عملیات كربلای 3
منطقه عملیاتاستعداد
عملیات كربلای 3ایده انجام عملیات نظامی در دریا – پس از عدم موفقیت عملیات والفجر مقدماتی – با سفر دریایی فرماندهان یگان های زمینی سپاه پاسداران و بررسی وضعیت تعرض به منافع عراق در شمال خلیج فارس طرح شد. این امر موجب شد كه فرماندهان لشكرها و تیپ ها به آموزش یگان های خود جهت عملیات در آب بپردازند.
بر همین اساس، به موازات آماده سازی یگان ها برای عملیات در هور، اندیشه عملیات در دریا علیه منافع عراق بارور شد و در نتیجه ماموریت تعرض به اسكله های نفتی العمیه و البكر به نیروی دریایی سپاه پاسداران (قرارگاه نوح) واگذار گردید.
به منظور انجام عملیات ایذایی و محدود، طراحی جهت حمله به اسكله الامیة عراق در خلیج فارس تصویب و اجرای این ماموریت به نیروی دریایی سپاه واگذار شد و یكی از یگان های با تجربه نیروی زمینی سپاه از لشكر 14 امام حسین (ع)، برای انجام این عملیات، به قرارگاه نوح مامور گردید و در ساعت 30/1 دقیقه بامداد روز سه شنبه 11/6/1365، با رمز مقدس حسبنا الله و نعم الوكیل آغاز شد.
اهداف عملیاتانگیزه اصلی عملیات تصرف و انهدام دو اسكله العمیه و البكر بود. در كنار هدف اصلی، اهداف دیگری نیز دنبال می شد كه عبارت بودند از:
- تكمیل عملیات والفجر 8 با ساقط كردن مهم ترین پایگاه دریایی دشمن و كوتاه كردن دست او از شمال خلیج فارس.
- ایجاد فضا و منطقه سالم دریایی برای كشتیرانی.
- اجرای یك عملیات دریایی و نشان دادن حضور مقتدرانه نیروی دریایی سپاه در خلیج فارس.
منطقه عملیاتدو اسكله نفتی الامیه و البكر در آب های خلیج فارس و در جنوب شرقیراس البیشه با فاصله 12 كیلومتر ازیكدیگر، در یك راستا – نسبت به خط شمال – واقع شده اند. سواحل جمهوری اسلامی، در شمال این اسكله ها وبندر فاو،خورعبدالله وبوبیان نیز درغرب آن قرار دارند. محل تعبیه این سكوها، نقطه تلاقی آب هایاروند رود وخورعبداللهباخلیج فارس است . عمق آب در اطراف این اسكله ها در حال مد، 34 متر و در حالت جزر، بین 30 تا 31 متر است.
فاصله این دو سكو تا مواضع خودی (در نهر قاسمیه)، به ترتیب، 25 و35 كیلومتر است وطی مسافت میان این اسكله ها تا ام القصر، 3 ساعت به طول می انجامد.
سكوهایالبكر و الامیه، قبل از شروع جنگ، از عمده ترین محل های صدور نفت عراق بودند كه كشتی های بزرگ با تناژ بیش از 300 هزار تن، با پهلو گرفتن در كنار این سكوها، بارگیری می كردند و به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص این دو اسكله(عمیق بودن آب در این منطقه و ...) یك سوم نفت عراق از این منطقه صادر می شد.
علاوه بر این، با قرار گرفتن این دو اسكله برسر راهام القصر و بندر بصره، كشتی های بازرگانی عراق، در كنار آن ها لنگر می انداختند و پس از فرا رسیدن موعد تخلیه و یا بارگیری، راهی بنادر مذكورمی شدند.
با شروع جنگ و تلاش عراق برای افزایش صدور نفت، فعالیت این سكوها زیاد و در نتیجه، به صورت یكی از اهداف مورد حمله ایران درآمد.
با وجود همه موانع و مشكلات موجود، تصرف سكوها – به دلیل اهمیت این منطقه برای جمهوری اسلامی مزایای زیر را در بر داشت:
ارزش سیاسی
تصرف این دو اسكله، تسلط بر شمال خلیج فارس را به دنبال داشت. و لازم به یادآوری است بعد از عملیات والفجر 8 – كه جمهوری اسلامی اعلام كرد بر شمال خلیج فارس مسلط شده است – عراق تعدادی خبرنگار و فیلمبردار به روی اسكله ها آورده بود، تا بدین وسیله نشان دهد كه هنوز این منطقه، دارای فعالیت است. هم چنین این عملیات مقارن با تشكیل كنفرانس سران غیر متعهدها در حراره بود و لذا قبل از این كه آن را عملیات نظامی صرف محسوب كنیم، می بایستی به عنوان یك عملیات سیاسی نظامی قلمداد كرد.زمینه سازی برای تصرف و تهدید ام القصر
با گذشتن امكانات وسیعی روی اسكله ها، رفتن به سوی ام القصر به راحتی انجام می گرفت. از طرف دیگر، نیروهای خودی می توانستند، روزها در این منطقه مستقر و شب ها جهت انجام عملیات، به سوی بوبیان حركت و مجدداً به این منطقه باز گردند.استعداد دشمنتركیب قوای دشمن روی هر یك از سكوها، شامل یك گروهان تقویت شده از تیپ 440 دریایی بود. گردان 4، حفاظت ازسكوی العمیه و گردان 1، حفاظت از سكوی البكر را بر عهده داشت.
قوای خودیهدایت و فرماندهی عملیات بر عهده قرارگاه نوح (ع) بود كه جهت اجرای عملیات یگان های زیر را تحت امر داشت:
- لشكر 14 امام حسین (ع) با 2 گردان احتیاط.
- دو ناو تیپ 14 كوثر و 13 امیرالمومنین (ع) به عنوان پشتیبان عملیات.
طرح عملیاتبراساس طرح مانور عملیات، دو ناو تیپ كوثر و امیرالمومنین (ع) باید دهانه خور عبدالله را برای جلوگیری از پشتیبانی نیروهای دشمن مستقر روی اسكله ها مسدود می كردند. نیروهای غواص لشكر امام حسین (ع) نیز توسط قایق به نقطه رهایی انتقال می یافتند و سپس با تاریك شدن آسمان، از سه محور به سوی اسكله العمیه روانه شده و آن را تصرف می كردند. آن گاه، نیروهای سوار بر شناور وارد عملیات شده و روی اسكله مستقر می شدند. در صورت امكان، اسكله البكر نیز باید مورد هجوم قرار می گرفت.
شرح عملیاتحدود ساعت 21 مورخ 10/6/1365 نیروهای غواص به سمت هدف حركت كردند؛ لیكن به دلیل مشكلاتی همچون مغایرت جهت وزش باد با جهت حركت غواص ها، قطع تماس آنان با فرماندهی و نیروهای پشتیبانی و ... موجب تاخیر در رسیدن به هدف تعیین شده گردید.
حدود ساعت 4 بامداد نیروهای غواص محور راست موفق شدند به سمت چپ اسكله العمیه رسیده و خود را به بالای اسكله و روی پَد هلی كوپتر برسانند و با محرز شدن درگیری روی اسكله، رمز عملیات (حسبناالله و نعم الوكیل) توسط فرماندهی قرارگاه قرائت شد. نیروها به سرعت عملیات پاكسازی پَد و آماده كردن محل برای ورود دیگر نیروها را انجام دهند.
در ساعت 05:30 یكی از گروهان های سوار شناور به اسكله رسید و متقابلاً دشمن نیز كه سمت راست اسكله را در اختیار داشت، به سوی قایق های این گروهان شلیك كرد و همین امر موجب شد فشار وارد بر غواص های مستقر در اسكله كاهش یابد.
با روشن شدن آسمان، نیروهای غواص محورهای دیگر موقعیت خود را یافته و به طرف اسكله حركت كردند. به این ترتیب، حدود ساعت 8 صبح اسكله العمیه به طور كامل به تصرف درآمد. سپس، اسكله البكر مطابق طرح به آتش كشیده شد.
نخستین فشار دشمن به العمیه در ساعت 10 با پرتاب یك موشك آغاز شد و به دنبال آن نیروی هوایی عراق به بمباران منطقه پرداخت. پرتاب موشك های دوربرد تا به هنگام شب نیز ادامه یافت؛ به گونه ای كه تا صبح روز دوم عملیات، چهار فروند دیگر به سوی اسكله شلیك شد. هم چنین، دشمن توانست حوالی نیمه شب 8 فروند شناور خود را به طرف اسكله بیاورد.
با فرارسیدن روشنایی روز دوم عملیات، هواپیمای دشمن در منطقه حضور یافته و اسكله را بمباران كردند. سپس، ناوچه های عراقی آرایش گرفته وبا حمایت هلی كوپترها به سمت اسكله پیشروی كردند. فشار روی نیروهای خودی هر لحظه بیشتر می شد و بدیهی بود كه بدون عملیات پشتیبانی و تكمیلی – كه انجام آن به دلایلی صورت نگرفت – عملیات می بایست در همین حد ایذایی خاتمه یافته و نیروها منطقه را ترك كنند. به همین دلیل نیروها عقب نشستند و نزدیك ظهر اسكله العمیه در حالی كه تاسیسات و تجهیزات آن كاملا منهدم شده بود، مجددا به تصرف دشمن درآمد.
نتایج عملیاتتلفات و ضایعات وارده به دشمن در این عملیات به شرح ذیل می باشد:
- كشته شدن 63 نفر.
- به اسارت درآمدن بیش از 100 نفر.
- ساقط شدن دو هواپیمای جنگنده.
- انهدام یك ناوچه.
- انهدام 15 قبضه ضد هوایی و 2 دستگاه رادار.
- به غنیمت درآمدن 4 دستگاه رادار.
