شما باید آکروبات ریدر  داشته باشید که آن هم به صورت آزاد روی اینترنت موجود است. از مهم ترین خواص کتاب الکترونیکی ساده می توان به موارد زیر اشاره کرد:

-  سادگی اجرا و سرعت بالای طراحی.

-  اجرا روی اغلب مرورگرهای موجود.

- کپی برداری دقیق از روی کتاب چاپی.

- انتقال کلی پرونده به رایانه محلی.

آموزش از طریق شبکه، تغییرات وسیعی در آموزش و پرورش به وجود خواهد آورد.

از ویژگی های بارز آن می توان به یادگیری در هر مکان و زمان که نیازمند امکانات فیزیکی خاص یا تعداد معینی از فراگیران نیست، اشاره کرد.

- امکان ذخیره پرونده روی رایانه.

- امکان استفاده به صورت.offline

- امکان فشرده سازی در صورت حجیم بودن پرونده.

کتاب های الکترونیکی پویا با استفاده از صفحات پویای " HTML" ایجاد می شوندHTML ، یکی از زبان هایی است که برای ایجاد یک صفحه وب از آن استفاده می شود. کتاب الکترونیکی پویا مجموعه ای از صفحات وب است که همگی درون یک پرونده فشرده می شوند. این پرونده به شکل "exe" است و به نصب احتیاج ندارد. برای خواندن کتاب های پویا شما باید روی رایانه خود Internet Explorer داشته باشید که به صورت آزاد روی اینترنت موجود است از ویژگی های کتاب های پویا می توان به موارد زیر اشاره کرد:

- هر صفحه از کتاب به صورت یک صفحه HTML جداگانه طراحی می شود .

- امکان ایجاد لینک آن برای دستیابی به سایت های دیگر با سایر امکانات موجود متفاوت است.

- امکان پویا کردن کلمات روی صفحه به آسانی میسر است؛ به طوری که می توان در صورت نیاز از طریق آن ها به مطالب دیگر دست یافت.

- انتقال کل کتاب به رایانه شخصی به راحتی انجام پذیر نیست و زمان بر است؛ چرا که فرد باید تک تک صفحات را به صورت جداگانه ذخیره کند. ازطرف دیگر، لینک های آن قابل استفاده نیستند.

- امکان استفاده از کلیه امکانات چند رسانه ای مانند انیمیشن، صدا، فیلم، و ... در آن موجود است و این، طراحی صفحات را برای کاربر مناسب تر می سازد.

بهترین نوع کتاب الکترونیکی به نوع کتاب و تعداد صفحاتی که در آن قرار خواهد گرفت، بستگی دارد. اگر کتابی با صدها صفحه نوشته اید، قطعاً تلاش نمی کنید که برای هر صفحه آن، یک صفحه HTML خلق کنید. بهترین انتخاب این است که از آکروبات ریدر استفاده کنید و کتاب خود را به قالب pdf ببرید.کتاب های الکترونیکی پویا برای پروژه های کوچک تر نظیر کتاب های اطلاعاتی و یا آموزشی بهترین انتخاب به شمار می روند.

ایجاد یک کتاب الکترونیکی از ساده تا پیچیده، بسته به نوع کتابی است که می خواهید خلق کنید. شما می توانید یک کتاب الکترونیکی ساده اما پویا بسازید، بدون این که هیچ لینک خارجی یا گرافیکی در آن قرار دهید، و یا می توانید یک نمایش کاملاً پویا ترتیب دهید که با استفاده از HTML و " javascript" امکان پذیر است. حتی می توانید از برنامه های موفقی مانند Flash ، shockwave و... استفاده کنید و تا حد امکان بر جذابیت کتاب خود بیفزایید. در بازار اینترنت، کتاب های الکترونیکی یکی از پیشرفته ترین ابزار online هستند. با این کاربردهای بسیار وسیع، تنها با ایجاد یک کتاب الکترونیکی با کیفیت می توان ابزاری تولید کرد که 24 ساعته عمل کند و توسط افرادی که با شما فاصله بسیاری دارند، خوانده شود. با توجه به خصوصیاتی که برای این کتاب ها ذکر شد، ملاحظه می شود که می توان از این کتاب ها در آموزش بسیار سود برد و حتی تا تولید و ایجاد یک کلاس مجازی پیش رفت. این موضوع به ویژه در کتاب های الکترونیکی پویا امکان پذیر است؛ زیرا می توان از آنها در روش های آموزشی مختلف استفاده کرد که جزو بهترین نوع کتاب های الکترونیکی محسوب می شوند. یعنی یک کتاب الکترونیکی که ابتدا یاد می دهد( کتاب الکترونیکی همراه با آموزش) و بعد آگاه می کند ( کتاب الکترونیکی همراه با معلم).

در کتاب الکترونیکی همراه با آموزش، افزون بر یک کتاب الکترونیک ساده، حداقل یک عنصر دیگر نیز هست که به کاربر در درک و یادگیری مطلب درسی کمک می کند. هدف این برنامه راحتی کاربر است. ولی در کتاب های الکترونیکی آموزشی، می توان از این وسیله برای آموزش خواندن یک کتاب درسی مانند فارسی کمک گرفت. معمولاً در مورد چنین برنامه هایی، از برنامه خوان های فرکانسی استفاده می شود. یعنی برنامه خوان پس از رسیدن به هر هدف با توجه به حروف قبلی یک فرکانس مشخص تولید می کند که صدای حاصل مثل صدای یک روبات است.

? یادگیری الکترونیکی را می توان روش یادگیری در محل نامید که در آن، فناوری و آموزش در قالب یک مفهوم به یکدیگر گره خورده اند.

? شما می توانید یک کتاب الکترونیکی ساده اما پویا بسازید،  در کتاب الکترونیکی همراه با معلم که در واقع کامل ترین نوع یک کتاب الکترونیکی نیز هست، افزون بر تکنیک بالای ساخت، حجم آن بسیار بزرگ است در این جا، کاربر پس از انتخاب کتاب و مطالعه  آن با توجه به موارد گفته شده در قبل، امکان دریافت کمک از سوی یک معلم مجازی را نیز داراست. معلم مجازی می تواند به پرسش های کاربر پاسخ دهد. یعنی کاربر می تواند، پرسش های خود را در محل مشخصی که برای این کار تعبیه شده است، تایپ کند و سپس سیستم هوشمند پرسش مورد نظر را بررسی کند و پاسخ آن را بیابد و به کاربر ارائه دهد.

یادگیری الکترونیکی یکی از مفاهیمی است که امروزه توجه زیادی را به خود معطوف کرده دیگر وجود دارد. یادگیری الکترونیکی را می توان روش یادگیری در محل نامید که در آن، فناوری و آموزش در قالب یک مفهوم به یکدیگر گره خورده اند.یادگیری الکترونیکی تفکر نوینی در مورد شیوه آموزش و همچنین شیوه یادگیری کاربر ایجاد می کند. آموزش ازطریق شبکه، تغییرات وسیعی در آموزش و پرورش به وجود خواهد آورد که مسائل اخلاقی، اجتماعی، و... مختلفی در پی خواهد داشت.

اما از ویژگی های بارز آن می توان به یادگیری در هر مکان و در هر زمان اشاره کرد که نیازمند امکانات فیزیکی خاص و یا یک تعداد معین از فراگیران نیست. اما نقش یادگیری الکترونیکی در آموزش چگونه است؟ به عبارت دیگر، معلم یا دانش آموز چگونه خواهند توانست که از آن بهره برند؟ با صرف نظر ازکلیه اشکالات و مباحثی که یادگیری الکترونیکی در پی خواهند داشت، یکی از مهم ترین ویژگی های آن، فراهم آوردن امکانات و فرصت های نوینی برای کل خانواده آموزش و پرورش اعم از معلمان، دانش آموزان، کارشناسان، مدیران و... است.

این کار در درجه اول نیازمند طراحی کتاب های الکترونیکی است. اما طراحی کتاب های الکترونیکی به صورتی که شرح آن رفت، نیازمند تعریف دقیق و صحیح از مورد آموزشی است. یعنی، باید محتوا، شیوه  آموزش، امکانات کمک آموزشی  آموزشی و شیوه سنجش و ارزشیابی را دقیقاً مشخص کرد. این تعریف از کتاب های الکترونیکی و هدف هایی که دنبال می کنند ما را به تکمیل آموزش از راه دور وایجاد مدرسه ها مجازی سوق می دهد؛ تجربه ای که در بسیاری از کشورها انجام پذیرفته است و می توان از تجربیات آن ها در ایجاد یک مدرسه مجازی سود برد.

منبع

http:// www.knowledge-download .com/produce-ebook.html

رقیه عابدی کرجیبان

رشد جوانه ، ویژه نامه سومین جشنواره کتاب های آموزشی