جادوگران جادو شده!
شناختنامه قرآن 24
سوره‌ی مبارکه‌ی طه
غرض این سوره‌ی مبارکه، تذکر دادن و یادآوری کردن از طریق انذار و ترسانیدن است. آیات انذار در این سوره بر آیات بشارت دهنده غلبه دارد. داستانهای این سوره، مشتمل بر هلاکت گردنکشان و تکذیب کنندگان آیات الهی و بیانگر دلایل و براهینی است که عقلها و جانها را بسوی توحید و قبول دعوت حق رهنمون می‌سازد. سوره، منتهی به اهوالی می‌شود که در قیامت و مواقف آن برای انسان رخ می‌دهد و آنچه از بدحالی و خسارت مجرمان اتفاق می‌افتد.
سوره‌ی مبارکه، با نوعی تسلی برای رسول خدا -صلی الله علیه وآله- آغاز می‌گردد تا آن حضرت در دعوت مردم به حق، خود را به زحمت نیافکند. این قرآن نازل شده تا به مردم تذکر دهد و آنها را بسوی آیات الهی سوق دهد. غریزه آنها را بیدار کند، آنها را خاشع گرداند و بسوی ایمان و تقوا بکشاند. رسول خدا -صلی الله علیه وآله- وظیفه‌ای جز رساندن دعوت
ندارد و اگر مردم متذکر و خاشع شدند، هدایت یافته‌اند و درغیر این صورت عذاب استیصا ل آنها را فرا خواهد گرفت یا به سوی پروردگارشان باز می‌گردند و نتایج ظلم و وبال فسقشان را خواهند چشید. 1
نکته‌ای عجیب درباره‌ی داستان ساحران فرعون و کلام آنها
ساحران فرعون، عمری را در گمراهی و بندگی فرعون و تاریکی سحر به سر برده اند. اما در یک لحظه هدایت شده و کلامی را به زبان می‌آورند بسیار بلیغ و دارای معنای عمیق که علم و حکمت از آن جوشیده و فوران می‌کند. «قََالُوا لَن نُؤثِرُک َعَلی مَا جَاءَنا مِن البَیِّناتِ وَالذی فَطَرَنا فَاقضِ مَا اَنتَ قَاضٍ اِنَّما تَقضِی هَذِهِ الحَیاة الدنیا»2 آنها قومی هستند که لحظه‌ای قبل هیبت و ابهت فرعون قلوب آنها را فرا گرفته و زخارف و زینتهای دنیا که در نزد فرعون است آنها را ذلیل و خاضع گردانده است. زینتهایی که جز خیال باطل و توهم دروغین نیست. آنها فرعون را ربّ خود می‌نامند. حتی زمانی که طنابهای خود را به زمین می‌اندازند به عزت فرعون قسم می‌خورند «بعِزَّةِ فِرعون إنّا لَنَحنُ الغَالِبون»3 اما لحظه‌ای بعد آیات الهی بر آنان ظاهر شده، چشمانشان را پرمی کند. در این هنگام عزت و سلطنتی که به خاطر زینت دنیا در نزد فرعون می‌دیدند و قلبهای آنها را تسخیر کرده بود همچون حبابی شکست و رذیله ترس، تملق، تبعیت از هوی و شیدا بودن نسبت به سراب زینت دنیا، از دلهایشان زدوده شد و تعلق به حق در قلبهایشان جا گرفت. تحت ولایت الهی قرار گرفتند از عزت او عزت طلبیدند، مطیع اراده او شدند فقط به او امید بستند و فقط از او ترسان شدند.
فرعون آنها را به قتل و شکنجه دردناک تهدید می‌کند. او خیال می‌کند، انسان فقط صاحب این حیات دنیا است و سعادت و بدبختی او فقط مربوط به این دنیا است. اما آنها امر را به عکس این مشاهده می‌کنند. می‌دانند انسان، دارای حیات جاودانه و ابدی است و این دنیا در مقابل آن هیچ ارزشی ندارد. لذا در پاسخ تهدید فرعون می‌گویند: «فَاقضِ مَا اَنتَ قَاضٍ إنّما تَقضِی هَذِهِ الحیوة الدنیا»هر حکمی می‌خواهی بکن. حکم تو فقط در این دنیا نافذ است. تو بر آیات آشکاری که برای ما آمده است هیچ سلطه‌ای نداری. 4
تبیان - محمد حسین رحیمی
1- المیزان، ج14، ص117-118
2- طه، 72
3- شعرا ، 44
4- المیزان، ج 14، ص180-181
