مردم بازی گوش
شناختنامه قرآن 25
سوره ی مبارکه ی انبیاء
غرض سوره، پیرامون نبوت است. اساس کلام بر توحید و معاد است و سوره، با بیان این مطلب آغاز میگردد که حساب نزدیک است، مردم از این امر غافلند و از دعوت حقّی که محتوای وحی آسمانی است سر باز میزنند در حالی که همین حق، ملاک حساب در روز حساب است.
آیات بعدی سوره با اشاره به جایگاه نبوت، بیان میکند مردم، رسول خدا -صلی الله علیه و آله- را مسخره کرده، او را ساحر خطاب میخوانند، و دعوت او را خوابهای پریشان بلکه دروغین و کلام شاعرانه نامیدند. آنگاه به اوصاف انبیاء پیشین و هماهنگی دعوت رسول خدا -صلی الله علیه وآله- با آنان اشاره میکند. و سپس، بعد از بیان داستان برخی از انبیاء مجدداً به ذکر روز حساب و آنچه مجرمان و متّقیان با آن روبرو خواهندشد، روی می آورد و بیان میکند كه عاقبت از آن متقیان است و صالحان وارثان زمین خواهند بود.
روی گردانی از نبوت در حقیقت به خاطر روی گردانی از توحید است، لذا خداوند همانگونه که بر نبوت دلیل اقامه كرد، بر توحید نیز دلیل اقامه میکند.
در مجموع وعید و انذار و ترساندن در سوره، بر وعده و بشارت غلبه دارد.
«اِقتَرَبَ لِلناس حِسابُهُم وَ هُم فِی غَفلَةٍ مُعرِضُُون»
حساب به مردم نزدیک شده اما آنها غافل و روی گردانند به دنیا دل بسته و به بهره بردن از آن مشغولند.
دلهای آنها مالامال از محبت دنیا است و جایی برای یادآوری حساب و تاثیر پذیرفتن از آن وجود ندارد. حتی اگر به آنها تذکر داده شود نیز به یاد آن نخواهند بود و غرق در گرداب هولناک غفلتند.
«مَا یَأْتِیهِم مِّن ذِكْرٍ مَّن رَّبِّهِم مُّحْدَثٍ إِلَّا اسْتَمَعُوهُ وَهُمْ یَلْعَبُونَ »
وحی الهی که از جانب رسول خدا -صلی الله علیه واله- به آنها میرسد در دل آنها اثر نمیکند چرا که قلبهایشان مشغول امر دیگری است و آن بازیچه دنیا است.
تبیان - محمد حسین رحیمی
1- المیزان، ج14، ص244
2- انبیاء:21/1
3- انبیاء:21/2
4- المیزان، ج14، ص244-247