آموزش تخصصی
دانشگاه امام صادق علیه السلام
یكى از دانش آموختگان مکتب امام صادق علیه السلام جابر بن حیّان، دانشمند و ریاضیدان پرآوازه است که جهان همواره او را صاحب دانشى عظیم در زمینه ریاضیات مىداند، او 500 رساله در ریاضیات داشته كه تمام آنها را امام صادقعلیه السلام بر وى املا كرده بود،
محمّد بن مسلم از آن حضرت 16000 حدیث در علوم گوناگون روایتكرده است. این نكته درباره بسیارى دیگر نیز صدق مىكند بطورى كه یكى از آنان مىگوید: در مسجد كوفه 900 استاد را دیدم كه هر كدام مىگفتند: قال جعفر بن محمّد.
باید بدانیم كه از هیچ یك از چهارده معصوم به اندازهاى كه از امام صادق روایت نقل كردهاند روایت نقل نشده است. دانشمندان شیعه، به گردآورى روایاتى كه از معصومینعلیهم السلام نقل شده پرداختهاند. بحارالانوار مجلسى شامل 110 جلد است. جامع الاخبار نراقى كتابى است در ردیف بحار الانوار و مستدرك بحارالانوار هم همانند بحار است امّا بیشترین صفحات این كتابها شامل احادیث امام صادق(ع) است.
از روایاتى كه در دیگر علوم از آن حضرت نقل شده جز اندكى بهدست ما نرسیده است زیرا بیشتر این روایات قربانى اختلافات سیاسىشده كه متعاقب دوران امام صادق به وقوع پیوست.
روش امام صادق مطابق با جدیدترین روشهاىآموزش و پرورش در جهان بوده است. حوزه درسى ایشان، به تربیت متخصصان اهتمام نشان مىداد. مثلاً هشام بن حكم متخصص درمباحث تئوریك بود و یا زرّاره و محمّد بن مسلم و عدّهاى دیگر در مسایل دینى تخصّص داشتند و جابر بن حیان متخصّص ریاضیات بود. وقتى كسى نزد آنحضرت براى علم اندوزى مىآمد، او مىپرسید كه خواهان آموختن كدام علم است؟ اگر مرد پاسخ مىداد: فقه. امام او را به متخصّصان فقه راهنمایى مىكرد و اگر مىگفت: تفسیر. او را به متخصّصان تفسیر دلالت مىكرد و به همین ترتیب آنحضرت وى را به برجستگانو خبرگان در این علوم راهنمایى مىكرد.
شاگردان ایشان اهل منطقه و ناحیهاى خاص نبودند. جهان اسلام در عصر امام صادق چنان بود كه گسترش علم و فرهنگ را در هر خانهاى اقتضا مىكرد زیرا فتوحات مسلمانان دروازههاى تازهاى از راههاى گوناگونزندگى و آداب و رسوم واندیشههاى مردم را به روى آنان مىگشود و موجب پدید آمدن بر خوردى تازه میان اندیشههاى اسلامى و تئوریهاى دیگر مىشد. این برخورد تازه در طریقه زندگى در نزد مسلمانان و امتزاجآن با آداب و رسوم ایرانیان و رومیان و دیگر همسایگانموجب مىشد تا جامعه نوینى پدید آید كه تحت تأثیر وضع جدید قرار گیرد و از راه اسلام منحرف گردد و همین امر باعث ایجاد تناقضاتى در جامعه شد و آثار منفى بسیارى ازاین امتزاج طبیعى و ناگهانى از خود بر جاى گذارد.
از این رو مردم در آن روزگار به فراگیرى علم و دانش شتاب ورزیدند و براى دستیابى به دانش بیشتر خود را به محضر امام صادقعلیه السلام رساندند. طوایف گوناگونى از گوشه و كنار نزد آنحضرت رفتند، مركز حساسى كه آنحضرت انتخاب كرده بود، دستیابى آنان را به وى آسان مىساخت چرا كه آن حضرت در بیشتر عمر خود، مدینه را به عنوان پایگاه خود اختیار كرد. هر سال گروههاى بسیارى براى اداى مناسك حج و رفع مشكلات و مسایل خود به مكّهو مدینه رهسپار مىشدند و در آنجا بود كه با مکتب آن حضرت برخورد مىكردند و هر آنچه را كه مىخواستند در نزد حضرتش مىیافتند.
گردآورنده : neda friz
