فاصله تدریس و تمرین را کوتاه کنید

از دیدگاه روان‏شناسی، خیالپردازی جریانی روانی است که در آن تصور اشیا، حوادث و اتفاقات در زمان حال وجود ندارد و فرد ممکن است درباره حوادث و وقایعی که قرار است در آینده اتفاق بیفتد، غرق در رویا شود و در آینده زندگی کند. البته خیالپردازی در حد طبیعی و محدود نشاندهنده سلامت روانی است. خیالپردازی، زمانی نابهنجار است که از حد طبیعی فراتر برود؛ به طوری که شخص از واقعیت دور شود و بر زمان حال تسلط نداشته باشد. در خیالپردازی بیش از اندازه، فاصله ای میان زمان حال و آینده به وجود می آید و باعث اضطراب می شود. یکی از دلایل که موجب اضطراب شخص می شود، این است که فرد درباره آینده و نقشهای احتمالی که قرار است بعدها به عهده بگیرد، به خیالپردازی روی می آورد.

دلهره نسبت به مسوولیت های احتمالی آینده باعث اضطراب می شود و این اضطراب به کاهش فعالیت های فرد می انجامد که نظیر آن را می‏توان در میان بعضی از دانش آْموزان یافت. برای رها شدن از خیالپردازی و اضطراب و نگرانی ناشی از آن،هر دانش آموز باید، احساسات و تقاضاهای غیر واقعی خود را بشناسد و با توجه به توانایی های خود عمل کند و نسبت به آنچه در اطرافش می گذرد، هشیار باشد و هشیاری خود را از دست ندهد. نکته مهم توجه به زمان حال است؛ آینده هنوز نیامده است و نمی‏توان مستقیما در آن زندگی و فعالیت کرد؛ تنها در زمان حال است که می توان کاری را انجام داد.

دانش آموزان برای این که به هدف خود، یعنی تحصیل در دانشگاه دست یابد، باید سلسله مراتبی را طی کند. برای مثال، دانش آموزی که علاقه‏مند است در یکی از رشته های فنی و حرفه ای و یا کاردانش در دانشگاه ادامه تحصیل دهد، باید دیپلم متوسطه داشته باشد و دانش آموزی که علاقه مند است در یکی از رشته های نظری ادامه تحصیل دهد، علاوه بر داشتن دیپلم باید در دوره پیش دانشگاهی هم شرکت کند و این دوره را هم با موفقیت به پایان برساند. برای اخذ دیپلم و گواهینامه پیش دانشگاهی نیز دانش آموز باید در واحدهای درسی سال اول، دوم و سوم متوسطه نمره قبولی کسب کند. پس برای ورود به دانشگاه، این سلسله مراتب باید طی شود. برای رسیدن به این هدف، به جای خیالپردازی باید برنامه ریزی کرد. هدف از برنامه ریزی آن است که از انباشته شدن درسها جلوگیری شود و دانش آموزان از وقت و انرژی خود برای یادگیری مطالب درسی حداکثر استفاده را کند. با داشتن برنامه، احتمال رسیدن به اهداف مورد نظر بیشتر می شود.

چگونه برنامه ریزی کنیم؟ برنامه ریزی باید با توجه به برنامه درسی مدرسه تهیه شود و بهتر است فاصله زمانی میان درسی که در مدرسه تدریس می شود با مطالعه در خانه کم باشد. این برنامه دو قسمت دارد:

1- تکرار و تمرین درسهای همان روز که در مدرسه تدریس شده است.

2- مطالعه و پیش مطالعه درسهای روز بعد(فردا).

برنامه ریزی برای دانش آموزان نوبت صبح: دانش آموزان پس از رسیدن به خانه و پس از استراحت، درسهایی را که همان روز در مدرسه تدریس شده است، تمرین و مرور می کنند؛ میان هر دو درس هم چند دقیقه استراحت می کنند و بعد از تمرین درسها، نوبت به مطالعه و پیش مطالعه درسهای روز بعد می رسد. برای مثال، درسهایی که معلم قرار است از دانش آموزان بپرسد یا تمرین و تکالیفی که دانش آموزان باید در منزل انجام دهند توصیه می شود. اگر قرار است معلم درس جدید را تدریس کند، دانش آموز باید آن درس را مطالعه کند تا دید کلی نسبت به آن بیابد. استراحت میان دو درس همان طور که قبلا گفته شد، لازم است؛ زیرا باعث ایجاد آرامش فکری و کمک به یادگیری مطالب درسی می شود.

 برنامه ریزی برای دانش آموزان نوبت بعد از ظهر: دانش آموز نوبت بعد از ظهر پس از مراجعه به خانه و استراح ، درسهایی را که همان روز در کلاس تدریس شده است، تمرین و مرور می کند و مطالعه درسهای روز بعد را می تواند به صبح فردا موکول کند که در خانه است. در هر دو نوبت، زمان اختصاص داده شده به هر درس می تواند با توجه به توانمندی دانش آموز، کم یا زیاد شود.

مدت زمان استراحت میان هر دو درس می تواند کم یا زیاد شود. به این ترتیب برنامه قابلیت انعطاف پذیری و اصلاح و تغییر خواهد داشت. برنامه نباید پیچیده و سنگین باشد و لازم است با توجه به روحیه فرد تهیه و تنظیم شود. می توان گفت بهترین برنامه ریز، خود دانش آموز است که با توجه به علاقه مندی و استعداد و آگاهی از نقاط قوت و ضعف خود، اقدام به تهیه برنامه کند و البته می تواند از اعضای خانواده و مشاور مدرسه هم کمک بخواهد.

منبع

مجید خسرو شاهیان

روزنامه جام جم