کوچولو های وسواسی!
سارا بشدت از آلوده شدن می‌ترسد ، اگر او احساس آلودگی بكند ، به هیچ وجه نمی‌خواهد بدن خود و یاحتی چیزهای متعلق به خود را در خانه و دور و بر آن لمس كند. او به هیچ وجه دستگیره درها و حتی شیر آبی كه قبلا دست دیگران به آنها خورده را لمس نمی‌كند و درها را با پا و یا با آرنج خود باز می‌كند و حتی شیرهای آب را با آرنج خود باز و بسته می‌كند.
سارا سعی می‌كند از دستكش برای گذاشتن آشغال‌ها در ظرف آشغال استفاده كند. او به هیچ وجه حاضر نیست چیزی را از زمین بردارد ، با دیگران دست نمی‌دهد و به طور كلی از دست زدن به هر چیزی كه به نظرش آلوده می‌رسد اجتناب می‌كند.
به گزارش جام جم اختلال وسواس فكری - عملی( Obsessive Compulsive Disorder ) در كودكان به صورت تفكرات مزاحم و تكرار كلیشه‌وار رفتارهای خاصی بروز می‌كند كه موجب نگرانی آنان می‌شود. این‌گونه افكار ناخواسته بوده و همیشه مزاحم و ناراحت‌كننده هستند.
رفتار و عادت‌های وسواسی ، اعمالی هستند كه كودك آن ها را بارها و بارها تكرار می‌كند. این افكار نه تنها خوشایند نبوده بلكه مفید هم نیستند. در بسیاری از موارد ، وسواس در كودكان همانند بزرگسالان است ولی غالبا تشخیص و درمان نمی‌شود.
وقتی وسواس كودك بسیار شدید باشد ، دوستان و همكلاسی‌های او علائم و نشانه‌های وسواس او را به سخره گرفته و باعث گریه و آزار او می‌شوند. عاقبت كودك منزوی و از مدرسه گریزان می‌شود.
وسواس نتیجه تركیب عوامل مختلف زیستی (ژنتیك) ، روانی و اجتماعی است. در فردی ممكن است علل عمده این بیماری، عوامل زیستی (ژنتیك) باشند ، در حالی كه در فرد دیگر ، ممكن است عوامل روانی یا اجتماعی باشند. شرایط زندگی اجتماعی شامل وقایع بسیار جدی در دوران كودكی و نوجوانی است كه فرد ممكن است از نظر عاطفی كمبود داشته باشد. از طرف دیگر وقایع كم‌اهمیت دیگری مثل تغییر شغل و مدرسه نیز می‌تواند باعث شدت آن شوند.
شایع‌ترین نشانه‌های رفتارهای وسواسی
- ترس از گرد و خاك و عفونت و بیماری كه با شستشوی وسواسی همراه شود ، از جمله شایع‌ترین نشانه‌های رفتار وسواسی است. افكار وسواسی هراس از كثیفی و عفونت‌ها و نیز اعمال وسواسی است كه با شستشوی فراوان و نامتناسب همراه است. ترس از كثیفی و عفونت، اغلب در هر دو گروه دختران و پسران مشاهده شده است.
بعضا شستشوی وسواسی چنان شدید می‌شود كه به خشكی مفرط پوست دست و پا، حساسیت و پوسته شدن و حتی كنده شدن پوست بدن و نهایتاً مشكلات جدی‌تر می‌انجامد.
- دومین نشانه شایع از علائم وسواس، چك كردن‌های مداوم است. كودكی كه از علائم وسواس به صورت چك كردن در عذاب است، به طور مداوم و بكرات موارد خاصی را چك می‌كند. به عنوان مثال، هر 5 دقیقه یك بار به در منزل سر می‌زند تا مطمئن شود كاملا بسته است .
- یكی دیگر از انواع شایع افكار وسواسی به بیماری و مرگ مربوط می‌شود. به افكار وسواسی در ارتباط با بیماری، غالبا مالیخولیا گفته می‌شود كه كودك همواره فكر می‌كند به نوعی بیماری مبتلا است. كودك در ذهن خود به بررسی این افكار می‌پردازد و هر قدر كه سعی می‌كند در مقابل آنها مقاومت كند، متاسفانه موفق نیست.
- تمایل به پاكیزگی و نظم . نیاز به ایده‌آل بودن در بسیاری از كودكان خصوصا در مراحل خاصی از رشد دیده شده ولی اگر این تمایل تقویت و یا در آن زیاده‌روی شود ، می‌تواند نشانه‌ای از وسواس باشد كه تصحیح چندین و چند باره تكالیف شب و یا غلط‌گیری و پاكنویس كردن مكرر یك نامه نمونه‌هایی از این رفتار است.
بعضی از كودكان مبتلا به وسواس نظم، تمایل زیادی به نظم بخشیدن به امور دارند ، مثلا همه وسایل اتاق باید در مكان خاصی و با نظم مخصوصی قرار گرفته باشد.پاره‌ای از كودكان مبتلا به شمارش‌های وسواسی‌اند ، مانند شمارش یك عدد خاص، شمارش با فواصل معین، شمارش ضمن حركت. به عنوان مثال كودك احساس می‌كند باید تمام پنجره‌ها و یا منازل را در طول مسیرش بشمارد.
در مقاله ی بعد راجع به چگونگی درمان وسواس در کودکان و همچنین نقش خانواده در این روند می پردازیم.
جمع آوری : داوودی
مقالات مرتبط :
