قرآن سینه‌چاك نمی‌خواهد
شناخت‌نامه قرآن 19
سوره‌ی مبارکه‌ی حجر
سوره حجر پانزدهمین سوره‌ی قرآن با 99 آیه است كه پیرامون: استهزاء کافران نسبت به رسول خدا صلی الله علیه وآله، مجنون خواندن آن حضرت، هدف گرفتن قرآن به عنوان کلامی که از مجنون صادر شده، تسلی دادن به رسول خدا صلی الله علیه وآله، امر کردن آن حضرت به صبر و ثبات و توجه نکردن به کافران، آرامش بخشیدن به آن حضرت و انذار کردن و بشارت دادن است. 1
«إنا نحن نزّلنا الذکر و إنا له لحافظون» 2
این آیه شریفه، از غرر آیات قرآن کریم است. به آیات برجسته‌ای که بیانگر محتوای اصول مهم و اساسی قرآن کریم و حقایق ریشه‌ای می‌باشند، غرر آیات گفته می‌شود.
مشرکان قرآن را هذیان و بافته‌های مجنون می‌خوانند. خداوند تعالی در این آیه شریفه بیان می‌کند: این ذکر (قرآن) را، تو ای رسول ما، از جانب خود نیاوردی تا آنها تو را عاجز کنند و با دشمنی و مبارزه خود آن را باطل کنند. از جانب ملائکه نیز نیامده تا آنها نازل شوند و آن را حفظ کنند. بلکه ما این کتاب را به صورت تدریجی نازل کردیم و خود ما حفاظت آن را به عهده می گیریم. این قرآن ذکری زنده و جاوید و محفوظ از هر نقص است. محفوظ از نابودی و فراموشی است و ایمن از تغییر و اضافه شدن. آیه شریفه، دلالت بر مصون بودن کتاب الهی می کند از هر تحریفی که آن را از ذکر بودن ساقط کند. «لا یاتیه الباطل من بین یدیه و لا من خلفه»3 در حال و آینده هرگز این کتاب را باطل در بر نخواهد گرفت. 4
به آیات برجسته‌ای که بیانگر محتوای اصول مهم و اساسی قرآن کریم و حقایق ریشه‌ای می‌باشند، غرر آیات گفته می‌شود.
«إن من شیءٍ إلاّ عندنا خزائنه و ما ننزله الا بقدر معلوم»5
این آیه کریمه نیز از غرر آیات به شمار می رود و حاکی از «ظهور اشیاء با قدر و بیانِ اصلی است که قبل از قدر دارند و آن اصل محیط به آنها است».
قدر یعنی خصوصیت وجود شیء و کیفیت خلقت آن. قدر یعنی اندازه، نقشه و هندسه‌ی عالم. قدر یعنی آنچه شیء را از سایر اشیاء جدا می کند.
آیه شریفه می‌فرماید «ما ننزله إلا بقدر معلوم» یعنی شیء بعد از ایجاد اندازه‌ی معین دارد ولی قبل از ایجاد در خزائن است «عندنا خزائنه» یعنی حدّ و اندازه ندارد.
تمامی حقایق در عالم ما محدود است. وجود محدود، شنوایی محدود، قدرت محدود، حیات محدود، علم محدود و... اما در نزد پروردگار تمامی حقایق به شکل نامحدود موجود است و آنچه در این عالم است نزول محدود آن حقایق نامحدود است.
تذکر: لذایذ بهشتی لذتهای نامحدود است. با چشیدن آنها تمامی لذائذ عالم به شکل نامحدود بر جان انسان سرازیر می‌شود و معاذ الله عذابها نیز این گونه است. با یکی از آنها تمام عذابها بر انسان نازل می‌شود.
تبیان - محمد حسین رحیمی
1- المیزان، ج12، ص93-94
2- حجر، 9
3- سجده، 52
4-المیزان، ج12، ص99-100
5- حجر، 21
