تاثیر آلاینده‌های خانه بر سلامتی

تنگی‌نفس، سرفه‌های خشک و خس‌خس سینه از علایم مهم بیماری آسم هستند.

امروزه ابتلا به بیماری‌های ریوی در دنیا، به ویژه در کشورهای در حال توسعه، شیوع زیادی پیدا کرده است که حاصل آلاینده‌های داخل و خارج از خانه است.

دکتر لیدا عطارد، فوق‌تخصص بیماری‌های آسم و آلرژی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، ما را با تاثیر آلاینده‌های داخل خانه، افشانه‌ها و هر آنچه به عنوان ذرات پراکنده در هوا وجود دارند و بر ریه و مجاری تنفسی تاثیر می‌گذارند، آشنا می‌کند.

آیا آلاینده‌های داخل خانه خطر کمتری نسبت به آلاینده‌های خارج از خانه دارند؟

خیر. چون شما ساعات طولانی در داخل خانه یا محل کار هستید، به خصوص شب‌ها حدود 8 تا 9 ساعت در یک محیط بسته قرار دارید که میزان آلاینده‌ها در آن بالاست.

سازمان جهانی بهداشت گزارش داده است که سالانه حدود 2/5 میلیون نفر بر اثر آثار مستقیم آلودگی هوا فوت می‌کنند که 1/5 میلیون نفر از این مرگ‌ها ناشی از آلودگی‌های داخل خانه است، یعنی بیش از 50 درصد.

پس 60 درصد عوارض ناشی از آلاینده‌های محیطی به علت قرار گرفتن در معرض آلاینده‌های داخل منزل است، بنابراین با توجه به اینکه به فصل سرما نزدیک می‌شویم آلاینده‌های داخل خانه را بیشتر جدی بگیرید.

آیا می‌توان افشانه‌ها، اسپری ها و خوشبوکننده‌ها را هم به عنوان آلاینده در نظر گرفت؟

اصولا تمام ذراتی که قابل استنشاق بوده و در هوا معلق هستند، می‌توانند اثراتی بر راه‌های تنفسی داشته باشند.

اسپری ها و افشانه‌ها آنچه را که به صورت ذرات در هوا (اصطلاحا آئروسل نام دارد)، پخش می کنند و ممکن است عطر، حشره‌کش و یا حتی دارو باشد را در حلال‌هایی حل می‌کنند که این حلال نقطه تبخیر پایینی دارد و به راحتی در هوای اتاق تبخیر می‌شود.

وقتی شما سر اسپری را فشار می‌دهید، مقدار زیادی از آن حلال با ماده ی مورد نظر شما خارج می‌شود که این حلال ایجاد مشکل کرده و روی سلامت انسان به خصوص بر ریه‌ها تاثیر می‌گذارد.

بنابراین برای بیماران مبتلا به آسم مهم است که بدانند قرار گرفتن در چه موقعیت‌هایی سبب بروز علایم بیماری در آنها می‌شود تا از آن موقعیت پرهیز کنند.

آیا قرص‌های حشره‌کش برقی هم جزء آلاینده ها هستند و مصرف آنها برای آسم و آلرژی مضر است؟

قرص‌ها ی حشره‌کش موادی دارند که سبب فلج عصبی در حشرات می‌شود و همین آثار را بر دستگاه عصبی انسان به خصوص کودکان نیز می تواند داشته باشد.

اگر میزان این آلاینده‌ها از یک مقدار مشخصی بیشتر شود، عوارضی مانند تنگ شدن مردمک چشم، آب ریزش شدید از دهان، تهوع، افزایش ضربان قلب، تپش قلب، مشکلات تنفسی و کاهش سطح هوشیاری را ایجاد خواهد کرد.

استفاده از مواد سفیدکننده‌ چطور؟

یکی از ترکیبات مضر و خطرناک برای دستگاه تنفس انسان، سفیدکننده‌ها (مثل وایتکس) هستند که ترکیبات قابل استنشاق آنها به طور مستقیم روی ریه اثر می گذارد و تماس طولانی مدت با این مواد، آثار جبران‌ناپذیری بر سلامت خواهد گذاشت.

بنابراین توصیه می‌شود هنگامی که از این مواد استفاده می‌شود جریان هوای آزاد برقرار باشد، به طور مثال اگر در دستشویی یا حمام از آنها استفاده می کنید، در را باز بگذارید.

آیا استفاده از دستگاه تصفیه هوا در منزل موثر است؟

یکی از منابع داخل منزل آلاینده‌های خارج منزل است. بنابراین یکی از راه‌هایی که می‌توان از ورود آلودگی‌های خارج منزل پیشگیری کرد استفاده از دستگاه‌های تصفیه هوا است که برای کم کردن رطوبت در منزل هم بسیار موثر هستند.

در بررسی که انجام شده، مشاهده شده است، میزان گرده قارچ‌ها و گل‌ها و آلاینده‌ها به واسطه این دستگاه‌ها کم می‌شود، ولی روی مایت‌ها (موجودات ریزی که در محیط‌های گرم و مرطوب خانه زندگی می‌کنند) تاثیری ندارد.

خانم دکتر، آیا سیگار هم جزو آلاینده‌های داخل خانه است؟

سیگار از مهم‌ترین آلاینده‌های داخل منزل است و متاسفانه مضرات زیادی برای آن ذکر شده است.

دود سیگار برای افرادی که سیگاری نیستند، ولی در معرض دود سیگار هستند هم مضر است. این مشکل به خصوص در مورد بچه‌ها و حتی جنینی که در رحم مادر قرار دارد، مطرح است و می‌تواند سبب اختلال در رشد جنین، زایمان زودرس، سقط و افزایش مشکلات آلرژیک ‌شود.

حتی اگر مادر سیگاری باشد، میزان نیکوتین موجود در سیگار در بند ناف نوزادان تازه متولد شده قابل اندازه‌گیری خواهد بود. این بچه‌ها اگر در معرض دود سیگار والدین قرار بگیرند، از رشد راه‌های هوایی‌شان جلوگیری می‌شود. در بزرگسالی دود سیگار می‌تواند عامل موثری در ایجاد حملات آسم باشد.