ویندوز با لینوكس چه تفاوتی دارد
لینوكس چیست؟
لینوكس به خودی خود، یك هسته (Kernel) است. هسته، بخش اصلی سیستمعامل را تشكیل میدهد كه كار آن كنترل دادهها، مدیریت حافظه، سختافزار، ورود و خروج دادهها و تمامی موارد اصلی سیستمعامل میباشد. همانطور كه گفتم، لینوكس به خودی خود سیستمعامل به شمار نمیرود، بلكه با استفاده از ابزارهایی كه پروژه بازمتن (OpenSource) گنو (GNU) برای آن تولید كرده است، تبدیل به یك سیستمعامل كامل میشود (به همین دلیل است كه لینوكس را معمولا گنو/لینوكس یا GNU/Linux مینامند) و با اضافه كردن سایر نرمافزارهای بازمتن به آن، میتوان از آن در موارد متعددی مانند سرویسدهندهها، ایستگاههای كاری، كامپیوترهای رویمیزی، ابر رایانهها، ابزارهای صنعتی و پزشكی كه دارای سیستمهای درونهای (Embedded) میباشند و... استفاده كرد.
از نظر فنی، لینوكس را میتوان نمونه بازمتن سیستمعامل یونیكس نامید. زیرا بر اساس استاندارد POSIX پیاده سازی شده و كاملا با آن سازگار است. بنابراین لینوكس را میتوان نواده سیستمعامل پرسابقه و مستحكم یونیكس دانست كه البته خواص خوب آنرا نیز به ارث برده است. اكنون تفاوتهای اصلی لینوكس و ویندوز را با هم میشماریم:.
لینوكس : سیستمعامل آزاد
لینوكس یك سیستم عامل آزاد و بازمتن است. كد منبع آن در اختیار همگان قرار دارد و همه میتوانند در كدهای آن تغییر ایجاد كرده و بنا به نیازشان استفاده كنند. آزاد و در دسترس بودن كدهای منبع سبب میشود تا بتوانید از طرز كاركرد دقیق سیستمعامل مطلع شوید. شما لینوكس را میتوانید به هر تعداد كپی كرده و بین دوستانتان پخش كنید. در سمت مقابل، ویندوز یك سیستمعامل اختصاصی است كه كد منبع آن سری نگهداشته شده است و برای همگان در دسترس نیست. شما نمیتوانید بفهمید كه واقعا در زیر سیستمعامل ویندوزتان چه میگذرد؟ آیا یك برنامه جاسوسی در آن پنهان نشده است؟ بعید نیست. سیستم عامل ویندوز رایگان نبوده و تحت حمایت قانون كپیرایت قرار دارد. شما نمیتوانید آنرا كپی كرده و پخش كنید. در صورت این كار شما خلافكار هستید و جریمه و مجازات خواهید شد. (فعلا نه در ایران ولی در 4-6 سال آینده بله)
لینوكس را به هواپیمایی تشبیه كردهاند كه هر قسمت از انرا در جایی ساختهاند. لینوكس واقعا محصول كشور خاصی نیست. تعداد زیادی از مردم در سرتاسر جهان در حال كار بر روی آن و توسعه آن هستند. تعداد برنامه نویسانی كه روی بخشهای مختلف سیستمعامل لینوكس كار میكنند، به حدود 400 هزار نفر میرسد، در حالی كه تعداد كل برنامهنویسان مایكروسافت كمتر از100000 نفر است. همین، تفاوت كیفیت كار را مشخص میكند. شما با سیستمعامل لینوكس آزاد هستید. لازم ندارید تا از نرمافزارهای اختصاصی استفاده كنید و تحت انقیاد آنها در آیید.
لینوكس : سرعت، قدرت، پایداری
همانطور كه گفتم، لینوكس نواده سیستمعامل یونیكس است. بنابراین ساختار كلی این سیستمعامل كاملا با ویندوز متفاوت است. این به این معنی است كه مثلا شما نخواهید توانست برنامههایی كه در ویندوز دارید، روی لینوكس اجرا نمایید (البته راههایی وجود دارد – شبیه سازها - ولی در حالت عادی خیر). یكی از خواص اصلی سیستمعاملهای خانواده یونیكس، پایداری و استقامت بسیار بالای آنهاست. این سیستمعاملها به این راحتیها خراب نشده و به ندرت نیاز به بوت مجدد پیدا میكنند. لینوكسهایی وجود دارند كه شما میتوانید سالها بدون نیاز به بوت، از آنها استفاده نمایید. در سمت مقابل، حتی جدیدترین و پایدارترین سیستمهای ویندوز به اندازه یك موی لینوكس پایدار نیستند. برای بكارگیری سیستمهای ویندوز به عنوان سرویس دهنده به حافظه و پردازندههای قویتری نیاز دارید و مطمئن باشید اگر هر هفته آنرا بوت نكنید، از كار خواهد افتاد!
من حدود 2 سال است با این سیستمعامل كار میكنم. تنها یكبار مجبور شدهام بدلیل اشكال در كارت صوتی آنرا بوت كنم. (فقط كارت صوتی از كار افتاده بود!) در صورتی كه در ویندوز، شما اگر خیلی شانس داشته باشید، حتما هفتهای 2-3 مشكل را كه منجر به بوت خواهند شد، خواهید داشت. معمولا سیستمعامل لینوكس به راحتی خراب نمیشود و برعكس ویندوز مجبور نیستید تا آنرا هر چندماه یكبار مجددا نصب كنید. حتی برخی از انواع لینوكس به نصب «یكبار برای تمامی عمر» مشهور هستند. این گونه سیستمها را میتوانید حین كار و حتی بدون بوت، به نسخههای جدیدتر ارتقا دهید.
لینوكس : امنیت، امنیت، امنیت
امروزه در دنیایی متكی بر فناوری اطلاعات زندگی میكنیم كه هر لحظه به خطر افتادن جریان اطلاعات منجر به بروز خسارتهای تجاری جبران ناپذیری خواهد شد. امروزه همه به دنبال یك سكوی ( Platform ) امنتر برای اجرای برنامههای كاربردی و سرویدهندهها هستند. لینوكس حرفهای زیادی برای گفتن در سمت امنیت دارد. بسیاری از قابلیتهای امنیتی كه در ویندوز وجود ندارند و یا فقط با اضافه كردن نرمافزارهای اضافی قابل دسترسی میباشند، بطور درونی و پیشگزیده در لینوكس پیاده سازی شدهاند. لینوكس از ابتدا برای محیطهای شبكهای و چند كاربره طراحی شده است و همین باعث رعایت مسائل امنیتی از ابتدا در ان شده است، درحالی كه ویندوز اینگونه نبوده و درحال حاضر نیز از نظر امنیتی دارای نقاط ضعف فراوانی است. مثلا یك برنامه مخرب با استفاده از همین ضعفهای امنیتی میتواند كل سیستمعامل را نابود كند، ولی در صورتی كه مورد مشابهی در لینوكس وجود داشته باشد، حداكثر به دایركتوری خانگی كاربر اجرا كننده آسیب خواهد رسید، نه كل سیستمعامل.
اینطور نیست كه لینوكس فاقد هر گونه اشكال امنیتی باشد، خیر، ولی باز بودن كد منبع آن باعث میشود تا بسیاری از اشكالات امنیتی پیش از ایجاد خسارت و در مراحل توسعه و برنامه نویسی برنامه بر ملا شده و رفع شوند. در صورتی كه اشكالی نیز در برنامههای منتشر شده یافت شود، بدلیل موجود بودن كد منبع سریعا برطرف میگردد. در صورتی كه در سیستم عامل ویندوز شما باید منتظر مایكروسافت بمانید و بمانید و بمانید. سیستمعامل ویندوز دارای اشكالات امنیتی بسیاری است كه به راحتی هم كشف نمیشوند و هنگامی كشف میشوند كه خسارات جبران ناپذیری در اثر حمله از طریق آن ضعفهای امنیتی رخ دهد كه امثال آنرا شاهد هستیم.
میتوان ادعا كرد كه تقریبا هیچ ویروسی برای لینوكس وجود ندارد و این درحالی است كه سالیانه بیش از 1000 ویروس و كرم مختلف برای سیستمعامل ویندوز ایجاد میشود. این بخاطر عدم گسترده بودن لینوكس نیست (حدود 70 درصد از سایتهای وب در جهان بر روی سیستمعامل لینوكس و سرویسدهنده وب آپاچی درحال اجرا هستند) بلكه بدلیل وجود حفرههای امنیتی متعدد ویندوز و سیاست انحصار گرایی مایكروسافت است. یعنی چه؟ مایكروسافت طوری رفتار و سیاست گذاری كرده است كه مشتریان خود را تنها به محصولات خودش عادت دهد. بسیاری از كاربران ویندوز از اینترنت اكسپلورر و آتلوك برای مرور وب و پست الكترونیك استفاده میكنند. من به عنوان یك ویروس نویس، میدانم كه اگر ویروسی را برای كاربران ویندوز بنویسم، بر روی كامپیوترهای 90 درصد آنها اثر خواهد كرد. چون اكثرا از IE و Outlook استفاده میكنند. ولی در لینوكس چطور؟ در لینوكس شما طیف وسیعی از انتخاب و عدم اجبار دارید. من از مرورگر موزیلا استفاده میكنم. دوستی دارم كه Konqueror را ترجیح میدهد. دیگری از Opera استفاده میكند. من از Kmail استفاده میكنم. دوستم از Evolution ، دیگری از Pine و بعدی از Mutt و برادرم هم از Mozilla Mail . من فقط میتوانم برای یكی از اینها ویروس بنویسم چون روی بقیه كار نخواهد كرد و عملا میزان اثر آن انداك خواهد بود. ضمنا هیچیك از ویروسهایی كه برای ویندوز نوشته شدهاند، بر روی لینوكس كار نمیكنند.
لینوكس : تعدد سكوهای اجرایی
لینوكس برخلاف ویندوز بر روی تعداد زیادی از سكوهای مختلف سختافزاری اجرا میشود و شما حتی قادرید آنرا برای كار بر روی سكوی مورد نظرتان تغییر دهید. این قابلیت، لینوكس را برای بكارگیری در سختافزارهای درونهای ( Embedded ) بسیار مناسب میسازد. هسته 2.6 لینوكس كه بتازگی ارائه شده است، این امكان را فراهم میسازد تا لینوكس را بر روی دستگاههای بسیار كوچك و یا ابر رایانههای بسیار بزرگ اجرا نمایید. اصلا ویندوز میتواند؟
لینوكس : گستردهترین تنوع در كاربرد
لینوكس را میتوانید برای انجام وظایف بسیار متعددی بكار بگیرید. از دستگاه چك كردن اتصالات شبكه، دیوار آتش، مسیریاب ( Router ) شبكه، سرویسدهندههای مختلف مانند وب، بانك اطلاعاتی، فایل، چاپ و...، میزهای كار ( Desktop )، ایستگاههای كاری ( Workstations ) و... سیستمعامل لینوكس حتی این امكان را دارد كه از آن بتوان به صورت یك سیستم زنده و پرتابل استفاده كرد. به این معنی كه كل سیستمعامل از روی یك دیسك CD اجرا شود و شما آنرا با خودتان جابجا كنید و میزكار و تنظیماتتان را همراه خودتان منتقل كنید. علاوه بر این، این قابلیت برای رفع اشكال و نمایش آن نیز بسیار مفید است.
لینوكس : تنوع در انتخاب
بدلیل آزاد بودن سیستمعامل لینوكس، هر گروه یا موسسه تجاری، یك نسخه خاص از آن كه به توزیع یا پخش ( Distribution ) معروف هستند، منتشر ساخته است. این توزیعهای مختلف همگی لینوكس هستند، ولی هریك معمولا برای یك یا چند امر خاص مانند سرویسدهنده، دیوار آتش، میزكار و... طراحی شدهاند و هریك قابلیتها و بهینه سازیها خاص خودشان را به كاربران ارائه میكنند. كاربران در این میان آزادی انتخاب زیادی داشته و میتوانند چیزی كه كاملا نیازشان را برطرف میكند، انتخاب كنند. چیزی كه در ویندوز نمیتوان مفهومی برای آن پیدا كرد.
لینوكس : سیستمعاملی حرفهای
لینوكس یك سیستمعامل حرفهای است. یعنی ممكن است یك كاربر كاملا غیر فنی برای مدیریت آن و انجام برخی از تنظیمات سختافزاری دچار مشكل شود و نتواند به راحتی این كار را انجام دهد. البته برخی از توزیعهای لینوكس این امور را بسیار راحت (و حتی راحتتر از ویندوز) كردهاند، ولی با این حال به طور كلی، لینوكس یك سیستمعامل حرفهای است كه در عین سادگی، از پیچیدگیهای فنی زیادی برخوردار است. البته تمام كاربران لازم نیست این امور را بدانند. مثلا یك كارمند دفتری كه اموری مانند تایپ و حسابداری را با كامپیوترش انجام میدهد، ممكن است از نظر فنی تفاوتی را احساس نكند، ولی لینوكس خوراكی 4 ساله برای كاربران خوره فراهم میسازد! برخلاف ویندوز، نكات بیپایانی برای یادگیری در لینوكس وجود دارد. این سیستمعامل 4 سال به راحتی شما را مشغول خواهد كرد و میتوانید مطمئن باشید پس از آن بازهم مطالب جدیدی برای یادگیری وجود خواهند داشت! پس خورههای كامپیوتری از آن لذت وافری خواهند برد و هرگز آنرا رها نخواهند كرد.
برخلاف ویندوز، در لینوكس راحتتر هستید تا بسیاری از كارهای پیكربندی و سیستمی را از خط فرمان بسیار قدرتمند و عالی آن انجام دهید. با اینكه برای بسیاری از امور مانند ویندوز ابزارهای گرافیكی طراحی شده است، یك كاربر حرفهای واقعا از خط فرمان لینوكس لذت خواهد برد. خط فرمان ویندوز را اصلا میتوان خط فرمان نامید؟
لینوكس : بهشت برنامه نویسان!
لینوكس را بهشت برنامه نویسان نامیدهاند. برخلاف ویندوز كه اكثر ابزارهای برنامه نویسی روی آنرا باید جداگانه نصب و حتی خریداری نمایید، لینوكس به همراه تمامی ابزارهای برنامه نویسی مورد نیازتان و با هر زبانی كه فكر كنید ارائه میشود. كافی است آنرا نصب كنید و كار برنامه نویسیتان را با ابزارهای دلخواهتان شروع كنید.
لینوكس : یك جعبه ابزار كامل
لینوكس برای كاربران حرفهای، یك جعبه ابزار كامل به شما میرود كه در آن تمامی ابزارهای مورد نیاز مانند برنامههای اینترنتی، ابزارهای امنیتی مانند ابزارهای آزمایش شبكه، ابزارهای برنامه نویسی، هزاران صفحه كتاب و راهنما در آن پیدا خواهید كرد. ابزارهایی كه در اختیارتان قرار دارد چنان متنوع هستند كه میتوانید 90 درصد اطمینان داشته باشید كه پس از نصب آن به چیز دیگری نیاز نخواهید داشت.
لینوكس : یكی از زیباترین دستاوردهای بشری
لینوكس در سایه همكاری و تبادلات علمی هزاران نفر در سرتاسر جهان ایجاد شده و توسعه یافته است. این همكاری چنان گسترده و زیبا بوده و هست، كه به سیستمعامل لینوكس لقب «زیباترین دستاورد همكاری جمعی بشر» داده شده است. فرهنگ حاكم در جامعه لینوكس و بازمتن، فرهنگ كمك، اشتراك اطلاعات و تلاش برای بهبود هرچه بیشتر محصولات و «انجام هركاری كه از دستت برمیآید» است. هركس كه میخواهد با این سیستمعامل كار كند، باید تمامی دیدگاهها و عقاید قبلی خود را درباره نرمافزارها و سیستمعامل كنار گذاشته و با یك دیدگاه جدید و طرز فكر متحول شده وارد دنیای لینوكس شود، زیرا با فرهنگ حاكم متفاوتی روبرو خواهد بود. لینوكس نوید دهنده آزادی است...