هر گوش دردی، عفونت گوش نیست
عفونت گوش پس از سرماخوردگی شایع ترین بیماری کودکان است که سه چهارم کودکان را پیش از آن که به سه سالگی برسند، لااقل یک بار مبتلا می کند.
گفتگوی زیر با آقای دکتر بابک ساعدی، جراح و متخصص گوش و حلق و بینی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره آشنایی بیشتر با عفونت گوش و عوارض آن انجام شده است.
آقای دکتر! عفونت گوش با چه علامتی شروع می شود؟ با گوش درد؟
بله. ولی هر گوش دردی را نباید عفونت گوش تلقی کنیم، زیرا 50 درصد دردهای گوش از قسمت های دیگر بدن ناشی می شوند، یعنی مریضی که با گوش درد به پزشک مراجعه می کند، ممکن است هیچ مشکلی در گوشش ندارد، مثلا ممکن است دندان درد داشته باشد و برای بیمار عارضه گوش درد را ایجاد کرده باشد.
چرا گوش عفونت می کند؟
شایع ترین عاملی که سبب عفونت گوش می شود، عفونت های تنفسی قبلی است. بیشتر افراد به دنبال یک سرماخوردگی دچار گوش درد می شوند.
گوش داخلی دارای بخشی به نام "شیپور اُستاش" است که ارتباط گوش میانی را با پشت بینی و حلق برقرار می کند. به دنبال عفونت های تنفسی و بسته شدن این ناحیه، میکروب ها اجازه رشد پیدا می کنند و باعث "اوتیت مدیا" یا "عفونت گوش میانی" می شوند.
عفونت گوش چه علائمی دارد؟
در ابتدا باعث کیپ شدن گوش می شود، یعنی بیمار احساس می کند گوشش پُر است. کم کم درد ایجاد می شود که این درد حالت ضربان دار و شدید خواهد داشت.
اگر بیماری پیشرفت کند ممکن است به آن سرگیجه هم اضافه گردد و چنان چه ادامه پیدا کند خروج ترشحات خونی و چرکی را هم دارد. این مرحله یعنی این که پرده گوش پاره شده است. در این زمان کاهش شنوایی هم علامت بارزی خواهد بود.
علت این که بعضی از افراد به طور مکرر به عفونت گوش مبتلا می شوند، چیست؟
اگر بخواهم علت این عفونت‌ها را به صورت علمی پاسخ دهم، باید برگردیم به محل ارتباطی مجرای گوش با حلق، یعنی همان"شیپور اُستاش" .
عدم تکامل این قسمت فرد را دائما به عفونت های مکرر مبتلا می کند. این مشکل را در بچه ها زیاد می بینیم، چرا که پیش از بلوغ، این بخش از گوش به خوبی کار نمی کند.
به طور معمول از سنین دو سالگی به بعد، کودکان دچار عفونت مکرر گوش می شوند که باید علاوه بر بررسی گوش، لوزه‌ها را هم بررسی کرد، زیرا ثابت شده که عامل مستعد کننده ی عفونت گوش و عدم کارکرد صحیح شیپور اُستاش، بزرگی لوزه سوم است.
توصیه می کنم در این موارد حتما به پزشک مراجعه کنید تا لوزه‌ها بررسی شوند، زیرا لوزه سوم از طریق مشاهده قابل رویت نیست و باید رادیولوژی انجام شود.
به طور معمول عفونت گوش در چه سنی شایع است؟
اغلب گوش درد بین 6 ماهگی تا 6 سالگی دیده می شود. در این دوره، ما عمده عفونت های گوش را داریم. پس از 6 سالگی به علت بالغ شدن بخش شیپوراستاش، شدت عفونت ها کاهش پیدا می کند.
اگر یک فرد 30 سال به بالا دچار عفونت گوش شود شما به چه چیزی شک می کنید؟
در این صورت لازم است گوش معاینه شود و آندوسکوپی سینوس و بینی برایش انجام شود. اگر مشکلی در این نواحی نبود، به خود عفونت گوش و مسایل درونی گوش شک می کنیم.
در این موارد لوله های کوچکی را در داخل گوش تعبیه می کنیم که نقش شیپوراستاش را ایفا می کنند و سبب می شوند مشکل حل شود.
خیلی ها معتقدند که باید دائم گوش را شستشو داد یا جرم آن را خارج کرد. نظر شما چیست؟
به طور طبیعی گوش‌ها نیازی به پاک کردن ندارند، اما وقتی فردی دچار مشکل می شود، این مشکل به دلیل شرایط طبیعی نیست. بنابراین در این موارد خاص نیاز به درمان وجود دارد.
توجه داشته باشید عفونت های گوش خارجی، پارگی پرده گوش ، آسیب مجرای گوش و خیلی مسایل دیگر به سبب دست کاری های زیاد گوش است.
آیا افرادی که پرده گوش شان پاره شده در معرض عفونت گوش میانی هستند؟
هر گونه پارگی پرده گوش که بیشتر از سه ماه باقی بماند، در دسته عفونت های مزمن گوش قرار می گیرد. عفونت مزمن گوش با توجه به شدت آسیب، به دسته های مختلفی طبقه بندی می شود.
نوع شدید این عفونت نیاز به عمل جراحی سریع دارد.
اگر با گذشت زمان، افراد دچار عفونت های مکرر شوند، راه درمان آن، جراحی و برطرف کردن عفونت و پیوند پرده گوش از طریق نسوج اطراف آن خواهد بود.
آیا استفاده از هندزفری یا هدفون گوشی های تلفن همراه یا ضبط و... برای گوش دادن به موسیقی موجب عفونت گوش می شود؟
ما تا حد 70 دسی‌بل (واحد اندازه‌گیری صدا) را مجاز می دانیم. هدفون ها و هندزفری ها شدت صوت را تا چندین برابر حد مجاز بالا می برند. اگر فردی بخواهد به صدای بلند گوش بدهد قطعا به گوش خود آسیب می رساند.
در رابطه با ایجاد عفونت توسط این وسایل هم باید بگویم اگر وسیله ای وارد مجرای گوش شود، فرد را مستعد ابتلا به عفونت گوش خارجی می کند. این مشکل را در افرادی که از سمعک های داخل گوش استفاده می کنند، بیشتر می بینیم.
عوارض عفونت گوش شامل چه مواردی است؟
عفونت گوش به خصوص در نوع شدید آن، یک عفونت پیش رونده است. پیشرفت این عفونت سبب درگیری تمام نواحی اطراف گوش می شود؛ به عنوان مثال در اطراف گوش، مغز را داریم. پس اگر عفونت یا آبسه مغزی را به دنبال عفونت گوش دیدیم نباید تعجب کنیم.
عفونت بخش های داخلی گوش، شنوایی فرد را تحت تاثیر قرار می دهد.
مساله دیگر این است که عصب ناحیه صورت از داخل گوش عبور می کند که فلج شدن این عصب، از جمله عوارض عفونت گوش است.
*مطالب مرتبط:
