همهی آدمهای خوب به بهشت نمیروند!
شناختنامه قرآن 20
سورهی مبارکهی نحل
نحل به معنای زنبور عسل، نام شانزدهمین سورهی قرآن است كه در مكه نازل شده و 128 آیه دارد. در بخشی از سورهی مبارکه، خداوند انواع نعمتهای آسمانی و زمینی را که زندگی انسان به آنها وابسته است و برای حیات خود از آنها بهره میگیرد نظامی محکم میشمارد که تحت تدبیر اوست و بر یگانگی او در امر تدبیر و ربوبیت و پرورش عالم دلالت میکند.
در بخش دیگر، بر بطلان تفکرات و بینتیجه بودن تلاشهای مشرکان تأکید میکند و بیان میکند آنها را جزا خواهد داد همانگونه که امتهای پیشین را جزا داد و قضاوت نهایی نیز مربوط به قیامت خواهد بود.
غرض سوره، خبر دادن از إشراف امر خداست که همان ظهور دین حق است. الله تعالی، تنها إله معبود است و تدبیر عالم فقط در دست او و عالم خلقت قائم به اوست. تمام نعمتها به او منتهی است و به هیچ کس وابسته نیست. واجب این است که او پرستش شود نه غیر او. دین حق از آن اوست و باید این دین مورد عمل واقع شود نه غیر آن.
«مَن عَملَ صالحاً مِن ذَکَرٍ اَو اُنثی وَ هُو مُؤمنٌ فَلنحیینّه حَیاةً طیبةً»
آیهی شریفه، حاوی وعدهی زیبایی برای مردان و زنان مؤمن است که عمل صالح انجام میدهند و بشارتی است برای زنان مؤمن که در قبول ایمان و اثر عمل صالح بین آنها و مردان تفاوتی نیست بخلاف آنچه اکثر اهل کتاب از یهود و نصاری قائل بودند. آنها هیچ مزیت دینی برای زن قائل نبودند و او را در مقامی نازل و پایین تر از مقام مرد می دانستند که هرگز قادر به بالا بردن مقام خود نبود.
"من عمل صالحاً من ذکر او انثی و هو مؤمن" این بخش آیه بیان یک قاعدهی کلی است. هر کس عمل صالح انجام دهد به شرطی که مؤمن باشد پس اگر مؤمن نباشد عمل او باطل و بی اثر است.
«فلنحیینه حیاة طیبة» خداوند چنین مؤمنی را اکرام میکند و به او زندگی تازه میبخشد غیر از حیاتی که سایرین دارند. این حیات، دارای بینایی تازه، شنوایی جدید و نورانیتی ویژه است که به مؤمن عطا میشود و او را دگرگون میکند به گونهای که زندگی قبلی او در مقابل این زندگی مرگ به حساب میآید. این حیات، علم و قدرتی تازه به همراه میآورد که با کمک آن حقیقت اشیاء را میشناسد. قلب او از باطل رو گردان میشود و حیات باطل دنیا و زینتها و زخارف فریب دهندهی آن نزد او رنگ میبازد. به عزت الهی عزت مییابد و از بند وسوسههای شیطان و نفس و هوسها و زینتهای دنیا رهایی یافته و بطلان و فنای آن را مشاهده میکند.
1- المیزان، ج12، ص201-202
2- نحل:16/17
3- المیزان، ج12، ص341-343