تمثلات بی مثال

مقدماتی که برای تحقق "تمثلات بی مثال" لازم است عبارتند از:

1- صبر و قرار ، زیرا که با عجله نمی شود به مقصود دست یافت، چون آنان که زود به تمثلات رسیده اند پخته بار نیآمده اند و هرکس که دیر گرفت پخته بار آمد

حضرت مولی فرمود: راهرو بداند که بزرگان گفته اند که بطؤ علامت نقص استعداد نیست، زود زود نیم دهند تا کم کم ظرفیت پیدا کند. و کسانی زود گرفته اند ولی در همان محدود توقف کرده اند و از نیل به مقامات عالیه باز مانده اند و البته نا امیدی ندارد و شاید در همین لحظه بعد رسیده است و به گنج مقصود دست یافت"

در روایات نیز به صبر و استقامت تأکید شده است. چه اینکه در آیات قرآن نیز بر صبر استقامت پافشاری شده است.

2- حضور و دوام آن و مراقبت که تخم سعادت انسانی، حضور و مراقبت است و هر چه مراقبت و حضور که مفتاحند کاملتر باشد، تمثل حقایق صافی تر است.(لطیفه 119- مآثر آثار ج2)

3- سکوت اختیاری که لب دوختن و زبان را جز برای امور ضروری به حرف در نیآوردن است.

4- از دیده اغیار پنهان شدن که از هرکس که با جان انسان نامحرم است دوری جستن است اگرچه نزدیکان او باشند و دل را از هرکس که غیر است بردارد که معاشرت با اغیار مانع رسیدن انسان به حقایق است.

5- عیان و کاتم اسرار بودن که همان با همه بودن و بی همه بودن است. بارها حضرت مولی می فرمود: که با خلق خدا نباید دعوا داشت زیرا که معلول حق اند پس با همه باش ولی بی همه باش. با همه بودن بلحاظ اینکه مخلوق خدایند و خداست دارد خدایی می کند. بی همه بودن یعنی از جهت حدود و قیودشان دوری جستن است که انسان را برای دنیایشان می خواهند، و در محدوده حدودشان خطرناکند. و لذا با اینکه مردم مخلوق حق اند، خود آفریننده آنها یعنی حق تعالی ما را امر به پرهیز از مردم کرد: "قل اعوذ برب الناس ملک الناس..." چون خودش می داند که چه آفریده است. شاعر می گوید: