آداب طعام خوردن

اول دست و دهن و بینی پاك كند، آنگاه به كنار خوان حاضر آید، و چون بر مائده بنشیند به طعام خوردن مبادرت نكند الا كه میزبان بود و دست و جامه آلوده نكند، و به زیادت از سه انگشت نخورد، و دهن فراخ باز نكند، و لقمه بزرگ نكند، و زودتر فرو نبرد و بسیار نیز در دهن نگاه ندارد، بلكه اعتدال نگاه دارد، و انگشت نلیسد، و به الوان طعام نظر نكند و طعام نبوید و نگزیند، و اگر بهترین طعام اندك بود بدان ولوع ننماید، و آن را بر دیگران ایثار كند، و دسومت [به ضم دال و فتح میم یعنی چربی] بر انگشت بنگذارد، و نان و نمك‌تر نكند، و در كسی كه با او مؤاكله كند ننگرد، و در لقمه او نظر نكند و از پیش خود خورد، و آن چه به دهن برد مانند استخوان و غیر آن، بر نان و سفره ننهد، و اگر در لقمه استخوان بود چنان از دهن بیفگند كه كسی وقوف نیابد.

و آن چه از دیگری منفر یابد ارتكاب نكند[آنچه دیگران ازان بی زارند انجام ندهد]، و پیش خود چنان دارد كه اگر كسی خواهد كه بقیت طعام او تناول كند از آن متنفر نشود، و چیزی از دهان و لقمه در كاسه و برنان نیفگند.

و پیش از دیگران به مدتی دست باز نگیرد، بل اگر سیر شده باشد تعللی می‌آرد تا دیگران نیز فارغ شوند، و اگر آن جماعت دست بازگیرند، او نیز دست بازگیرد و اگر چه گرسنه بود؛ مگر در خانه خود یا به موضعی كه بیگانگان نباشند، و اگر در میان طعام به آب حاجت افتد به نهیب نخورد، و آواز از دهن و حلق بیرون نیارد، و چون خلال كند با طرفی شود و آن چه به زبان از دندان جدا شود فرو برد، و آن چه به خلال بیرون كند به موضعی افگند كه مردم [را] نفرت نگیرد، و اگر در میان جمعی بود در خلال كردن توقف كند، و چون دست شوید در پاك كردن انگشتان و اصول ناخنان جهد بلیغ نماید و همچنین در تنقیه [پاک کردن]لب و دهن و دندانها؛ و غرغره نكند، و آب دهن در تشت نیفگند، و چون آب دهن بریزد به دست بپوشد، و در دست شستن سبقت نكند بر دیگران، و اگر پیش از طعام دست شویند، شاید كه میزبان سبقت كند بر دیگر حاضران در دست شستن.

خواجه نصیر طوسی