تبیان، دستیار زندگی
رسم خواستگاری مرد از زن یک تدبیر حساب شده ایست که برای حفظ احترام زن در مرد قرار داده شده است
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

خواستگارى، چرا و چگونه ؟

خواستگاری

شاید بپرسید كه فلسفه خواستگارى چیست؟ چرا فامیل پسر یا خود او با هدیه اى ارزنده به خواستگارى دخترى مى روند و از او تقاضاى همسرى براى پسرشان مى كنند؟ و چرا دختر به خواستگارى پسر نرود؟ اینكه از قدیم, مردان به خواستگارى زنان مى رفته اند و از آنها تقاضاى همسرى مى كرده اند, نشانه حیثیت و احترام زن بوده است. دست آفریدگار, مرد را مظهر طلب و تقاضا آفریده است و زن را مظهر مطلوب بودن و معشوق بودن. خلقت، زن را گل و مرد را بلبل قرار داده است. غریزه مرد، نیاز و طلب است و غریزه زن ناز و دلبرى است. و خلاف حیثیت و فطرت زن است كه به دنبال مرد برود و خود را خواهان وصال او نشان دهد. براى مرد قابل تحمل است كه از زنى خواستگارى و جواب رد بشنود.

اما براى زن كه مى خواهد محبوب و مطلوب باشد و از قلب مرد سر درآورد، قابل تحمل و موافق غریزه نیست كه مردى را به همسرى دعوت كند و احیانا جواب رد بشنود و سراغ مرد دیگرى برود. از این رو دخترانى كه به اصطلاح دلداده پسرى مى شوند و بعد از مدتى از او جواب رد مى شنوند, گرفتار ناراحتیهاى روحى و روانى شدیدترى نسبت به پسران مى شوند. این روش, برخلاف تصور عده اى كه مى گویند: "زن به صورت كالایى درمى آید كه خریدارش مرد است", با طبیعت زن و مرد سازگار بوده و موجب استحكام زندگى و استمرار آن مى شود; و همان ویژگیهاى زن, بوده كه مرد را به طرف خود كشانده و او را مشتاق وصالش نموده است و ادامه این ویژگى، عامل بقا و كیان خانواده و موجب مودت و دوستى هر دو مى شود.

رسم خواستگارى مرد از زن یك تدبیر ظریفانه و حساب شده اى است كه از خصوصیتى كه خداوند براى حفظ احترام و حیثیت زن, در وجود مرد قرار داده و او را نیازمند وصال زن آفریده، سرچشمه گرفته است.

چگونه خواستگارانى را انتخاب كنیم؟ و براى خواستگارى به كجا برویم؟

بنایى محكمتر از بناى خانواده ساخته نشده است. ابتداى این بنا, با خواستگارى آغاز مى شود و چگونگى این آغاز در سستى و یا تحكیم زندگى موثر مى باشد و لذا از مسائلى است كه باید مورد توجه هر دختر و پسرى قرار گیرد.

ملاكهاى گزینش همسر آنقدر دقیق و حساس است كه بدون توجه و بكارگیرى آنها, زندگى زناشویى دچار مشكل خواهد شد. دختر و پسرى كه با هم پیوند همسرى مى بندند مى خواهند هر یك مایه عزت و سربلندى دیگرى باشد; اسرارش را فاش نسازد; در سختیها و مشكلات یاریش كند; به هنگام ناراحتى و افسردگى آرامش سازد; احترامش كند و نیازهاى روحى, روانى او را برآورده سازد. و واضح است كه بدون رعایت ملاكهاى لازم در ازدواج, حصول چنین اهدافى ممكن نیست.

در فرهنگ اسلام و كلمات پیامبر(ص) و امامان(ع), بعضى ملاكها را شرط ضرورى ازدواج و بعضى دیگر را به عنوان فضیلت, مزیت و ارزش اضافى شمرده اند و عواقب و پیامدهاى مثبت و منفى هر كدام را بیان كرده اند. امام صادق(ع) در پاسخ به مردی که قصد ازدواج داشت فرمودند: بنگر كه هستى و شخصیت خود را در چه موضعى مى گذارى و چه كسى را در مالت شریك مى كنى و از دین و رازت آگاه مى سازى؟(1)

این سخن ویژگیهاى اصلى و اساسى یك همسر را كه رمز سعادتمندى خانواده است, در عفت, پاكدامنى و امانتدارى و دیندارى خلاصه مى كند. آنچه كه براى هر دختر و پسرى به هنگام خواستگارى, به عنوان ملاك قبول یا رد مورد توجه قرار مى گیرد, چند چیز است: 1 - دیندارى، 2 - اخلاق حسنه، 3 - جمال و زیبایى، 4 - ثروت، 5 - تحصیلات و شغل.

از بین ملاكهاى فوق, رعایت دو شرط اول و دوم, ضرورى و لازم است و شرایط دیگر فرعى و ارزش اضافى هستند كه اگر همسر آینده ، آنها را هم داشته باشد, درصد موفقیت و شیرینى زندگى بالاتر است. در ابتدا ناچاریم ملاكهاى غیر ضرورى و فرعى را مورد ارزیابى قرار دهیم تا هدفى را كه در پى آن هستیم بهتر و آسانتر بدان برسیم.

جمال و زیبایى

زیبایى و سلامت جسم در همسر یك ارزش است كه اگر همراه با زیبایى و جمال معنوى و ایمان درونى باشد بس ارزنده خواهد بود. از آنجا كه طبع هر انسان, زیبادوست و زیباپسند است, هر مردى دوست دارد با زنى زیبا ازدواج كند. و هر زنى نیز دوست دارد با مردى خوش قیافه وصلت نماید و این خواسته چیزى نیست كه مورد مخالفت اسلام قرار گرفته باشد. حتى در بعضى روایات بر این امر تاكید شده كه به هنگام انتخاب همسر به وضع ظاهرى, اندام, مو و صورت او عنایت داشته باشید. رسول خدا(ص) در اشاره به این مطلب مى فرماید: "هنگامى كه خواستید از زنى خواستگارى كنید چنانكه از زیبایى صورتش سوال مى كنید, از مویش نیز سوال كنید, زیرا مو نیز یكى از دو جمال محسوب مى شود."(2)

اما سفارش اسلام این است كه در انتخاب همسر, تنها جمال و دیگر ملاكهاى فرعى را مورد توجه قرار ندهید, بلكه به آنها به عنوان یك ارزش اضافى و مزیت بنگرید. پسرى كه فقط بخاطر زیبایى دخترى, با او ازدواج كند و نسبت به دیگر خصوصیات اخلاقى و روانى او بى تفاوت باشد, گرفتار بلایى مى شود كه خروج از آن به آسانى ممكن نیست.

رسول خدا(ص) مى فرماید: اگر كسى فقط به خاطر زیبایى با زنى ازدواج كند این زیبایى براى او وبال مى شود.(3)

در سخن دیگر مى فرماید: با زنى به خاطر زیباییش ازدواج نكن, چه بسا زیباییش او را به پستى كشاند.(4)

به همین جهت دخترى كه زیبایى فوق العاده دارد, اگر دین و تربیت صحیح نداشته باشد, غالبا مغرور و خودخواه است و مى خواهد بر شوهرش تحكم كند, و اطاعت شوهر را نمى پذیرد. اینگونه زنان كه گرفتار خودخواهى هستند, ممكن است در برابر مردان هوسباز حرمت زندگى زناشویى خود را حفظ نكنند.  درختى كه ظاهرش زیبا باشد ولى میوه اش تلخ و بدمزه, چه فایده اى دارد؟ اگر همسر زیبا به خانه بیاورى و از عفت و پاكدامنى او غافل باشى و اختیارات را به او بسپارى, كانون گرم خانواده را به دوزخى سوزان تبدیل مى كند, به علاوه, زیبایى مانند ((گل)) است كه در اثر مرور زمان, پژمرده مى شود و طراوت خود را از دست مى دهد. اینها واقعیتهایى یكجانبه نیست. چنین نیست كه لازم باشد مرد به دنبال چنین ویژگیهایى باشد. دختر نیز نباید اینها را نادیده بگیرد.

ادامه دارد...

پى‏نوشت‏ها:

1ـ وسائل الشیعه, روایت 24941.

2ـ همان, روایت 25032

3ـ همان, روایت 25014

4ـ مستدرك الوسائل, ج14, ص175, روایت 16428, چاپ آل البیت(ع).

منبع: موسسه جهانی سبطین

مقالات مرتبط

لیست انتظار برای ازدواج

چی بگیم تو خواستگاری

فقط دختر پسرای دم بخت بخوانند

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.