راهی از دل به خدا

هر کس از دل خود با خدا راه دارد. دری از همه دلها به سوی خدا هست. حتی شقی ترین افراد در موارد گرفتاری و ابتلاء، در وقتی که اسباب و علل بکلی از او منقطع می شود، تکانی می خورد و به خدا التجا می برد. این یک میل فطری و طبیعی است در وجود انسان. پردهء گناه و شقاوت گاهی روی آن را می گیرد. در سختیها که پرده زایل می شود خود به خود این میل تحریک می شود و به هیجان در می آید.

شخصی از صادق آل البیت علیهم السلام پرسید: چه دلیلی بر وجود خدا هست؟ فرمود: آیا تاکنون کشتی سوار شده ای؟ گفت: بلی. فرمود: آیا اتفاق افتاده که دریا طوفانی شود و کشتی در شرف غرق شدن باشد و امید تو از همه جا بریده شود؟ گفت: بلی یک چنین اتفاقی افتاد. فرمود: آیا در آن وقت دلت متوجه به جایی بود و ملجأ و پناهی می جست و از یک نقطه ای خواهش می کرد که تو را نجات دهد؟ گفت: بلی. فرمود: او همان خداست.

امام صادق (ع) خداوند را از راه دل خود به او شناساند. این میل و این توجه که در فطرت بشر هست که در مواقع انقطاعِ اسباب متوجه قدرت قاهرهء غالبی فوق اسباب و علل ظاهری می شود، دلیل بر وجود چنین قدرتی است. اگر نبود چنین میلی وجود پیدا نمی کرد.

شرایط دعا

دعا را شرایطی است. شرط اولش این است که واقعاً خواستن و طلب در وجود انسان پیدا شود و تمام ذرات وجود انسان مظهر خواستن گردد، واقعاً آنچه می خواهد به صورت احتیاج و استدعا و حاجت درآید، همان طوری که اگر در یک نقطه بدن یک احتیاجی پیدا شود تمام اعضا و جوارح شروع می کنند به فعالیت و حتی ممکن است عضوی به مقدار زیادی از کار خود بکاهد برای رفع احتیاجی که در فلان نقطه بدن پیدا شده است. اگر مثلاً تشنگی بر انسان غلبه کند اثر تشنگی در وجناتش پیدا می شود، حلق و کبد و معده و لب و زبان و کام همه "آب" می گویند. اگر هم در آن حال بخوابد آب را به خواب می بیند، چون واقعاً بدن محتاج به آب است. احتیاج روحی و معنوی انسان - که جزئی از عالم خلقت است- نسبت به کل جهان همین طور است. روح انسان جزئی است از عالم وجود؛ اگر واقعاً خواهش و احتیاجی در وجودش پیدا شود، دستگاه عظیم خلقت آن را مهمل نمی گذارد.

فرق است بین خواندن دعا و دعای واقعی. تا دل انسان با زبان هماهنگی نداشته باشد دعای واقعی نیست. باید در دل انسان جداً و واقعاً خواست وطلب پیدا شود.