ورزش در مدارس و بازتاب روانی آن در كودكان

اشاره

در طی این سال ها مسئولان آموزشی از موضوع ورزش دانش آموزان ابتدایی غافل بوده اند و این غفلت پیامدهای جسمی و روانی خاصی را دربرداشته است. روانشناسان ورزش در پژوهش هایی دریافته اند كه پرداختن كودكان به ورزش و فعالیت های بدنی، علاوه بر تغییر شكل و استحكام عضلات و ایجاد هماهنگی بهتر در چشم و دست، پیامدهای روانی مثبتی را نیز در برخواهد داشت. شركت كودكان در ورزش های سازمان یافته و فعالیت های جسمانی منظم، عزت نفس را در آنان افزایش داده و موجب بروز انگیزه و اشتیاق آنان می شود.

« پروفسور مارین ویس »، روانشناس ورزش و علم تمرین، در مطالعات گسترده خود در دهه گذشته، متوجه شد بین افزایش عزت نفس و ایجاد انگیزه و حضور كودكان در فعالیت های منظم ورزشی، ارتباط وجود دارد. او به همراه دانشجویان خود در دانشگاه « اورگون » با بررسی بیش از 60 مطالعه دریافت كه فعالیت های منظم جسمانی، تأثیری شگرف بر ابعاد مختلف روانی و اجتماعی افراد گذاشته و موجب افزایش عزت نفس می شود.

وی در پژوهش های خود به سه نكته مهم اشاره كرد:

1- ادراك از توانمندیها و قابلیت های جسمانی تأثیرات مطلوبی را به همراه خواهد داشت و می تواند سبب بروز رفتارهای موفقیت آمیز و انگیزه شود. مثلاً كودكانی كه توانمندی های بدنی خود را دست كم می گیرند در مقایسه با افرادی كه توانمندی های خود را باور دارند و به طور صحیح از آن بهره مند می شوند، انگیزه و علاقه كمتری دارند و در برخورد با مسایل، بیشتر از خود اضطراب و نگرانی نشان می دهند.

2- ادراك خویشتن از یك فعالیت ورزشی ویژه، تنها موجب پیشرفت در همان فعالیت ورزشی می شود و نمی توان این پیشرفت را به دیگر فعالیت های ورزشی تعمیم داد.

3- چگونگی برخورد با مسایل به طور مستقیم به عزت نفس و انگیزه افراد بستگی دارد. تجربیات تلخ و شیرین كسب شده در اماكن ورزشی می تواند راهنمای خوبی در مواجهه با مشكلات آینده باشد.

نقش ورزش مدارس در ابعاد روانی كودكان

پروفسور رونالد. ام. جزیرسكی، نویسنده كتاب « اهمیت ورزش مدارس »، معتقد است نوجوانانی كه در فعالیت های ورزشی شركت می كنند، نمرات بهتری را در دروس خود كسب می كنند،همچنین رفتارهای پسندیده ای را در داخل و خارج از مدرسه از خود بروز می دهند.

او در پایان بررسی یك نظرسنجی از كارگران، مأموران اجرای قانون و مربیان مدارس سراسر كشور درباره تأثیرات ورزش مدارس ابراز داشت: «همه افراد در نظریات خود اعلام كرده اند: كودكانی كه در فعالیت های منسجم ورزش مدارس خود شركت می كنند، نمرات بهتری كسب كرده اند، علاوه بر آن از خود رفتارهای معتدل و مطلوبی در كلاس نشان می دهند.

همچنین خارج از كلاس، مشكلات رفتاری كمتری دارند و به طور چشمگیری از تنبلی و سستی گریزان هستند، مضاف بر آن به حضور به موقع در كلاس درس اهمیت می دهند و غیبت های غیرموجه كمتری نسبت به دیگران دارند.

نقش مربیان ورزش در آموزش مهارت های زندگی

پروفسور تارا اسكن لان، روانشناس ورزشی از دانشگاه كالیفرنیا می گوید: «ورزش می تواند عرصه پیشرفت را برای جوانان فراهم آورد. كودكان و نوجوانان می توانند در این عرصه گسترده، مهارت های زندگی مانند چگونه ارتباط برقرار كردن، قاطعانه اظهار نظر كردن و تشریك مساعی و همكاری كردن را بیاموزند البته نمی توان از نقش مؤثر مربیان دلسوز و والدین صرف نظر كرد.

مهارت های زندگی آموخته شده باید تقویت شوند تا بتوان از آنها در صحنه های مختلف زندگی استفاده كرد و از آنها بهره جست.»

وی بر این باور است كه: باید به نوجوانان بیاموزیم مهارت های زندگی را كه از عرصه های مختلف ورزشی آموخته اند، در زندگی روزمره می توانند به كار ببرند. باید به آنان یاد بدهیم كه در برخورد با همسالان خود و والدین و مربیان چگونه عمل كنند و اگر به عنوان یك مربی ورزش مجرب عمل كنیم می توانیم شاهد لذت آنها در به كارگیری این مهارت ها در برخوردهای اجتماعی باشیم.

لذا با سازمان دهی ورزش های گروهی، دانش آموزان در مدارس می آموزند كه چگونه مهارتها را فراگیرند، به دیگران كمك كنند و به خودباوری و اعتماد به نفس دست یابند.جوانان باید بدانند كه چگونه تعهد و احساس مسئولیت در فعالیت های گروهی ورزشی موجب می شود تا آنان توانایی لازم را برای پذیرش مسئولیت در زندگی به دست آورند.

منبع

روزنامه همشهری