سیاه سرفه در کودکان
سیاه سرفه یكی از خطرناك ترین بیماری های كودكان بخصوص در سنین زیر یك سال است. این بیماری توسط یك باكتری به نام بوردتلاپرتوسیس ایجاد می شود. این باكتری سبب انسداد مجاری هوایی توسط ترشحات مخاطی ( موكوس ) می گردد.
شروع این بیماری به صورت یك سرماخوردگی معمولی همراه با سیاه سرفه است. به تدریج سرفه ها شدیدتر شده و به صورت حمله ای بروز می كنند و سبب دشواری تنفس می گردند. به دنبال یك حمله شدید سرفه ( كه می تواند حتی تا یك دقیقه نیز طول بكشد ) ، كودك یك دم صدا دار را انجام می دهد كه اصطلاحاًWhoop نامیده می شود و بر اثر ورود هوا به داخل حنجره ی متورم ایجاد می شود. در بچه های كوچكتر كه قادر به تنظیم تنفس خود نیستند، این مشكل می تواند كـُشنده باشد. گاهی اوقات به دنبال یك حمله سرفه، استفراغ رخ می دهد. فاز سرفه در این بیماری می تواند تا ده دقیقه نیز به طول بیانجامد. همچنین احتمال ابتلا به سایر عفونت های تنفسی مثل پنومونی ( ذات الریه ) یا برونشیت به دنبال این بیماری وجود دارد.امروزه با تزریق واكسن سیاه سرفه شیوع این بیماری كاهش یافته است .
عوارض واكسن كه عبارت اند از درد محل تزریق، تورم و قرمزی و واكنش های سیستمیك مثل تب، گریه مداوم ، گیجی و استفراغ، بسیار به ندرت دیده می شود. این عوارض در طی چند ساعت پس از تزریق واكسن مشاهده می شوند و خود بخود و بدون بر جای گذاشتن عارضه ای پایدار برطرف می شوند. همچنین ممكن است از هر 1750 نفر دچار تشنج شود. تشنج معمولاً 48 ساعت پس از تزریق واكسن رخ می دهد و خود به خود محدود شونده است و تقریباً در تمام موارد در كودكان تب دار دیده می شود. این عارضه در كودكانی كه سابقه فامیلی تشنج دارند بیشتر رخ می دهد اما سبب بروز صرع ( حملات تكرار شونده تشنج در سال های بعد ) و یا عارضه مغزی پایدار نمی شود.سیاه سرفه بیماری جدی و خطرناكی است و بخصوص در بچه های كوچك می تواند سبب كاهش دریافت اكسیژن در طی حملات سرفه شود. همچنین خطر آسیب ریه و عفونت های مكرر ریوی وجود دارد. موارد منع مصرف واكسن
سیاه سرفه: سابقه فامیلی تشنج- سابقه فامیلی عوارض به دنبال واكسن- سابقه فامیلی مرگ ناگهانی نوزاد- در كودكانی كه یك بیماری عصبی زمینه ای شناخته شده یا مشكوك دارند.
علائم احتمالی:
- علائم سرماخوردگی شامل تب، آب ریزش بینی ، درد و كوفتگی.- سرفه های قطاری همراه با تلاش كودك برای تنفس و علامت Whoop ( دم صدادار )،
- استفراغ به دنبال حملات سرفه،
- بی خوابی به دنبال سرفه های مكرر در شب.
نخستین اقداماتی كه شما می توانید انجام دهید:
1- اگر سرماخوردگی كودك بهبود نیافت و سرفه های وی بدتر شد، او را در بستر بخوابانید و با پزشك تماس بگیرید؛2- اگر مشكوك به سیاه سرفه در كودك هستید، هر چه سریعتر با پزشك تماس بگیرید؛
3- اگر مشكوك به سیاه سرفه در كودك هستید تا قبل از مشاوره با پزشك، از رفتن وی به مدرسه ممانعت كنید؛
4- اگر كودك دچار حملات سرفه قطاری شده ، او را مستقیم بنشانید و كمی به جلو خم كنید، سپس ظرفی را زیر دهان وی قرار دهید تا بتواند خلط خود را خارج كند.
اقداماتی كه پزشك انجام می دهد:
- پزشك برای كاهش شدت سرفه و كم كردن دوره سرایت بیماری، یك آنتی بیوتیك تجویز می كند. با این حال مشكل عمده این است كه تشخیص سیاه سرفه در مراحل اولیه آن مشكل است و درمان دارویی نیز باید در مراحل اولیه شروع شود تا اثر بخشی لازم را داشته باشد؛بچه های كوچك مبتلا به سیاه سرفه باید به طور دقیق تحت نظر باشند، از این رو ممكن است لازم باشد كه این بیماران به بیمارستان فرستاده شوند تا تحت مراقبت باشند و دچار كم آبی و كمبود اكسیژن نشوند.
اقداماتی كه شما می توانید برای كمك به كودك انجام دهید:
در طی یك حمله سرفه، كودك را همان طور كه گفته شد بنشانید و سعی كنید او را آرام نگهدارید زیرا اضطراب و وحشت، حملات سرفه را بدتر می كند. همچنین كودك را تشویق كنید تا خلط خود را خارج كند زیرا این كار به پاك سازی مجاری تنفسی كمك می كند؛- اگر كودك به دنبال یك حمله سرفه استفراغ كرد، پس از آن كمی غذا و مایعات به وی بدهید و او را مستقیم بنشانید تا به این ترتیب مواد ضروری و مایعات به بدن وی برسد؛
- تا زمان بهبود كامل اجازه بازی های سنگین به كودك ندهید ؛ زیرا فعالیت زیاد مجدداً حملات سرفه را تحریك كرده و وی را خسته می كند؛
- كودك را از دود سیگار و هوای آلوده دور نگه دارید؛
- بدون تجویز پزشك به كودك داروی ضد سرفه ندهید؛
- در سیاه سرفه معمولاً در فواصل بین حملات سرفه، حال عمومی كودك خوب است. اگر بعد از پایان حملات سرفه، كودك بدحال به نظر برسد و یا به دشواری تنفس كند باید سریعاً با پزشك خود مشورت كنید زیرا ممكن است یك عفونت ثانویه مثل پنومونی یا برونشیت وجود داشته باشد.
