فرایند آموزش در گروه های اجتماعی
اشاره
اغلب دانش آموزان در فعالیت های گروهی به راحتی می توانند آنچه را كه در كلاس های رسمی یاد گرفته اند، به طور تجربی لمس كنند. بنابراین كارشناسان علوم اجتماعی بر این باور هستند كه می توان با تشكیل گروه های اجتماعی، مضامین آموزشی را به افراد تعلیم پذیر به صورت ملموس یاد داد. فرآیند گروه پذیری، تأثیر گروه بر فرد و مسائل مرتبط با آن به خودی خود یكی از شاخه های علوم اجتماعی است. با این حال از آنجا كه فرآیند آموزش در نهادهای رسمی در گروه های اجتماعی شكل می گیرد، افراد در گروه، هرچه جامعه پذیر و انتقاد پذیرتر و از تصمیم گیری های خودخواهانه وارسته تر باشند، این آموزش عمیق تر و درونی تر صورت می پذیرد. كارشناسان علوم اجتماعی معتقدند فعالیت های گروهی، تنها وسیله ای برای شناخت افراد نسبت به ارزش هایی است كه شخصیت آنها را تغذیه می كند و یا آن را تقویت می نماید. این درك آگاهانه از خود و محیط اطراف می تواند از طریق حواس، تخیل، ارزش های شخصیتی، فعالیت های حركتی و قرارگرفتن در موقعیت های واقعی به دست آید. به این ترتیب، فعالیت های گروهی به عنوان یك تسهیل كننده، نقش اساسی در زمینه آموزش خواهند داشت.
به عنوان مثال در استفاده گروهی كودكان، از وسایل بازی مورد علاقه یكدیگر، چون عده بیشتری از آنان از شی خاصی استفاده می كنند، ناگزیر باید مدت كمتری آن را در اختیار خود داشته باشند، لذا در این آموزش، بزرگسالان می توانند نقش مؤثری را ایفا كنند و آن این كه باید به ملایمت به كودكان تفهیم كنند كه، می توان برای استفاده از شی موردنظر از شیوه نوبت گرفتن بهره برد. مباحثه گروهی بین نوجوانان و جوانان نیز از این زاویه قابل بررسی است. در گروه های همسالان كه برای نوجوانان مهمترین منبع اطلاعاتی به شمار می آید، تبادل اطلاعات از طریق گفتگوی آنان و در شكل فعالیت های آزاد و غیردرسی صورت می پذیرد. بسیاری از نیازهای امروز جوانان در خلال این مباحثه ها شناخته می شود، در حالی كه تبادل اطلاعات در مدرسه به شكل رسمی نیاز فردای نوجوان را به طور مشروح تأمین می كند.
علاوه بر آن، انجام فعالیتهای گروهی بر هویت یابی افراد نیز تأثیر می گذارد. اگر هویت را در انسان، به معنای پیداكردن تصویری از خود و جامعه بدانیم، فرد خود را در آئینه گروه می بیند و از خویشتن تصویری ارائه می كند و چون در گروه؛گفتار، رفتار و منش فرد در معرض قضاوت افراد بیشتری قرار می گیرد، او اطلاعات بیشتری را از خویش بدست می آورد و هویتش را بهتر می شناسد. از طرف دیگر اگر فرد مورد انتقاد گروه قرار بگیرد، همین انتقادها، اطلاعات بیشتری را در مورد خودش به او می دهد، كه او را در بالندگی و ایفای نقش اجتماعی كمك خواهد كرد. زیرا هر چه اطلاعات انسان نسبت به پیرامون و هویت اش بیشتر شود، خطا و اشتباهش كمتر خواهد بود.
در فعالیت های گروهی به طور طبیعی یك سلسله مهارتهای اجتماعی به افراد آموخته می شود، به طور مثال وقتی كه فرد در زمان و وضعیت معینی رفتار مناسبی را انتخاب نماید به بخشی از مهارت های اجتماعی دست یافته است و این فرآیند جز در بستر گروه صورت نمی پذیرد. از طرفی دیگر در آموزش مهارت های اجتماعی، توانایی های فرد نیز رشد می یابد، به این ترتیب كه نشانه هایی را كه مبین حالت و وضعیت افراد در گروه است را به درستی تشخیص و هر یك را در جای خود قرار می دهد.
منبع
روزنامه همشهری
