کک و مک؛ از پیشگیری تا درمان
اسم کک و مک که می آید، چهره یک پسربچه یا دختربچه با موهای قرمز و صورتی پر از لکه‌های قرمز در ذهن خیلی ها نقش می بندد.
کسانی که صورت شان کک و مک دارد، باید بیشتر مراقب خودشان باشند، چون تابش نور خورشید ممکن است تعداد این لکه‌ها را بیشتر کند. بنابراین ممکن است اگر یک روز در زیر نور خورشید قرار بگیرند، به جای این که برنزه شوند، سر و کله ی کک و مک‌های بیشتری روی سر و صورت شان پیدا شود.
رفع کک و مک با گیاهان
جالب است بدانید که محققان معتقدند در برخی از گیاهان مانند تمشک، گریپ فروت ، چای سبز ، اکالیپتوس و گردو ترکیبات پلی فنول طبیعی وجود دارد که موجب از بین رفتن کک و مک های پوستی ناشی از نور آفتاب می شود.
دکتر عنایت‌الله سلیمی، داروساز می گوید:
"این گروه از گیاهان حاوی ترکیبات هیدروکینون هستند. این ترکیبات می توانند از تشکیل ملانین (رنگدانه های پوست) جلوگیری کنند و به طور معمول سه تا چهار هفته پس از مصرف، آثار مطلوب خود را نشان می دهند. این نوع ترکیبات شامل مواد روشن کننده پوستی آربوتین هستند که اغلب در برگ گیاهانی مانند گلابی یافت می شود. گاهی این ترکیبات شامل ویتامین C و مشتقات ویتامین C هستند که به مهار تولید ملاتونین و روشن شدن پوست منجر می شوند."
این داروساز با اشاره به اینکه این ترکیبات روی لکه‌های پوستی ناشی از اشعه UVB (اشعه ماورای بنفش نوع B) بیشتر اثر دارند، می گوید: "در کنار این ترکیبات ممکن است از ترکیبات گیاهی (ضد لک یا روشن کننده) چه به صورت ترکیبی و چه به صورت مجزا استفاده شود."
اثر آفتاب بر کک و مک
اگر کک و مک می زنید، حتما می دانید که این لکه‌ها بسیار کوچک و در حدود یک تا سه میلی متر هستند. شکل شان هم بیشتر گرد یا بیضی است. رنگ کک و مک ها اغلب قهوه‌ای روشن یا تیره است.
کک و مک ها در مناطقی از پوست شما دیده می شوند که بیشتر در برابر نور خورشید قرار می گیرند بنابراین باید منتظر رویت آن ها در صورت، پشت دست ها، ساعد، گردن و سینه باشید. کک و مک ها بیشتر در سنین نوجوانی و کودکی سر و کله شان روی پوست دیده می شود، به خصوص اگر پوست سفید و موهای قرمزی داشته باشید.
فصل بهار و به ویژه تابستان ( با توجه به شدت نور خورشید) فصل کک و مک است. در این دو فصل، کک و مک ها روی پوست پیدا می شوند و یا اگر کک و مک دارید، پُررنگ تر می شوند ولی در فصل زمستان یا پاییز از بین می روند و یا رنگ آن ها روشن تر می شود.
علتش هم این است که سلول های رنگدانه ساز پوست وقتی در مقابل نور خورشید قرار می گیرند، رنگدانه بیشتری می سازند و این لکه‌ها را پُررنگ تر می کنند، و یا اگر کک و مک نداشته باشید، پوست تان پس از مدتی قرار گرفتن در برابر نور خورشید ، لکه‌های قهوه‌ای کوچکی پیدا خواهد کرد.
تاثیر ژنتیک در بروز کک و مک
می گویند اگر یکی از دوقلوهای هم سان، پوستش دارای کک و مک باشد، دیگری هم این لکه‌ها را روی پوستش خواهد داشت. در حقیقت دو قلوهای هم سان از نظر تعداد این لکه‌ها شباهت کاملی با یکدیگر دارند. بنابراین کک و مک زدن جنبه ارثی هم دارد، ولی شرایط محیطی، یعنی تابش نورخورشید هم در بروز آن بی تاثیر نیست.
پرتوهای نور خورشید تولید ملانین را در پوست تحریک کرده و با این روش پوست، خود را با آب و هوای گرم تطبیق می دهد.
بنابراین اگر شما به صورت ژنتیکی، استعداد کک و مک زدن را داشته باشید و بدون پوشش مناسب در برابر نور خورشید قرار بگیرید، باید منتظر بروز کک و مک‌ها روی پوست تان، نیز باشید. به همین سادگی!
پیشگیری از ازدیاد کک و مک
اگر شما هم کک و مک می زنید، راه هایی را به شما یاد خواهیم داد که از زیاد شدن این لکه ها در اثر تابش خورشید روی پوست تان جلوگیری کنید:
* چتر و کلاه:
در مقابل نور خورشید از پوشش های مناسب مانند کلاه لبه دار، لباس‌های آستین بلند و چتر استفاده کنید.
* کرم ضد آفتاب:
پیش از خارج شدن از منزل، حتما روی پوست صورت، بدن و دست هایتان، کرم ضدآفتاب با SPF حداقل 30 بمالید. به طور کلی کمتر قرار گرفتن در نور خورشید، از تشدید کک و مک ها پیشگیری می کند.
* کرم رنگ بر، پیلینگ و لیزر:
کک و مک ها اغلب نیازی به درمان ندارند، ولی اگر خیلی اصرار دارید که از شرشان خلاص شوید، می توانید با راهنمایی متخصص پوست از کرم رنگ بر، پیلینگ و لیزر استفاده کنید.
دکتر شکیلا نیکنام
هفته نامه سلامت-192
*مطالب مرتبط:
