شب را با چه كسی صبح كنیم؟
شناختنامه قرآن 22
سوره ی مبارکهی کهف
سورهی مبارکه، حاوی دعوت به اعتقاد حق و عمل صالح میباشد. همانگونه که آیه پایانی سوره اشاره میکند. «فَمَن کانَ یَرجُوا لِقاءَ رَبهِ فَلیَعمَل عَملاً صالِحاً وَ لا یُشرِک بعِبادَةِ رَبّهِ اَحَداً» 1
یکی دیگر از مطالبی که سوره به آن عنایت ویژه دارد نفی فرزند از ساحت مقدس پروردگار است.
از سوی دیگر میتوان گفت غرض سورهی مبارکه بیان سه داستان عجیب است که فقط در این سوره آمده است و این سه داستان عبارتند از: داستان اصحاب کهف، داستان موسی و خضر و داستان ذوالقرنین و در پایان از مجموع این سه داستان نفی شریک و تشویق به تقوی استفاده میگردد. 2
«وَاصبِر نَفسَکَ مَعَ الذِینَ یَدعُونَ رَبَّهُم بالغَداةِ وَ العَشِیِ یُریدُونَ وَجهَهُ»3
در این آیه کریمه به رسول خدا -صلی الله علیه وآله- توصیه میشود،همراهی با کسانی داشته باشد که شب و روز خدا را میخوانند، متوجه او هستند، او را عبادت میکنند و رضای او را میطلبند. «وَ لا تَعُد عَیناکَ عَنهُم تُریدُ زِینَةَ الحَیاةِ الدُنیا». توصیه میشود آنها را رها نکند و از آنها رو گردان به سوی زینه دنیا نگردد.
مانند بسیاری از موارد دیگر قرآن کریم، پروردگار عالم رسول خدا -صلی الله علیه وآله- را خطاب میکند اما مقصود اصلی سایر مسلمانان میباشند چرا که آن رسول گرامی هرگز به سوی متاع بی ارزش دنیا میل نکرد و هیچگاه گرفتار غفلت از مقام پروردگار نشد. «وَ لا تُطِع مَن اَغفَلنا قَلبَهُ عَن ذِکرِنا». مراد از اغفال قلب مسلط ساختن غفلت بر قلب و از یاد بردن ذکر خداوند تعالی است. آنها از حق فاصله گرفتند و خداوند نیز به همین دلیل و از باب مجازات غفلت را بر قلوب آنان مسلط کرد. در این آیه توصیه به دوری کردن از این گروه میشود. «وَاتبِع هَواهُ وَ کان اَمرُهُ فُرطاً» کسانی که تابع هوا شدند، از مسیر حق خارجند. اتباع هوا و افراطی که از آثار غفلت قلب است. 4
محمد حسین رحیمی
1- کهف، 110
2- المیزان، ج13، ص232-233
3- کهف، 28
4- المیزاان، ج13، ص298-300