بیماری مخملک
Scarlet Fever
مخملک بیماری است عفونی و مسری که در دوره کودکی ( بین 3 تا 7 سالگی) یعنی سنین کودکستانی فراوان تر دیده می شود.
در فصول سرما فراوان تر و شدیدتر ظاهر می شود.
میکروب این بیماری، " استرپتوکوک بتا همولیتیک "A می باشد.
راه سرایت :
سرایت مخملک اغلب بوسیله تماس با بیماران حاصل می گردد و کمتر دیده می شود که کسی به طور غیرمستقیم، یعنی از راه خوردن شیر و مواد غذایی آلوده، یا تماس با اشیای آلوده به این بیماری دچار شود. میکروب مخملک در ترشحات حلق و بینی وجود دارد. لذا توسط قطرات بزاق و خلط در اثر حرف زدن، سرفه و عطسه پخش و باعث آلودگی می شود. بیماری مخملک یک روز قبل از شروع و در تمام دوران استقرار، مسری است، حتی بعضی اوقات افراد بهبود یافته از مخلمک، در عین سلامتی ناقل میکروب هستند.
نشانه های مخملک:
دوران پنهانی مخملک سه تا پنج روز است، ولی در مخملک های شدید این دوره کوتاه تر بوده و به یک روز می رسد.
شروع ناخوشی به طور ناگهانی و همراه با لرز و تب ، گلودرد و استفراغ می باشد. در ابتدای ناخوشی، امکان لرزهای پی در پی بسیار است. از بدو شروع بیماری، تب شدید بوده و به 40 درجه سانتیگراد و بالاتر می رسد. در ضمن، نبض سریع و پوست خشک و سوزان می باشد.
گلودرد یکی از نشانه های مهم مخملک است. یک تا دو روز بعد از شروع بیماری، گلو کاملا قرمز و دردناک است و بلع دشوار می شود. روی زبان اصطلاحا باردار بوده، نوک و اطراف و زیر آن قرمز است.
مرحله دانه های قرمز (راش) پوستی: یک تا دو روز بعد از آغاز بیماری، دانه های قرمز پوستی از انتهای اندام ها ظاهر شده و در تمام بدن پخش می شوند. دانه های مخملکی معمولاً تمام پوست را فرا گرفته و آن را به صورت قرمز تندی (شرابی رنگ) در می آورد. قرمزی با فشار دست از بین می رود و دوباره برمی گردد.
دوران پوسته ریزی: پوسته ریزی مخملک از هشتمین روز بیماری تا 3 هفته ادامه دارد. هر چه راش های مخملک شدیدتر باشد، پوسته ریزی واضح تر می باشد. پوسته ریزی در دست و پا، به شکل فلسی و قطعات درشت و گاهی به شکل دستکش است و در قسمت صورت و بدن ریز و آردی شکل است. در جریان مخملک ممکن است موی سر و بدن هم بریزد و مدتی بعد مجدداً بروید.
پیشگیری:
بیماران مخملکی باید در اتاق مجزایی بستری شوند و تا مدتی که کشت گلوی آنها منفی نشده است از تماس با دیگران خودداری نمایند، اشیا و لوازم آلوده بیمار را باید ضدعفونی کرد.
تجویز بعضی داروها به اطرافیان بیمار از انتشار بیماری جلوگیری می کند، مراقبت حاملین سالم میکروب برای از بین بردن انتشار بیماری مفید است.
تکرار عفونت های استرپتوکوکی ممکن است سبب روماتیسم مفصلی حاد، کری
و عوارض قلبی گردد.
کشت ترشحات گلوی بیماران و جستجوی میکروب بیماری و درمان سریع آن باید انجام شود.
ممکن است عفونت استرپتوکوکی بدون بروز دانه های قرمز پوستی باشد (عامل بیماری اغلب در گلو و بینی جای می گیرد).
پاستوریزه کردن و به خصوص جوشاندن شیر قبل از مصرف آن، مفید است.
جلوگیری از تهیه و توزیع مواد غذایی توسط بیماران مخملکی یا افرادی که به گلودرد مخملکی دچار هستند.
ممانعت از فروش شیر گاوهایی که دمل پستان دارند.
پیش گیری از مخملک به وسیله مواد شیمیایی مانند پنی سیلین نیز میسر است. تکرار عفونت های استرپتوکوکی ممکن است سبب روماتیسم مفصلی حاد، کری و عوارض قلبی گردد، بنابراین جلوگیری دقیق آن بسیار مفید خواهد بود. این پیش گیری اهمیت خاصی دارد و از تعداد مبتلایان به روماتیسم می کاهد.
در خانواده های حساس به روماتیسم بهتر است کلیه افراد خانواده تحت کنترل دقیق، درمان و پیش گیری لازم قرار بگیرند:
1- برای پیش گیری کامل مخملک باید از انتشار استرپتوکوک (میکروب بیماری) و استقرار آن در گلوی افراد جلوگیری کرد.
2- معاینه دقیق گلوی مبتلایان به گلودرد برای جلوگیری از انتشار بیماری بسیار مفید است. مجزا کردن و مراقبت بیماران بعد از بروز نشانه های بیماری، ولی 48 ساعت بعد از به کار بردن پنی سیلین، سرایت گلودرد مخملکی و یا خود مخملک ناچیز می گردد.
برای درمان باید به پزشک مراجعه شود.
3 - ضدعفونی کردن گلو و وسایل به کار رفته بیماران در جلوگیری از سرایت مخملک ثمربخش می باشد.
4- نظافت کامل و آفتاب دادن اتاق ، وسایل و لوازم بیماران.
5- درمان اختصاصی بیماری به وسیله پنی سیلین که به سرعت می تواند آلودگی را از بین ببرد.
6- مخملک قرنطینه و اقدامات بین المللی ندارد.
*مطالب مرتبط:
